8500 مگاوات از ظرفيت نيروگاه‌ها از مدار خارج شده است

در حال حاضر از يك‌ سو با قطع برق بخش خانگي و صنايع مواجهيم و از سوي ديگر، روزانه تعطيلي‌هاي پياپي بخش اداري و عمومي كشور به ‌دليل مديريت شرايط سوخت زمستاني اعلام مي‌شود. اين سوال مطرح است كه چرا با وجود ذخاير عظيم گازي و توانمندي در حوزه انرژي با قطع برق خانگي و صنايع مواجه شده‌ايم و در شرايطي كه براي مديريت سوخت زمستاني، قطع برق در خانه‌ها و صنعت اعمال شده، چرا باز هم با تعطيلي بخش اداري و عمومي كشور روبه‌رو هستيم؟ در حال حاضر روزانه حدود 850 ميليون مترمكعب در پيك تامين، توليد گاز شيرين داريم و اين همان گازي است كه به شبكه تزريق مي‌شود؛ اين رقم گاها تا 830 ميليون مترمكعب هم كاهش مي‌يابد و گاهي به مرز 860 ميليون مترمكعب هم مي‌رسد (ركوردهاي اخير 857 تا 859 ميليون مترمكعبي به ثبت رسيده است)، از اين ميزان سهم بخش خانگي، تجاري و صنايع جزء به 641 ميليون مترمكعب رسيده و چيزي حدود 200 تا 220 ميليون مترمكعب براي صنايع عمده و نيروگاه‌ها، كشاورزي، حمل‌و نقل و تعهدات صادراتي باقي مانده است. پيش‌بيني مي‌شود با ادامه روند فعلي مصرف تا پايان هفته مصرف گاز بخش خانگي، تجاري و صنايع جزء به مرز 680 ميليون مترمكعب برسد و محدوديت گازرساني به ساير بخش‌ها تشديد شود. اولويت به تامين حداكثري گاز خانگي و پرمصرفي اين بخش، موجب شده تا گازرساني به نيروگاه‌ها و صنايع تا حد زيادي محدود شود. در چنين شرايطي بخشي از ظرفيت صنايع با مازوت در حال توليد هستند، اما اكثر نيروگاه‌هاي كشور (واحدهاي گازي و سيكل تركيبي) كه امكان استفاده از مازوت را ندارند، در شرايطي كه گاز كافي براي توليد برق در اختيار نداشته و مخازن گازوييل آنها نيز با كسري قابل توجه مواجه شده، توليد برق را كاهش داده‌اند. برخي واحدهاي نيروگاهي طي روزهاي اخير به دليل نبود سوخت از مدار خارج شده‌اند و اين مساله به خروج 8500 مگاوات از ظرفيت توليد برق كشور از مدار بهره‌برداري منجر شده است. گزارش‌ها نشان مي‌دهد از مجموع 143 نيروگاه كشور، 17 نيروگاه به‌ دليل نبود سوخت، از مدار بهره‌برداري خارج هستند كه عمدتا نيروگاه‌هاي گازي با ظرفيت بالا محسوب مي‌شوند. محمد ‌الله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجي توانير مي‌گويد: «مصرف برق ماينرهاي غيرمجاز معادل ميزان سوخت قاچاق ‌شده در كشور است. هر ساعت فعاليت يك ماينر غيرمجاز در خانه معادل مصرف يك ليتر گازوييل است.» او افزود: «در حال حاضر با شدت زيادي با قاچاق برق مواجه هستيم و بخشي از كسري تامين برق مشتركين به همين علت است.» الله‌داد همچنين خاطرنشان كرد: «تاكنون حدود ۸۰۰ مگاوات از ماينرهاي غيرمجاز جمع‌آوري شده كه برق مصرفي آنها معادل ظرفيت نيروگاه اتمي بوشهر است.»

افزايش مصرف گاز خانگي متهم اصلي كمبود برق

در همين راستا، ناصر اسكندري، معاون راهبري شركت مديريت توليد برق حرارتي درباره آخرين وضعيت نيروگاه‌هاي تامين‌كننده برق كشور به ايرنا گفت: كه از نظر ظرفيت توليد برق هيچ كمبودي وجود ندارد. اما آنچه سبب كمبود برق در شبكه شده، افزايش مصرف گاز در بخش خانگي است. اين افزايش مصرف كه در روزهاي اخير و با شدت گرفتن سرماي هوا به ركوردهاي جديدي رسيده و حتي از ۶۴۱ ميليون مترمكعب در روز نيز فراتر رفته، باعث شده تا مقدار كمتري گاز به نيروگاه‌ها براي توليد برق تخصيص يابد. با وجود اينكه تعدادي از نيروگاه‌ها در حال تعميرات دوره‌اي هستند، نيروگاه‌هاي كشور به‌طور كلي با ظرفيت كامل آماده توليد برق هستند. اسكندري همچنين گفت: بر اساس بررسي‌هاي آماري و به صورت تجميعي از ابتداي امسال تا ۲۴ آذرماه، توليد انرژي در نيروگاه‌ها ۲.۲ درصد بيشتر از سال گذشته بوده است.در مقابل مصرف سوخت معادل نيروگاه‌ها تنها ۱.۲ درصد افزايش داشته كه نشان‌دهنده اين است كه مصرف سوخت همزمان با رشد توليد انرژي الكتريكي افزايش نيافته است. او ادامه داد: اين موضوع نشان مي‌دهد كه نيروگاه‌ها با راندمان بهتري عمل كرده‌اند و بازدهي بالاتري داشته‌اند كه در نهايت منجر به كاهش مصرف سوخت شده است.

توليد برق با صرفه‌جويي در مصرف گاز خانگي

معاون راهبري توليد برق حرارتي، در مورد تركيب سوخت مصرفي نيروگاه‌ها گفت كه بيشترين سهم به گاز اختصاص دارد، اما امسال به دليل كاهش ۵ ميليارد و ۱۰۰ ميليون مترمكعبي گاز تحويلي، سوخت مايع جايگزين گاز شده است. ناصر اسكندري افزود: براي جبران اين كمبود، حدود ۲ ميليارد و ۶۰۰ ميليون ليتر گازوييل و ۲ ميليارد و ۴۰۰ ميليون ليتر مازوت بيشتر مصرف شده كه مصرف مازوت نسبت به سال گذشته ۸۸ درصد افزايش يافته است. با وجود اين چالش‌ها، شبكه برق پايدار است، اما بيش از ۸ هزار و ۵۰۰ مگاوات ظرفيت نيروگاه‌ها به دليل كمبود سوخت از مدار خارج شده‌اند. اسكندري اميدوار است با صرفه‌جويي مردم در مصرف گاز، سوخت بيشتري به نيروگاه‌ها تخصيص يابد و نيروگاه‌هاي تعطيل‌ شده دوباره فعال شوند.