اهداف و پيامدهاي افزايش مبادلات امريكا با هند

 طي هفته گذشته اخباري مبني بر اينكه ايالات متحده و هند قصد دارند تا سال ۲۰۳۰ حجم مبادلات تجاري خود را به ۵۰۰ ميليارد دلار برسانند، منتشر شد. در اين نوشته قصد داريم به بررسي اهداف و پيامدهاي احتمالي افزايش روابط اقتصادي امريكا با هند بپردازيم.  در حال حاضر ايالات متحده در حال مبدل‌شدن به بزرگ‌ترين توليدكننده نفت‌خام است و توليد نفت شيل امريكا در سال 2024 به 13.2 ميليون بشكه در روز رسيده است و برخي از پيش‌بيني‌ها مي‌گويند به‌زودي توليد نفت شيل امريكا به 15 ميليون بشكه در روز و سپس به 20 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد و در حال حاضر ايالات متحده بخشي از نفت خود را از طريق سوآپ در راستاي ايجاد وابستگي اقتصادي با كشورهاي نفتي تامين مي‌كند و بخشي از نفت توليدي خودش را به فروش مي‌رساند و به‌زودي با افزايش صادرات نفت، نقش عمده‌اي را در ماركت‌هاي نفت ايفا خواهدكرد و در اين راستا بايد بازارهاي هدف خود را نيز در ماركت‌هاي انرژي پيدا كند و هند به عنوان يكي از كشورهاي روبه‌توسعه مي‌تواند به مشتري عمده نفت امريكا مبدل شود.  حضور امريكا در بازارهاي نفتي هند معادل با محدودشدن سهم عربستان سعودي و مخصوصا فدراسيون روسيه از كيك واردات نفت هند است، ميزان صادرات نفت روسيه به هند در سال 2024 به‌طور متوسط به روزانه 2.3 ميليون بشكه رسيده كه سالانه معادل 58.73 ميليارد دلار است، اين رقم 86 درصد از واردات كل هند از روسيه را شامل مي‌شود و در صورت جايگزين‌شدن نفت شيل امريكا، عملا امريكا توانسته است بخشي از حلقه تحريم‌هاي خود عليه روسيه را تكميل كرده و از ديدگاه اقتصاد سياسي نيز از وابستگي اقتصادي هند از روسيه كاسته و نفوذ اقتصادي و سياسي روسيه را در هند كاهش بدهد، اين موضوع نيز قابل‌ذكر است كه براي اقتصاد جنگ‌زده روسيه كه تحريم‌هاي آن كشور به‌تدريج در حال تكميل‌شدن است و صادرات آن عملا به اتحاديه اروپا قطع شده، رقم 58 ميليارد دلار رقم هنگفتي است. از پيامدهاي اين مساله مي‌توان به افزايش وابستگي اقتصادي روسيه به چين و همچنين افزايش تخفيف‌هاي روسيه به چين اشاره كرد.  براي اين بخش نيز شايد بتوان واژه «مهار» چين را نيز به‌كار برد، اما شايد تا اندازه‌اي براي به‌كار بردن واژه «مهار» اندكي زود و بهتر است از واژه موازنه‌سازي استفاده شود؛ اما همين موازنه‌سازي نيز در راستاي واردشدن به مرحله مهار چين است، بايد اشاره كرد كه هند باتوجه‌ به مولفه‌هايي كه داراست از جمله جمعيت فراوان و نيروي كار ارزان تا‌اندازه‌اي مي‌تواند موازنه را در برابر چين برقرار كند و تااندازه‌اي مي‌تواند به ايالات متحده در مهار اقتصادي چين ياري رساند، در همين راستا اين موضوع نيز دور از ذهن نيست كه هند با سرمايه‌گذاري‌هاي ايالات متحده به يكي از قطب‌هاي صنعتي بزرگ جهان مبدل شود، علاوه بر بعد اقتصادي ايالات