انتخابات امريكا و انتخاب‌هاي ما
زهرا نژادبهرام
اگر تا پيش از اين سياست خارجي در ادبيات انتخاب‌كنندگان در امريكا خيلي مورد توجه نبود اما دراين دور از انتخابات ظاهرا مسائل سياست خارجي در كنار مسائل اقتصادي به بستري براي رقابت مبدل شده است. مسائل فلسطين و غزه از يك سو و حمايت بي‌دريغ اين كشور از اسراييل كه خشم اعراب و مسلمانان ساكن امريكا را جدي ساخته آنگونه است كه شايد ورق انتخاباتي را تغيير بدهد. در همين ارتباط مسائل مرتبط با افغانستان و خروج يك‌باره امريكايي‌ها، تصويري متفاوت از انتخابات 2024 را رقم زده است. امريكایی‌ها كه همواره راي‌دهندگان‌شان مبناي راي خود را وضعيت اقتصادي و مسائلي چون مهاجران را مورد توجه قرار مي‌دادند، اكنون ورودي ديگر يا گزينه‌هاي ديگر را نيز براي انتخابات در نظر دارند . دغدغه افكار عمومي در اين كشور در خصوص مسائل مبتلا به افغانستان و قتل عام فلسطيني‌ها مساله‌اي نيست كه نتواند سياست خارجي را به مقوله‌اي متفاوت از سياست داخلي مبدل كند چرا كه اكنون بخشي از افكار عمومي اين كشور نسبت به اين مسائل حساس بوده و حتي واكنش‌هاي نسبتا جدي را نيز داشته‌اند. نگاه افكار عمومي از يك سو و جدا شدن بخش‌هايي از شهروندان امريكايي عرب‌تبار و مسلمان بستري است كه مي‌تواند سياست‌هاي خارجي امريكا را به وزنه‌اي براي انتخابات پيش روي اين كشور مبدل كند. بر اساس برخي آمارها حدود 4 ميليون مسلمان دراين كشور زندگي مي‌كنند كه رقم بزرگي را در برخي از ايالت‌هاي اين كشور به خود اختصاص داده‌اند، كساني كه شايد تا ديروز انتخاب‌شان حزب دموكرات و كانديداهاي آنها بود، اما با عملكرد غيراصولي بايدن و همكارانش در برابر خونريزي‌هاي بي‌محاباي نتانياهو تغيير جهت داده و به سوي ديگري متمايل شده‌اند و اين يعني خالي شدن سبد راي دموكرات‌ها از آرای مسلمانان. آنگونه كه «امام بلال الزهيري » از مركز اسلامي ديترويت، به ترامپ در روي صحنه پيوست و گفت: ما از مسلمانان مي‌خواهيم با رييس‌جمهور ترامپ همراه شوند، زيرا او وعده صلح (1) داده است. ميشيگان با حدود ۸.۴ ميليون راي‌دهنده ثبت‌نام شده و ۱۵ راي الكترال از ۲۷۰ راي لازم براي پيروزي است و يكي از هفت ايالت حساس امريكا است كه نتیجه انتخابات را تعيين خواهد كرد.
اين ايالت بخشي از (ديوار آبي) است كه به عنوان بهترين شانس دموكرات‌ها براي انتخاب هريس در كنار پنسيلوانيا و ويسكانسين محسوب مي‌شود (2) .
اما ظاهرا به دليل سياست‌هاي دموكرات‌ها در برابر نسل‌كشي اسراييل به سوي جمهوري‌خواهان سوق پيدا كرده است. دراين ميان مساله افغانستان و فجايع ناشي از خروج امريكا در آن كشور كه منجر به روي كار آمدن طالبان و فشار بر مردم اين كشور شده است نيز دليلي ديگر براي اهميت يافتن سياست خارجي اين كشور در صحنه انتخابات است، آنگونه كه نه‌تنها مساله ازدست دادن آرای مسلمانان به خاطر سياست‌هاي دموكرات‌ها است بلكه جمعي افكار عمومي اين كشور را نيز در برابر رويكردهاي بايدن نسبت به اين مسائل در انتظار پاسخگويي قرارداده است . بهره‌برداري جمهوري‌خواهان از اين دو اتفاق درسياست خارجي امريكا و ناتواني در پاسخگويي به مردم اين كشور تصويري متفاوت از انتخابات 2024 را به صحنه آورده است . شايد اين تصوير در دهه 70 ميلادي كه جنگ امريكا و ويتنام در جريان بود به نوعي قابل لمس بود اما در آنجا نيز اين كشور چون خود يكي از طرف‌هاي جنگ بود موضوع سياست خارجي به سياست‌هاي داخلي ارتباط پيدا كرده بود . افكار عمومي امريكا اكنون در برابر اين سوال قرار گرفته‌اند كه علاوه بر تعلقات حزبي نقش سياست خارجي در تعيين رييس جمهور آتي اين كشور چيست؟ بي‌تفاوتي نسبت به اعتراضات دانشجويي و مردمي در برابر كشتار مردم در غزه وتداوم جنگ در لبنان تصويري ديگر از سياست خارجي است كه يقينا انتخابات را تحت تاثير قرار مي‌دهد .در هر صورت تغيير جهت بخش‌هايي از افكار عمومي و حساسيت نسبت به مسائلي از اين دست در انتخاب آنها مو‌ثر است؛ اما آنچه براي ما قابل تامل است وجود دو رويكرد احتمالي است: نخست آنكه با ورود تيم دموكرات به كاخ سفيد نقشه ارتباطي اين كشور با ما و منطقه تغييري نخواهد كرد و همچنان فشارها اقتصادي و سياسي بر ايران جاري خواهد بود و احتمالا ابزارهاي متفاوتي نيز به‌كار گرفته خواهد شد، شايد به زباني نرم‌تر اما اثر‌گذاري آن تغييري نخواهد كرد .
