فاطمه كريمخان
النا تازه 15 ساله است. ميگويد از وقتي به مهد كودك رفته گوشي تلفن خودش را داشته و از وقتي 10 سالش شده گوشي تلفن بخشي از زندگياش بوده است. « قبل از آن هم زياد با گوشي بازي ميكردم. ولي آن وقتها بيشتر بازي و اين چيزها بود. وقتي بزرگتر شدن و با دوستانم شماره رد و بدل كرديم و اكانت اينستاگرام و تلگرام و اينها ساختم ديگر فرق ميكرد. هنوز هم بازي ميكنم البته. اما الان بيشتر وقتم را با گوشي صرف حرف زدن با دوستانم ميكنم. گاهي براي هم چيزهاي خندهدار ميفرستيم يا در حسابهايمان از خودمان عكس ميگذاريم و در مورد عكسهاي ديگران نظر ميدهيم. در كل الان بيشتر براي حرف زدن از گوشي استفاده ميكنم تا براي اينكه بازي كنم.»
النا تنها بچهاي نيست كه دوران پيش از تلفن همراه و دوراني كه تلفن همراه در دستش نبوده است را به ياد نميآورد. اميرطاهاي 13 ساله هم ميگويد يادش نميآيد از چه وقتي تلفن همراه دارد: « براي من موبايل نخريدند؛ پدر و مادرم گوشيهاي قديمي خودشان را در خانه رها كردند و اينها مال من شد. هنوز هم برايم موبايل نميخرند. البته خط خودم را دارم و شمارهام را به دوستانم دادهام اما موبايل نو برايم نخريدهاند. براي همين كه دارم برايم قاب ميخرند. بيشتر استفاده من هم از موبايل همين كارهاي درسي است. قبل از كرونا خيلي كمتر موبايل دستم بود و بيشتر تلويزيون نگاه ميكردم ولي بعدش كه مدرسه موبايلي شد ديگر همه چيز موبايلي شد. دوستانم هم موبايلي شدند و بيشتر كارها را در موبايل انجام ميدهيم. ما ديگر آن طور نيستيم كه به هم زنگ بزنیم و از هم سوال بپرسيم هر كسي هر چيزي كه ميخواهد ميگذارد در گروه و ديگران به او جواب ميدهند. ما هم بيشتر از تيكتاك استفاده ميكنيم ولي اينستاگرام و تلگرام و واتسآپ و ايتا و بله هم داريم چون بيشتر كارهاي مدرسه را در ايتا و بله انجام ميدهند. بعضي وقتها هم مشقهايمان را در يوتيوب نگاه ميكنيم مثلا اگر قرار باشد كار دستي يا آزمايش علمي انجام بدهيم از يوتيوب نگاه ميكنيم. بعضي چيزها را هم از آپارات نگاه ميكنيم. ولي بيشتر چيزها را در يوتيوب ميبينيم.»
در حالي كه براي نوجوانان كم سن و سالتر، هنوز بيشتر استفاده از موبايل و شبكههاي اجتماعي حول مسائل مربوط به مدرسه، بازي و همين طور روابط مربوط به مدرسه ميگردد، نوجوانان بزرگتر از شبكههاي اجتماعي و موبايل براي چيزهاي ديگري استفاده ميكنند. زهرا، 17 ساله، در مورد استفاده خودش از موبايل ميگويد: «وضع مالي خانواده ما طوري نبود كه من قبل از كرونا موبايل داشته باشم، با اينكه همه داشتند اما ما نميتوانستيم موبايل بخريم. وقتي كرونا شد پدر و مادر من هم مجبور شدند كه برايم موبايل بخرند. اولش بيشتر كارهاي مدرسه بود ولي بعد كمكم ياد گرفتم كه از موبايل استفادههاي ديگري هم بكنم. مثلا تمرينها را حل ميكردم و در اينستا ميگذاشتم يا كارهاي درسي ديگر با موبايل ميكردم. بعد يك سري آدمهاي مشهور و مهم را دنبال كردم و بعد هم رفتم سراغ اينكه در گروههاي دانشگاهي عضو بشوم و دوستان و آشناهاي جديد پيدا كنم. اينها خيلي به من كمك كرد كه در مورد آيندهام تصميم بگيرم. روابط ما با معلمهايمان به خاطر آن دوران كرونا خيلي كم و محدود بود و من نميتوانستم براي سوالهاي خودم جوابي پيدا كنم. براي همين رفتم در گروههايي كه دانشجوها داشتند و از آنها سوال ميپرسيدم و گاهي از آنها مشورت ميگرفتم و اينها خيلي به من كمك كرده است چون جهانم با جهان بچههاي ديگر الان خيلي فرق ميكند. بيشتر بچهها در اينستاگرام مدلها و بازيگران را دنبال ميكنند ولي من استادهاي دانشگاه را دنبال ميكنم و گروههاي آنها را ميخوانم و با آنها دوست هستم.»
