نگاهي به فيلم علت مرگ: نامعلوم، به كارگرداني علي زرنگار
مجال برزخي
محمد شريعت‌پناه
سينما با پرداختن به رويدادهاي ملتهب اجتماعي تبلور يافت و توانست انبوه مخاطبان از طيف‌هاي مختلف جامعه را مجذوب و شيفته خود كند.در حال حاضر با وجود تنوع و تكثر رسانه‌ها بايد اذعان داشت همچنان بهترين و كامل‌ترين بن‌مايه و بازيابه براي شناخت اوضاع و احوال جامعه مشاهده فيلم‌هاي سينمايي و مستندي است كه با موضوع اجتماعي توسط فيلمسازان مستقل ساخته و پرداخته مي‌شود. ترفند سانسور و به حاشيه راندن فيلم‌هاي اجتماعي با هر رويكرد و انگيزه سياسي يا امنيتي تبعات و پيامدهاي ناگوار و زيانباري براي جامعه و حكمرانان به همراه دارد. فيلم علت مرگ: نامعلوم، به كارگرداني علي زرنگار كه پس از سه سال توقيف مجوز اكران پيدا كرده از آثاري است كه تصويري بي‌پرده و آشكار از تاثير شرايط و فرازوفرودهاي جامعه بر بانوان، دانشجويان، ميانسالان اين سرزمين زرخيز به نمايش مي‌گذارد.شخصيت‌هاي فيلم بر اثر اتفاق تلخي كه در خلال سفر رخ مي‌دهد و مجالي كه فراهم مي‌شود تا سرنوشت ناگزير خودشان را قدري تغيير دهند در برزخ قرار مي‌گيرند و دچار كشمكش‌هاي دروني و بيروني مي‌شوند و بين آنها درگيري و نزاع روي مي‌دهد.اين موقعيت دستمايه‌اي مي‌شود براي روايتي حقيقي از وضعيت زيست مردمي كه زيربار فشارهاي طاقت‌فرساي اقتصادي، ناكارآمدي مديران، كمرشان شكسته و هويت و حرمت‌شان در معرض نابودي و فروپاشي قرار گرفته است.
ماجرا و داستان فيلم علت مرگ: نامعلوم، در جاده و كمتر از نيم روز روايت مي‌شود . كارگردان توانسته با فيلمنامه‌اي منسجم با شخصيت‌پردازي با قاعده، بازي‌هاي هوشمندانه، فضا‌سازي باورپذير، بهره‌گيري از لوكيشن متناسب با قصه، روايتي گويا از شرايط زيست اين روزهاي اقشار مختلف مردم به ويژه جوانان ارايه كند.فيلم با اشاره تلويحي به اعتراضات مردم در سال‌هاي 78، 88، 98، آثار مخرب زلزله بم، بي‌ارزش شدن پول رايج، روابط خارجي، مهاجرت، قصاص، قاچاق، تنگدستي و ... تصويري گويا و تكان‌دهنده از بحران‌هاي جامعه به نمايش مي‌گذارد.فيلم راوي مردمي است كه براي زنده ماندن و تسكين آلام و اندوه‌شان مجبورند دست به انتخاب‌هايي بزنند كه با منش و مرام انساني و ملي آنها فاصله دارد و پشيماني و ندامت در چهره آنها موج مي‌زند. وجه تمايز نخستين فيلم علي زرنگار به عنوان كارگردان با آثاري از اين دست پرداختن به آدم‌هايي است كه روند امور و مقتضيات فضاي حاكم بر جامعه زيست آنها را، به بن‌بست و درماندگي كشانده و عملا به مرگ تدريجي گرفتار شده‌اند. آدم‌هايي به ظاهر از برزخ گريخته كه در انتهاي فيلم با زن و دختر خردسالي مواجه مي‌شوند كه سرنوشتي به مراتب تلخ‌تر پيش رو دارند.