رويكرد دوم احتمالي با ورود تيم جمهوري‌خواهان است كه با توجه به تنش رفتاري ترامپ احتمالا شرايط حادتر از قبل خواهد شد و خاورميانه به اعتبار ديدگاه‌هاي دور قبل رياست‌جمهوري‌اش همان « گاو شير‌ده» خواهد بود كه بايد هزينه امنيت منطقه را براي امريكا و حاميان تامين كند . فشار بر اعراب بيش از گذشته خواهد شد و اسراييل با بازسازي توان نظامي به سركشي ادامه خواهد داد و خاورميانه و ايران با چالش‌هاي جديد احتمالي روبه‌رو مي‌شوند و نوعي صلح مسلح در منطقه جاري مي‌شود .
اما يك رويكرد ميانه نيز شايد قابل تصور باشد اگر صحنه‌گردانان انتخابات به اين مهم رسيده باشند كه بايد نسبت به سياست خارجي كه اكنون به بخشي از بازيگرداني انتخاباتي امريكا ورود پيدا كرده، توجه نشان بدهند، احتمال ارائه وعده‌هاي جديد از سوي دموكرات‌ها براي كنترل بيشتر اسراييل وجود دارد كه شايد منجر به تصميم‌هاي تاكتيكي تازه‌اي براي كنترل شرايط باشد . هر چند تاكنون به رغم آنكه كمتر ازدو روز به انتخابات باقي مانده چنين نگاهي از سوي آنها ارائه نشده است . و اما ما به عنوان بخشي از خاورميانه و ما به عنوان بخشي از مقاومت طبيعتا با رويكردهاي متفاوتي روبه رو هستيم كه شايد هوشمندي در تصميم‌گيري‌ها بتواند راه‌هاي متعادل‌تري را در برابر تنش‌هاي احتمالي برگرفته از انتخابات امريكا ايجاد كند .
گفت‌وگو با همسايگان و حل و فصل نگراني‌هاي كشورهاي حاشيه خليج فارس از قدرتمندي ايران در كنار گستردگي و عملياتي‌سازي پيمان‌هاي اقتصادي و سياسي با كشورهاي بزرگي چون هند و پاكستان بخش مهمي از نگاه ايران خواهد بود كه بايد تمركز بيشتري بر آن صورت پذيرد.در اين ميان ترميم ارتباطات با تركيه و آذربايجان بخشي از سياست‌هاي تعديل‌كننده دراين بستر است كه مي‌تواند واكنش‌هاي تازه‌واردان به كاخ سفيد را تا حدود زيادي كنترل كند. اتكاي ايران به ظرفيت‌هاي منطقه‌اي و ديپلماسي فعال كه نمونه‌هاي آن طي يك ماه گذشته قابل مشاهده بود قادر است ظرفيت‌هاي تازه‌اي براي تعامل با همسايگان و كشورهايي نظير اسپانيا و فرانسه ايجاد كند. اين دو كشور رويكردهاي منطقي‌تري نسبت به فجايع غزه داشته‌اند و قادرند در آينده بستر تعاملات خود با ايران را بيشتر و بهتر كنند .
در نهايت اكنون كه سياست خارجي به عنوان بخشي از حساسيت انتخاب‌كنندگان امريكايي شده شايد بتواند در اين بستر در انتظار رفتارهاي منطقي‌تري از سوي احزاب سياسي امريكا كه نيازمند آرای راي‌دهندگان هستند، مشاهده كرد .
1- وعده صلح در لبنان و فلسطين
2- https: //www.boursenews.ir/fa/ne