آيدا دختر 16 سالهاي كه ميگويد اولين حساب اينستاگرامش را در 8 سالگي باز كرده، ميگويد: «بيشتر بچهها از موبايل براي كارهاي مدرسه و اين چيزها استفاده ميكنند. بعضيها هم انيمه ميبينند يا چيزهايي كه نبايد نگاه كنند را نگاه ميكنند. بالاخره وقتي يك چيزي در دست آدم هست آدم به خيلي چيزها ميتواند سرك بكشد. براي من اين طوري بود كه يكي، دو سال پيش در يك پيج خريد ديدم كه نوشتهاند ادمين ميخواهند و با آنها تماس گرفتم و گفتند كسي را ميخواهند كه به دايركتهاي پيج جواب بدهد و آن موقع 5 ميليون تومان هم ميدادند. من هم كه هميشه موبايل دستم بود و اين طوري پول اينترنتم را هم ميدادند كه خيلي خوب بود. به همين راحتي من كار پيدا كردم و شروع كردم به پول پسانداز كردن و ياد گرفتم كه ميتوانم از اينستا پول در بياورم. حالا شايد خيلي از مادر و پدرها دوست نداشته باشند كه بچههايشان پول در بياورند و از كنترل آنها خارج بشوند ولي به نظرم وقتي موبايل دست همه هست همه ميتوانند از اين كارها بكنند و اين خيلي به آدم كمك ميكند كه بتواند مستقل بشود و كاري كه دلش ميخواهد را انجام بدهد. براي من جذابيتهاي اول اين چيزها زود از بين رفت و زود متوجه شدم كه آن چيزي كه مهمتر است درس است و بايد با موبايلم طوري كار كنم كه درس هم بتوانم بخوانم ولي وقتي پدر و مادرم ديدند كه من اينقدر بزرگ هستم و ميتوانم بين كار موبايل و درس بالانس درست كنم ديگر به من اعتراضي نكردند و قبول كردند كه من بزرگ شدهام و ميتوانم از پس خودم بر بيايم.»
آنچه در اينجا ديده ميشود، مجموعهاي از كارهايي است كه بچهها با موبايل انجام ميدهند؛ از بازي و ارتباط گرفتن با دوستان گرفته تا درس خواندن و فيلم ديدن و حتي پول در آوردن. به نظر ميرسد استفاده از موبايل براي نوجوانان آن چنان مسالهاي نيست. هر چند نظر والدين آنها و به خصوص كادر آموزشي مدارس چندان به نظر بچهها نزديك نباشد، اما بچهها همچنان كار خودشان را انجام ميدهند. پدر و مادرها در مورد استفاده بچهها از تلفنهاي همراه نگرانيهاي يكدستي ندارند. از ارتباط گرفتن بچهها با آدمهايي كه آنها را نميشناسند گرفته تا رو به رو شدن با محتواي بزرگسالان كه ميتواند سياسي، اجتماعي، جنسي و مانند آن باشد. ضعيف شدن چشمها، كمتحركي، كمغذايي و كماشتهايي، پرخاشگري، مشكلات تمركز و نگراني از بابت اينكه بچهها بيش از اندازه به گوشيهاي موبايل خود وابسته شوند و چيزهاي مهمتري از قبيل درس و روابط واقعي را در درجه چندم اهميت قرار بدهند از عمده شكايتهاي والدين در مورد استفاده بچهها از گوشيهاي همراه است.
