اسراييل و لبنان در يك قدمي آتشبس؟
هراس از ساز ناكوك تلآويو
اسراييل همچنان پس از صدور هشدار براي تخليه جنوب لبنان به بمبارانهاي خود ادامه ميدهد. اين در حالي است كه هيچگونه نشانهاي از كاهش درگيريها با وجود تلاشهاي ايالات متحده براي دستيابي به آتشبس مشاهده نميشود. به باور برخي ناظران حملات فزاينده اسراييل در سراسر لبنان به منظور فشار آوردن به حزبالله براي پذيرش آتشبس بر اساس شرايطي است كه براي اسراييل مطلوب باشد. آموس هوكشتين، نماينده دولت بايدن در تلاش براي پايان دادن به جنگ، روز پنجشنبه در جريان سفر خود به سرزمينهاي اشغالي، شرايط يك توافق احتمالي را با مقامات اسراييلي مورد بحث قرار داد. به ادعاي نيويوركتايمز، مقامات امريكايي و اسراييلي جزييات كمي در مورد شرايط توافق عمومي ارايه كردهاند. يك مقام اسراييلي روز جمعه مدعي شده كه در اسراييل نسبت به احتمال نهايي شدن شرايط در روزهاي آينده اميدواري محتاطانهاي وجود دارد. همزمان نيز يك مقام لبناني كه در جريان مذاكرات قرار داشته است، گفت كه اين اسراييل است كه بايد تصميم نهايي را بگيرد و دولت لبنان همچنان واقعگرايانه عمل خواهد كرد و ميداند كه آتشبس ممكن است به نتيجه نرسد. هوكشتين، نماينده ويژه بايدن اوايل هفتهاي كه گذشت به مدت دو روز در لبنان به بحث و گفتوگو با مقامات لبناني در بيروت پرداخته بود و مدعي شد كه پيشرفتهايي در اين مذاكرات حاصل شده است.
همزمان دفتر مطبوعاتي كاخ سفيد اعلام كرد كه جوبايدن و امانوئل ماكرون روساي جمهوري امريكا و فرانسه درباره وضعيت خاورميانه رايزنيهايي داشتهاند. گفتني است در ادامه بيانيه كاخ سفيد در اين خصوص آمده كه يكي از موضوعات اصلي اين گفتوگوها، تلاشها براي دستيابي به آتشبس در لبنان بوده كه هدف آن بازگشت ايمن ساكنان دوطرف خط آبي (رودخانه ليتاني) به خانههايشان است. اين بيانيه همچنين در پايان آورد: بايدن و ماكرون متعهد شدند، مستقيما و از طريق تيمهاي امنيت ملي، ارتباط نزديك با يكديگر را حفظ كنند. اخبار رايزنيهاي بايدن و ماكرون در شرايطي منتشر شده كه روزنامه عبري يديعوت آحارانوت به نقل از منابع خود مدعي است كه يكي از مهمترين موانع آتشبس در لبنان پس از مذاكرات آموس هوكشتين مخالفت اسراييل با نقشآفريني فرانسه در سازوكار نظارتي موردنظر است.
سازمان راديو و تلويزيون اسراييل در اين زمينه ادعا كرد كه اختلاف اساسي در پيشنهاد امريكا براي آتشبس ميان لبنان و اسراييل، مربوط به عضويت در تيم نظارت بر اجراي توافق است. اين منبع عبري در ادامه اعلام كرده است كه امريكا و فرانسه بدون هيچ اعتراضي از سوي لبنان و اسراييل، در راس تيم نظارت بر اجراي توافق قرار خواهند داشت؛ اما اسراييل ترجيح ميدهد كه چندين كشور اروپايي به اين تيم بپيوندند، در حالي كه لبنان نيز خواستار پيوستن حداقل يك كشور عربي به تيم نظارتي است.
به ادعاي شبكه12 اسراييل برآوردها نشان ميدهد كه هفته آينده زماني سرنوشتساز و تعيينكننده خواهد بود. نكته اصلي اختلاف در توافق آتشبس ميان دو طرف، مربوط به خواسته اسراييل براي مانور نظامي در لبنان در صورت نقض توافق از سوي حزبالله است. همچنين اسراييل اصرار دارد كه براي تثبيت «حق دفاع از خود»، يك تعهدنامه از سوي واشنگتن با حمايت كشورهاي غربي دريافت كند. روزنامه عبري معاريو در اين زمينه ادعا كرد كه به نظر ميرسد زمان توافق با لبنان نزديك شده، اما قطعا اين اتفاق فردا نميافتد و همچنان شكافهايي وجود دارد كه بايد برطرف شود.
همزمان وبسايت امريكايي اكسيوس نيز مدعي شد كه در جريان مذاكرات هوكشتين در لبنان و تلآويو، پيشرفت قابلتوجهي حاصل شده، اما هنوز برخي شكافها وجود دارد كه بايد برطرف شود. اين رسانه امريكايي به نقل از مقامات اسراييلي ادعا كرده است كه انتظار نميرود كه توافق تا قبل از هفته آينده اعلام شود، چرا كه كابينه اسراييل بدون رايگيري با توافق آتشبس موافقت نخواهد كرد. نيويوركتايمز اما در ادامه گزارش خود به نقل از مقامات منطقهاي و امريكايي آگاه مدعي آغاز شكلگيري خطوط كلي توافق احتمالي بين اسراييل و لبنان شد. به ادعاي اين نشريه دلايلي براي خوشبيني محتاطانه در مورد حل و فصل بحران در لبنان وجود دارد. هرچند كه جزييات اجراي توافق درباره لبنان هنوز نيازمند توافق است، اما توافق احتمالي شامل آتشبس ۶۰ روزه است كه طي آن حزبالله به شمال رودخانه ليتاني ميرود. بر اساس اين گزارش ادعايي، به نظر ميرسد اسراييل نسبت به غزه، براي دستيابي به آتشبس در لبنان مشتاقتر است. اسراييل معتقد است كه سادهترين راه براي بازگرداندن ساكنان شمال، توافق آتشبس است.
اين درحالي است كه نعيم قاسم، دبيركل جديد حزبالله طي يكي، دو روز اخير گفته است كه به پيشنهاد ايالات متحده پاسخ داده و همچنين هرنوع آتشبسي بستگي به جديت بنيامين نتانياهو نخستوزير اسراييل دارد. اين در حالي است كه به ادعاي نيويوركتايمز هم اسراييل و هم حزبالله هر دو اعلام كردهاند كه در طول مذاكرات به مبارزه ادامه خواهند داد و به نظر ميرسد كه از شدت خشونتها در اين شرايط نه تنها كاسته نشده، بلكه شدت نيز گرفته است.بشير خضر، رييس استان بقاع هرمل در شرق لبنان گفت كه حملات هوايي اسراييل در روز پنجشنبه نزديك به 50 نفر را در استان او كشته است. اين حملات بيش از دوازده شهر و روستا را هدف قرار داده، او در رسانههاي اجتماعي آن را يكي از خشونتآميزترين بمبارانها توصيف كرد.