متحده اعلام كرد كه فروش تجهيزات نظامي به هند را به چندين ميليارد دلار افزايش خواهد داد و رييس‌جمهور امريكا وعده فروش جنگنده‌هاي پنهان‌كار «F-35» به هند را داد. هند مدت‌هاست كه خواهان خريد اين جنگنده‌هاست و از ديدگاه نظامي نيز فروش تسليحات امريكايي به هند علاوه بر سود اقتصادي كه به شركت‌هايي اسلحه‌سازي امريكا خواهد رساند يك موازنه نظامي را نيز در برابر چين ايجاد خواهد كرد.  در سال 2024 ايالات متحده از امريكا رقمي معادل 463 ميليارد دلار كالا از چين وارد كرده كه اين رقم به نسبت سال 2022 شاهد كاهش هشت‌درصدي بوده است، در اينجا بايد به دو گزاره اشاره كرد، گزاره اول اين مساله است كه كاهش هشت‌درصدي نشانگر تمايل ايالات متحده به كاهش واردات از چين است و تعرفه‌هاي ترامپ نيز اين مساله را تشديد خواهد كرد، گزاره دوم نيز اين است كه رقم 463 ميليارد دلار نيز براي صادرات رقم هنگفتي است و برابر با توليد ناخالص داخلي كل ايران است و عملا شاهد يك وابستگي اقتصادي بين امريكا و چين دراين‌رابطه مي‌باشيد، صنعتي‌شدن هند مي‌تواند منجر به كاهش وابستگي اقتصادي امريكا به چين شود. برخي تحليل‌ها مي‌گويند كه ممكن است كالاهاي هندي با تعرفه پاييني در مبادي ورودي امريكا مواجه شوند كه اين مساله نيز يك مزيت رقابتي براي كالاهاي هندي در برابر كالاهاي چيني در خاك ايالات متحده ايجاد خواهد كرد.  باوجود اينكه چين عملا نسبت به امريكا قدرت كمتري در «هاي فناوري» دارد؛ اما به واسطه قدرتي كه در كپي‌كاري دارد، عملا در حال مبدل‌شدن به يك قطب فناوري است و نمونه اخير آن «هوش مصنوعي ديپ سيك » است كه به يك رقيب جدي براي «چت جي بي‌تي » مبدل شده و اين مساله زنگ خطر را براي امريكا به صدا درآورده است، كشور هند نيز جزو كشورهايي در جهان است كه عملا مهندس‌هاي زبده‌اي را تربيت مي‌كند و مي‌تواند درزمينه فناورانه با چين رقابت كند و افزايش مبادلات‌ امريكا با هند نيز زمينه‌ساز سرمايه‌گذاري‌هاي بيشتر در اين زمينه باشد، در اين راستا ايلان ماسك و امپراتوري اقتصادي و فناورانه‌اش مي‌تواند به‌طور چشمگيري نقش‌آفريني كند.  افزايش مبادلات تجاري ميان ايالات متحده و هند اهداف و پيامدهاي استراتژيكي را براي هر دو كشور به همراه دارد. از يك سو، امريكا با يافتن بازارهاي جديد براي نفت خود، نفوذ روسيه در بازار انرژي هند را كاهش داده و از سوي ديگر، با سرمايه‌گذاري در صنعت و فناوري هند، به ايجاد يك موازنه اقتصادي در برابر چين كمك مي‌كند. اين روند مي‌تواند منجر به كاهش وابستگي اقتصادي امريكا به چين شده و زمينه‌ساز انتقال قطب فناورانه از چين به هند شود. در مجموع، افزايش تعاملات اقتصادي ميان اين دو كشور نه‌تنها منافع اقتصادي، بلكه پيامدهاي ژئوپليتيكي گسترده‌اي خواهد داشت كه نظم اقتصادي و سياسي جهان را در دهه‌هاي آينده تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. کارشناس خاورمیانه