آمار جهاني: نوجوانان روزانه 5 ساعت
در شبكههاي اجتماعي وقت ميگذرانند
مساله استفاده نوجوانان از تلفنهاي همراه البته مسالهاي جهاني است. تحقيقات مجله «مرور روانشناسي» نشان ميدهد كه نوجوانان در سراسر جهان به طور روزانه 5 ساعت از وقت خود را صرف گشتن در شبكههاي اجتماعي ميكنند. 41 درصد نوجواناني كه بيشترين استفاده را از رسانههاي اجتماعي دارند، سلامت رواني كلي خود را ضعيف يا بسيار ضعيف ارزيابي ميكنند. اين در حالي است كه تنها 23 درصد از نوجواناني كه كمترين استفاده را از شبكههاي اجتماعي دارند، معتقد هستند كه سلامت رواني آنها در وضعيت ضعيف يا بسيار ضعيف قرار دارد. 10 درصد از نوجواناني كه ميگويند بيشترين استفاده را از شبكههاي اجتماعي دارند، گزارش دادهاند كه قصد خودكشي يا آسيب رساندن به خود را در 12 ماه گذشته داشتهاند. اين رقم براي نوجواناني كه كمترين استفاده از شبكههاي اجتماعي را دارند حدود 5 درصد بوده است. استفاده از شبكههاي اجتماعي روي درك بچهها از قدرت و توانايي بدنيشان هم تاثير ميگذارد به اين صورت كه 17 درصد از افرادي كه گزارش كردهاند كه بيشترين استفاده از شبكههاي اجتماعي را دارند، معتقد هستند كه بدن آنها ضعيف يا زشت است در صورتي كه تنها 6 درصد از بچههايي كه كمترين استفاده را از شبكههاي اجتماعي دارند، معتقد هستند كه بدن آنها ضعيف يا زشت است.
مهمترين شبكههاي اجتماعي كه نوجوانان در سرتاسر جهان از آنها استفاده ميكنند، يوتيوب، تيكتاك و اينستاگرام است. اين آمار احتمالا در ايران با در نظر گرفتن اين مساله كه يوتيوب يكي از قديميترين شبكههاي فيلتر شده و تيكتاك بسيار ديرتر از باقي جاهاي دنيا در ايران مورد استفاده قرار گرفته است، تفاوتهايي دارد.
خوب و بد مصرف اينترنت براي نوجوانان
اينترنت بازاري پر از همه چيز است؛ شبكههاي اجتماعي هم غير از آن نيست. همان طور كه اينترنت قرار بود جهان را به هم فشردهتر و آدمها را به هم نزديكتر كند، شبكههاي اجتماعي هم قرار بود مسير تعامل با ديگران را باز و راههاي ارتباط بر قرار كردن و دوست شدن و دوست داشته شدن را هموارتر كند. با اين حال، همان طور كه اينتنرت در نهايت به ضد هدف خودش تبديل شد، شبكههاي اجتماعي هم بهرغم تمام تلاشهايي كه براي تاكيد بر مفيد بودن آنها ميشود، جنبههاي آسيبزاي پررنگي پيدا كردند كه خطر آن براي نوجوانان از بزرگسالان بيشتر است.
كسب هويت از طريق شبكههاي اجتماعي، ابراز خود و دريافت يا دريافت نكردن تاييد از ديگران باعث ميشود نوجوانان به تصويري از آنچه خواستني و مقبول است و آنچه خواستني و مقبول نيست، دست پيدا كنند. مشكل اين است كه در تايملاينهاي مختلف در شبكههاي اجتماعي مختلف ممكن است چيزهايي معقول و محبوب باشد يا نباشد كه برابري يك به يكي با آنچه در دنياي واقعي محبوب است يا محبوب نيست، ندارد. در حالي نوجوانان هم مثل باقي كاربران شبكههاي اجتماعي مايل هستند تاثير مثبت اين شبكهها بر زندگي خود را بيشتر و تاثير منفي آن را كمتر از چيزي كه واقعا هست ابراز كنند. شبكههاي اجتماعي ميتوانند تاثيرات مهمي بر سلامت روان نوجوانان داشته باشند. اين تاثيرات بر مبناي شاخصهايي مانند اينكه نوجوانان در فضاي آنلاين چه كاري انجام ميدهند و چه محتوايي را مصرف ميكنند، اين مساله كه نوجوانان چه مقدار از وقت خودشان را در فضاي آنلاين ميگذرانند، اين مساله كه سلامت رواني آنها چگونه است، در چه دوراني از فرآيند بلوغ خود به سر ميبرند و وضعيت زندگي، شرايط فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي آنها چگونه است و چه پيشينه خانوادگي دارند، متغير خواهد بود.
