دولت انتقالي سوريه در خط مقدم بحراني بيسابقه قرار دارد
آزمون دشوار «جولاني»
درگيريهاي خونين در سوريه بار ديگر آتش بحران در اين كشور جنگزده را شعلهور كرده است. نيروهاي دولتي سوريه به درگيريها و حملات مرگباري كه توسط مخالفان و حاميان دولت سابق يعني بشار اسد در شهر جبله به راه افتاده بود، واكنش نشان دادند. صبح جمعه بود كه نيروهاي كمكي با كاروانهايي از نيروهاي مسلح مستقر در كاميونهاي پيكاپ به شهر طرطوس وارد شدند.
به گفته سرهنگ مصطفي كنافاتي، رييس اداره امنيت عمومي در استان لاذقيه، تمامي نيروها در استان بسيج شده و توانستند تا حدودي درگيريها را در حومه جبله مهار كنند.
به ادعاي ناظران اين تقابل بزرگترين چالش نظامي داخلي براي دولت جديد به رهبري احمد الشرع محسوب ميشود؛ دولتي كه به ادعاي گروهي از ناظران تلاش دارد با نيروي انساني محدود، كشوري زخمي از جنگ را به سوي ثبات هدايت كند. هر چند گروهي ديگر بر اين باورند كه جولاني بيش از آنكه صلحساز باشد بسترساز تنش خواهد بود.
همزمان با آغاز درگيريها در شام، خبرگزاري دولتي سانا گزارش داد كه نيروهاي امنيتي عمليات جستوجوي گستردهاي را در سواحل مديترانهاي سوريه آغاز كردهاند. اين منطقه كه به عنوان قلب منطقه علويان شناخته ميشود، پس از آنكه نيروهاي وفادار به دولت اسد حملات مرگباري را در جبله انجام دادند، به صحنه عمليات و درگيريهاي نظامي تبديل شد، به گونهاي كه شب هنگام، جبله و مناطق اطراف آن شاهد يكي از شديدترين نبردها از زمان سقوط بشار اسد در اوايل دسامبر بودند. در جريان عمليات جستوجوي اخير در امتداد ساحل سوريه، نيروهاي امنيتي ابراهيم حوايه، رييس پيشين اطلاعات نيروي هوايي دولت اسد را بازداشت كردند. گفتني است سازمان تحت هدايت حوايه يكي از وفادارترين نهادهاي امنيتي دولت اسد بود. اين درحالي است كه همزمان در شهرهايي مانند حما و حمص، حاميان دولت جديد به خيابانها آمدند تا حمايت خود را از عمليات امنيتي اعلام كنند. در همين حال، ژنرال غياث سليمان دله، از فرماندهان سابق نيروهاي اسد، اعلام كرد كه او و ساير فرماندهان پيشين يك شوراي نظامي براي آزادي سوريه تشكيل دادهاند كه هدف آن آزادسازي تمام سرزمينهاي شام از تمام نيروهاي اشغالگر و تروريستي است.
دله كه در سال ۲۰۲۰ توسط ايالاتمتحده تحريم شده بود، حالا به دنبال نقشي تازه در عرصه سياسي-نظامي سوريه است.
نشريه وال استريت ژورنال با انتشار گزارشي درباره درگيريهاي اخير سوريه ميان حاميان اسد و دولت جديد اين كشور آورده است كه اين رويدادها درحالي رخ داده است كه الشرع از طرفي درگير مذاكره با گروههاي مسلح كرد در شمال شرق سوريه است و همزمان با خواستههاي اسراييل براي غيرنظاميسازي جنوب سوريه روبهرو است و اين تقابل قطعا چالشهاي سياسي و امنيتي جديدي را براي دولت جديدش به همراه دارد.
در حال حاضر نيروهاي احمد الشرع كه حدود ۲۵هزار نفر تخمين زده ميشوند، با چالش بزرگي مواجهند. آنها كه در تغيير نظام سياسي در سوريه و سقوط دولت بشار اسد نقشي كليدي داشتند، اكنون براي حفظ امنيت كشوري با جمعيتي حدود ۲۴ميليون نفر تلاش ميكنند. حال آنكه دولت جديد بايد بتواند نيروهاي وفادار به اسد را مهار كند بيآنكه مجبور باشد جامعه علويها را كه نگران آينده و حملات احتمالا ناشناسي به خود هستند، از خود دور سازد، چراكه پس از سقوط دولت اسد، احمد الشرع همواره بر پيام آشتي و مصالحه تاكيد كرده است. دولت او همچنين مدعي است حملات به علويها را بررسي كرده و تلاش دارد اطمينان حاصل كند كه انتقامجويي فرقهاي در دولتش رخ ندهد.
گفتني است علويها كه حدود ۱۰درصد از جمعيت سوريه را تشكيل ميدهند، اگرچه در حاكميت خاندان اسد گاه به موقعيتهاي بالايي دست يافتند، اما همواره قرباني سياستهاي تفرقهبرانگيز بودهاند. به گزارش وال استريت ژورنال، اكنون نيز اين ناآراميها پس از ماهها آرامش نسبي در مناطق تحت كنترل دولت جديد رخ داده و آزموني جدي براي توانايي الشرع در مديريت امنيت و ثبات كشور است، به ويژه كه او پس از به قدرت رسيدن، تصميم به انحلال نيروهاي نظامي و امنيتي دولت سابق گرفت و تلاش كرد گروههاي مختلف را در ارتشي جديد ادغام كند. با اين حال، وضعيت سوريه همچنان پيچيده و شكننده است. اينكه آيا دولت جديد ميتواند در برابر فشارهاي داخلي و خارجي تاب بياورد و آرامش و امنيت را به اين كشور جنگ زده بازگرداند سوالي است كه همچنان پاسخ روشني براي آن وجود ندارد.