همه خريدهاي دكلي ايران
از بابك زنجاني حقيقي تا شركت‌هاي حقوقي
كافي است كلمه تحريم را در يكي از موتورهاي جست‌وجوگر اينترنت وارد كنيد، انبوهي از صفحات مقابل‌تان به نمايش در مي‌آيد تا اثبات كند بحران تحريم به امروز و ديروز بر‌نمي‌گردد و سال‌هاست تحريم در اقتصاد ايران عرض اندام كرده است. هر‌چند تعداد دكل‌هايي كه ايران در 30سال اخير خريداري كرده است از انگشتان دست فراتر نمي‌رود اما مرور نام آنها كه براي ايران دكل خريده‌اند جذابيت فراواني به اين ماجرا داده است. مردي كه امروز نامش به پرونده‌هاي بزرگ فساد اقتصادي در ايران گره خورده است يكي از خريداران دكل تلقي مي‌شود. براي اعلام نامش حدس و گمان زيادي لازم نيست. اين‌بار خريدار از دكل مشهور‌تر است. نام او بابك زنجاني است. مردي كه بيش از دو ميليارد و 700 ميليون دلار به وزارت نفت بدهي دارد و نتوانسته است پول حاصل از فروش نفت را تسويه كند. او كه خود را بسيجي اقتصادي معرفي مي‌كرد در كارنامه كاري‌اش هم تجارت پوست و روده گوسفند دارد هم اداره كارخانه توليد لوازم آرايشي. هم بانكداري را تجربه كرده است و هم هواپيماداري را اما داستان پرماجراي بابك زنجاني به دكل نيز گره مي‌خورد. وي كه به جاي بخش خصوصي وارد ميدان مي‌شود تا بتواند حلقه تنگ تحريم را بشكند و نفت ايران در بازارهاي جهاني را به پول تبديل كند، دكل‌هايي را نيز خريداري كرده است. اتفاقا اهل فن وقتي قيمت دكلي خريداري شده از سوي بابك زنجاني را با ارزش واقعي دكلي با مشخصات دكل وي مقايسه مي‌كنند سري تكان مي‌دهند و مي‌گويند گران خريده شده است. به نظر مي‌رسد وي حدود 170 ميليون دلاري در بازارهاي جهاني پول پاي اين دكل داده است. وقتي همه اموال بابك زنجاني براي تاديه بخشي از بدهي‌هاي وي در اختيار وزارت نفت قرار گرفت، دكل نيز به وزارت نفت تعلق گرفت. گفته مي‌شود اين دكل در اختيار شركت پترو ايران است و عمليات انتقال مالكيت آن در حال انجام. هر چند نام بابك زنجاني در ميان تمام شركت‌هاي خريدار دكل خودنمايي مي‌كند اما در بخش‌هايي ديگر مانند اجاره دكل اين رد‌پاي دلالان است كه مي‌درخشد.
كليد اول؛ دهه 60
توليد نفت ايران يك روز متوقف نشد، حتي در دوران جنگ با همسايه غربي، همان سال‌ها بود كه ايران دكل شهيد رجايي را خريداري كرد تا اين دكل عنوان نخستين دكل ورودي به ايران را پس از پيروزي انقلاب از آن خود كند. سال‌هاي 1390 و 1391 پياپي دو دكل ملكي وارد ايران شد. دكل سحر يك و سحر دو توسط ايران خريداري شد. غير از شركت حفاري شمال كه اين دو دكل را خريداري كرده است، شركت‌هاي ديگري نيز در اين سال‌ها دست به كار خريد دكل شدند. شركت سپانيردر اين دوره زماني دو دكل را وارد ايران كرد. شركت مپنا نيز نسبت به خريداري يك دكل اقدام كرد تا شمار دكل‌هاي ملكي ايران هر چند با فاصله‌اي عظيم از نيازش افزايش يابد.
فقط فورچونا نبود
هر چند حالا نام دكل دين يا فورچونا خبر‌ساز شده است اما پيش از اين نيز دكل‌هاي خبر‌ساز فراوان بودند. هر چند برخي تلاش مي‌كنند با انتشار اخباري در خصوص دكل‌هايي كه به مشكل خوردند و مشابه‌سازي آن با دكل دين داستان دكل گمشده دولت دهم را داستاني تكراري جلوه دهند، اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد عمليات خريد اين دكل گره محكمي با فساد خورده است.