مصرف سالم رسانههاي اجتماعي
رسانههاي اجتماعي به نوجوانان اجازه ميدهند هويت آنلاين بسازند، با ديگران ارتباط بر قرار كنند و شبكههاي اجتماعي بسازند. اين شبكهها ميتوانند با متصل كردن افرادي كه سرگرميها و دغدغههاي مشابهي دارند به نوجوانان نشان بدهند كه آنها تنها نيستند و ميتوانند گروههاي حمايتي براي خودشان داشته باشند كه در مورد آنچه برايشان مهم است با آنها حرف بزنند. اين نوع حمايتها بهويژه ممكن است به نوجواناني كه در زندگي غيرآنلاين خود احساس ميكنند كه از حمايت اجتماعي كافي برخوردار نيستند و تنها هستند كمك كنند، ميتواند براي نوجواناني كه دوران پراسترسي را ميگذرانند مفيد باشد، ميتواند به نوجواناني كه متعلق به گروههاي به حاشيه رانده شده هستند كمك كنند تا ببينند كه آنها تنها آدمهاي متفاوت در جهان نيستند. براي نوجواناني كه به دليل شرايط سلامتي خود ناچار هستند از جمع دور بمانند اين شبكهها احساس در جمع بودن و تعلق داشتن را فراهم ميكنند. گاهي اوقات، پلتفرمهاي رسانههاي اجتماعي به نوجوانان كمك ميكنند تا خود را آن طور كه هستند و به آن باور دارند ابراز كنند، با نوجوانان ديگر كه الزاما در نزديكي آنها نيستند رابطه برقرار كنند و اين روابط را براي مدتي طولاني حفظ كنند. بياموزيد كه نوجوانان ديگر چگونه با موقعيتهاي چالش برانگيز زندگي و شرايط سلامت روان كنار ميآيند. گفتوگوهاي جمعي را دنبال كنند يا در آنها شركت كنند و ياد بگيرند كه چگونه بايد در جمع، در شرايطي كه با ايدهاي موافق يا مخالف هستند آن ايده را ابراز كنند. دانايي خود در مورد مسائل سلامتي و به خصوص سلامت روان را بيشتر كنند و ياد بگيرند كه چه چيزي درست و چه چيزي نادرست است.
اين اثرات سالم رسانههاي اجتماعي ميتواند به طور كلي به نوجوانان كمك كند. علاوه بر اين نوجواناني كه دچار افسردگي نوجواني هستند ممكن است استفاده از شبكههاي اجتماعي را بسيار مفيدتر از نوجواناني كه با مسائل سلامت روان درگير نيستند، توصيف كنند. نوجواناني كه درگير مسائل سلامت روان، يا مشكلات خانوادگي هستند معمولا از شبكههاي اجتماعي به عنوان فضايي براي پرت كردن حواس خودشان استفاده ميكنند كه ميتواند در سلامت روان آنها موثر باشد.
