قرقبان‌ها مشکلات زیادی دارند
عبدالله سالاري
در كل كشور ۵ محدوده به عنوان قرق اختصاصي وجود دارد كه مصوب شوراي عالي حفاظت محيط‌زيست را داراست و به افرادي كه در اين عرصه‌ها براي امر حفاظت مشغول هستند قرقبان گفته مي‌شود. وظايف اين افراد دقيقا و متناظر با محيط‌بان‌هاي سازمان محيط‌زيست است كه براي جلوگيري از تخلفات مشغول گشت و پايش در مناطق مختلف هستند. به طور معمول هم بحث شكار و صيد و جلوگيري از تخلفات اينچنيني در قرق‌هاي اختصاصي مطرح است. قرقبان‌ها از زيستگاه مراقبت مي‌كنند ولي تمركز آنها بيشتر روي حيات‌وحش است چون درآمد اصلي قرق از موضوع حيات‌وحش و به واسطه فروش پروانه شكار است تا بتوانند هزينه قرقبان‌ها را پرداخت كنند. سيستم‌هاي اداره اين قرق‌ها نيز متفاوت است و مي‌توانند به صورت شخص حقيقي يا حقوقي اداره شوند. قرق‌هايي كه به صورت حقوقي اداره مي‌شوند، عنوان‌هاي مختلفي دارند و مي‌توانند ذيل شركت، ان.جي.او يا تعاوني باشند اما به‌طور كلي قرق بايد مصوبه قرق اختصاصي و پروانه بهره‌برداري داشته باشد تا بتواند به صورت خودگردان اداره شود، در غير اين‌صورت منطقه بعد از مدتي به حال خود رها و اين سرخوردگي باعث آسيب بيشتر مي‌شود. يكي از معضلات حفاظت از عرصه‌هاي طبيعي نبود نيروي حفاظتي است و در حال حاضر سازمان محيط‌زيست براي مناطق تحت مديريت با كمبود محيط‌بان روبه‌رو است و اين كمبود براي بخش خصوصي در زمينه قرقبان خيلي بيشتر است. قرقبان‌ها در حال حاضر مشكلات زيادي دارند اما يكي از مشكلات اساسي آنها اين است كه در سازمان هيچ رديف مشخصي براي آنها در‌نظر گرفته نمي‌شود، آنها ضابط دادگستري نيستند و نحوه اعمال قانون براي آنها شفاف نيست. محيط‌بان‌ها اما پس از طي دوره‌هايي در سازمان محيط‌زيست به عنوان ضابط قضايي شناخته مي‌شوند و بنابر صلاحديد اجازه حمل سلاح دارند. اما قرقبان ضابط نيست و اجازه حمل سلاح ندارد در‌حالي كه با متخلفاني روبه‌رو مي‌شود كه معمولا مسلح هستند. اغلب اين افراد متخلف گوشت‌فروش هستند، بنابراين ممكن است با قرقبان درگير شوند و جان او را به مناظره اندازند. قرقبان‌ها اغلب افراد بومي محلي هستند كه پيش‌تر شكارچي متخلف محلي بوده‌اند و منطقه را به خوبي مي‌شناسند بنابراين براي حفاظت جذب قرق‌ها شده‌اند اما آموزشي نديده‌اند كه اشكالات كار كجاست و در مواجهه با چالش‌ها چه اقدامي انجام دهند. اما اكثر مشتري اين قرق‌ها شكارچيان تروفه هستند. اين شكارچيان افرادي هستند كه در طبيعت به دنبال گونه خاصي با مشخصات ويژه براي شكار هستند چون شكارهاي تروفه در سيستم‌هاي مختلف جهاني داراي امتياز و مدال هستند. شكارچي تروفه پول هنگفتي هزينه مي‌كند كه به صورت تخصصي
آن گونه خاص را با شرايطي خاص شكار كند و درنهايت آن هزينه هنگفت به حفاظت حيات‌وحش و معيشت جامعه محلي كمك مي‌شود، اما براي گوشت‌فروش سن و جنسيت و نوع شكار فرقي ندارد.
كارشناس رسمي دادگستري در حوزه محيط‌زيست طبيعي