مصرف ناسالم شبكههاي اجتماعي
با اين وجود استفاده از شبكههاي اجتماعي هميشه بهترين راهحل براي مشكلات دوران نوجواني نيستند. شبكههاي اجتماعي با الگوريتمهاي اعتيادآور طراحي شدهاند. حواسپرتي كه آنها ايجاد ميكنند هر چند ميتواند در كوتاهمدت موثر باشد اما در ميانمدت و بلندمدت ميتواند تبديل به آسيب شود. اين شبكهها ميتوانند حواس نوجوانان را از دنياي واقعي به قدري پرت كنند كه زندگي در بيرون از شبكههاي اجتماعي بياهميت شود. افت تحصيلي، بيعلاقگي به ورزش و فعاليتهاي جمعي، نداشتن دوستان واقعي و جمعهاي حمايتي، عدم شركت در فعاليتهاي خارج از خانه، كاهش كيفيت خواب، بيخوابي يا پرخوابي، اصرار بر درستي برخي اطلاعات، تندروي در ابراز موضع و حتي راديكال شدن تا پيوستن به گروههاي كه انديشههاي راديكال را دنبال ميكنند، منتشر كردن اطلاعات بيش از اندازه، يا دروغ و ساختن شخصيتهاي تخيلي يا به خطر انداختن امنيت خود از طريق انتشار اطلاعات بيش از اندازه، ايجاد تصورات نادقيق و غيرواقعي در مورد بدن، شغل، آينده، خانواده و روابط جنسي و... تنها برخي از مشكلاتي است كه شبكههاي اجتماعي ميتوان براي همه و از آن جمله نوجوانان ايجاد كند.
علاوه بر اين بايد در نظر داشت كه هم گروههاي تندرو سياسي و هم شكارچيان پدوفيل در شبكههاي اجتماعي حضور دارند و آماده هستند نوجواناني كه درك ناواقعي از دنياي اطراف خود دارند را به خود جلب كنند. برقراري رابطه با اين افراد نهتنها ميتواند آينده زندگي بچهها را تحت تاثير قرار ميدهد بلكه ميتواند منجر به سوءاستفاده، اخاذي و آسيبهاي ديگر به نوجوانان شود. علاوه بر اين، قلدري در فضاي مجازي بسيار شايع است آزار و اذيت آنلاين ميتواند باعث افزايش اضطراب بچهها شود، ميتواند تصوير آنها در مورد خودشان و جهان را مخدوش كند، در شرايط بسيار بد، اين آزار و اذيتها ميتواند باعث شود كه بچهها دست به اقدامات پرخطر بزنند. ميتواند آنها را تحريك كند كه به خود يا ديگران آسيب بزنند و حتي ميتوان منجر به ايجاد يا تقويت افكار خودكشي شود.
چه وقت بايد نگران بود؟
خطرات استفاده از رسانههاي اجتماعي با عوامل مختلفي مرتبط است. يكي از عواملي كه روي ميزان خطرناك بودن استفاده از شبكههاي اجتماعي تاثير ميگذارد اين مساله است كه نوجوانان چه مقدار از وقت خود را به استفاده از شبكههاي اجتماعي اختصاص ميدهند. در مطالعهاي كه روي نوجوانان 12 تا 15 ساله در ايالات متحده متمركز شده است، بيش از سه ساعت وقتگذراني در شبكههاي اجتماعي با خطر بالاتر نگرانيهاي مربوط به سلامت روان مرتبط بوده است. اين مطالعه بر اساس دادههاي جمعآوري شده در سالهاي 2013 و 2014 از بيش از 6500 شركت كننده انجام شد. مطالعه ديگري به دادههاي بيش از 12 هزار نوجوان در انگليس بين سنين 13 تا 16 سال پرداخته است و طي آن محققان دريافتند كه استفاده از رسانههاي اجتماعي بيش از سه بار در روز، با سلامت روان ناپايدار و اوضاع اقتصادي و اجتماعي نامتناسب نوجوانان رابطه مثبت دارد.
نحوه استفاده نوجوانان از رسانههاي اجتماعي نيز ممكن است بر بروز تاثيرات منفي يا مثبت شبكههاي اجتماعي در سلامت نوجوانان موثر باشد. به عنوان مثال، مشاهده انواع خاصي از محتوا ممكن است خطرات سلامت رواني برخي از نوجوانان را افزايش بدهد. محتواهايي در مورد جرم و اقدامات غيرقانوني، آسيب رساندن به خود يا ديگران، عادتهاي خوردن، تميزكاري، طبقهبندي، كمخوري يا پرخوري و همين طور انواع مختلف هرزهنگاري ميتواند در نوجوانان بسيار خطرناكتر از بزرگسالان باشد.
بهخصوص براي نوجواناني كه داراي زمينههاي اختلال در سلامت روان هستند، اين نوع محتوا ممكن است خطرناكتر باشد. قرار گرفتن در معرض تبعيض، نفرت يا زورگويي سايبري در رسانههاي اجتماعي نيز ميتواند خطر اضطراب يا افسردگي را افزايش بدهد. آنچه نوجوانان درباره خود در رسانههاي اجتماعي به اشتراك ميگذارند نيز مهم است. اگر اين اطلاعات زيادي شخصي يا به كلي دروغ باشد، ميتواند زندگي واقعي آنها را به سرعت تحت تاثير قرار بدهد.
نوجوانان عموما رفتارهاي تكانشي بيشتري نسبت به بزرگسالان دارند، آنها كمتر در هنگام انجام كارها به عواقب آن فكر ميكنند و بنابراين ممكن است در موقع عصبانيت يا ناراحتي چيزي را پست كنند كه بعدا از آن پشيمان شوند اما از آنجا كه امكان حذف محتوا در اينترنت تقريبا وجود ندارد، اين مساله ميتواند به سرعت به آسيب تبديل شود و زمينه آزار و اذيت و حتي باجگيري را فراهم كند.
چگونه از نوجوان خود مراقبت كنيم؟
نوجوانان اعتقاد دارند كه بيشتر از والدين خود از شبكههاي اجتماعي، اينترنت و به طور كلي چيزهاي نو سر در ميآورند. اين نگاه معمولا با تشويق والدين و كمك خواستن از نوجوانان براي حل مشكلات وسايل الكترونيكي تقويت ميشود و باعث ميشود كه هشدارها و تلاشهاي والدين براي كنترل نوجوانان در شبكههاي اجتماعي تاثير خود را از دست بدهد يا به شكل قابل ملاحظهاي از تأثیر آن كاسته شود. با اين وجود همچنان راههايي هست كه از طريق آن ميتوان به نوجوانان در روبهرو شدن با فضاي مجازي و اينترنت كمك كرد. براي مثال ميتوان قوانين و محدوديتهايي را براي استفاده از فضاي مجازي و اينترنت تعيين كرد. مثلا مدت استفاده از دستگاههاي الكترونيكي را محدود كنيد تا شبكههاي اجتماعي مانع فعاليتهاي عادي زندگي، خواب، وعدههاي غذايي يا انجام تكاليف مدرسه نشود. علاوه بر اين ميتوانيد قوانيني بگذاريد كه از طريق آن تنها در بازههاي زماني مشخصي امكان استفاده از وسايل الكترونيكي فراهم باشد، مثلا ميتوانند تصميم بگيرند كه موقع غذا يا يك ساعت قبل از خواب بچهها حق ندارند از وسايل الكترونيكي خود استفاده كنند و مانند آن.
به قوانيني كه ميگذاريد متعهد باشيد. اگر خودتان به شبكههاي اجتماعي معتاد هستيد به سختي ميتوانيد كاري كنيد كه بچهها استفاده مسوولانه از شبكههاي اجتماعي و اينترنت را ياد بگيرند. براي عدم رعايت قوانيني كه گذاشتهايد تنبیه تعيين كنيد و نشان بدهيد كه به الزام آنها متعهد هستيد. اگر قوانيني بگذاريد كه زير پا گذاشتن آنها هيچ عواقبي نداشته باشد در واقع شما قانوني تعيين نكردهايد. رفتارهاي چالشبرانگيز را مديريت كنيد. اگر احساس ميكنيد استفاده از شبكههاي اجتماعي و وسايل الكترونيكي روي درس بچهها تاثير گذاشته يا منجر به تغيير رفتارهاي ديگري در آنها شده است اين موضوع را با آنها مطرح كنيد. در مورد نگراني خودتان حرف بزنيد و بر اساس آن قوانين محدود كننده تعيين كنيد اگر رفتارهاي پرخاشگرانه يا جنسي ميبينيد، لازم است كه در اين مورد با والدين بچههاي ديگر حرف بزنيد و سابقه مرورگر وسايل الكترونيكي بچهها را چك كنيد تا مطمئن شويد كه در معرض چه نوع محتوايي قرار دارند.
تنظيمات حريم خصوصي را روشن كنيد. اين تنظيمات ميتواند از انتشار ناخواسته برخي از اطلاعات جلوگيري كند. حسابهاي رسانه اجتماعي نوجوان شما احتمالا داراي تنظيمات حريم خصوصي است كه ميتوان آن را تغيير داد. حسابهاي نوجوان خود را زيرنظر داشته باشيد. انجمن روانشناسي امريكا توصيه ميكند كه به طور مرتب استفاده فرزندتان از رسانههاي اجتماعي را در سالهاي اوليه نوجواني مرور كنيد. يكي از راههاي نظارت، دنبال كردن حسابهاي اجتماعي فرزندتان است. همان طور كه نوجوان شما بزرگتر ميشود، ميتوانيد انتخاب كنيد كه رسانههاي اجتماعي آنها را كمتر زير نظر داشته باشيد. سطح بلوغ نوجوان شما ميتواند به تصميمگيري شما كمك كند.
بهطور منظم با نوجوان خود در مورد رسانههاي اجتماعي صحبت كنيد. اين صحبتها به شما فرصتي ميدهد تا بپرسيد رسانههاي اجتماعي چه احساسي در نوجوان شما ايجاد كردهاند. نوجوان خود را تشويق كنيد كه اگر چيزي در فضاي آنلاين او را نگران يا آزار ميدهد به شما اطلاع بدهد. صحبتهاي منظم به شما فرصتي ميدهد تا در مورد رسانههاي اجتماعي نيز به فرزندتان مشاوره بدهيد. به عنوان مثال، ميتوانيد به نوجوان خود بياموزيد كه نگاه كردن چه محتوايي درست و نگاه كردن چه محتوايي غلط است. همچنين ميتوانيد توضيح بدهيد كه رسانههاي اجتماعي پر از تصاويري در مورد زيبايي و سبك زندگي هستند كه واقعي نيستند.
براي نوجوان خودتان الگو باشيد
ممكن است بخواهيد به فرزندتان در مورد عادات رسانههاي اجتماعي خود بگوييد. اين ميتواند به شما كمك كند كه الگوي خوبي باشيد و از يكطرفه بودن صحبتهاي منظم خود جلوگيري كنيد. براي بچهها توضيح بدهيد چه چيزي خوب نيست. به نوجوان خود يادآوري كنيد كه شايعهپراكني، قلدري يا آسيب رساندن به ديگران از طريق انتشار اطلاعات غلط مضر است. همچنين به نوجوان خود يادآوري كنيد كه اطلاعات شخصي خود را به صورت آنلاين با غريبهها به اشتراك نگذارد. اين شامل آدرس، شماره تلفن، رمز عبور، و شماره كارت و مانند آن هم ميشود.
ارتباط چهره به چهره با دوستان را تشويق كنيد. اين براي نوجوانان مستعد اضطراب اجتماعي حتي مهمتر است. اگر فكر ميكنيد نوجوان شما علائم اضطراب، افسردگي يا ساير نگرانيهاي مربوط به سلامت روان مرتبط با استفاده از رسانههاي اجتماعي را دارد، به روان شناس مراجعه كنید و نگراني خود را توضيح بدهيد تا ببيند آيا لازم است كار ديگري انجام بدهيد يا نه؟ علايمي كه بايد نگران آنها باشيد شامل اين است كه مثلا وقتي از بچهها ميخواهيد كه وسايل الكترونيكي خود را زمين بگذارند آنها نميتوانند اين كار را انجام بدهند يا به حرف شما گوش نميكنند. تغييرات خواب، روابط واقعي و تغييرات درسي را جدي بگيريد و در مورد آن نگران باشيد. وقتي بچهها از بهانههاي غيرواقعي براي راضي كردن شما در مورد استفاده از شبكههاي اجتماعي استفاده ميكنند بايد اين مساله را يك هشدار در نظر بگيريد.