برادران هاشمي و «مرد برهنه و مرد فراك‌پوش»
پيام رضايي / «مرد برهنه و مرد فراك پوش» نام نمايشي است كه قرار است از امروز به كارگرداني علي عامل هاشمي و تهيه‌كنندگي هدايت هاشمي به صحنه برود. خانواده هاشمي به نوعي همگي جزو خانواده تئاتر هستند و حالا برادر كوچك خانواده در نقش كارگردان اين اثر را آماده اجرا كرده است. «ما از اول هم با تئاتر شروع كرديم و همه‌مان پيگير تئاتر بوديم. من ليسانس تئاتر دارم و 12 سال از هدايت كوچك‌ترم. از سال 80 درتهران شروع كردم به عنوان دستيار منشي صحنه و بعدها بازيگر. بازيگري به مرور جدي‌تر شد و صرفا كار بازيگري مي‌كردم تا امسال كه به اين فكر افتادم يك كاري را كارگرداني كنم». اين حرف‌ها را علي عامل هاشمي در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد.
«مرد برهنه و مرد فراك پوش» اثري از داريو فو، نمايشنامه‌نويس ايتاليايي است كه اين گروه پيشتر هم آثاري از او را اجرا كرده‌اند. « ما قبلا «افسانه ببر» و «حساب پرداخت نميشه» را از داريو فو كار كرديم. و خب از اول هم با هم كار مي‌كرديم. هادي برادر بزرگ‌تر ما كارگردان بود، من و هدايت هم بازيگر». ظاهر بازنويسي اين متن را امير علي نبويان كه با حضور در برنامه راديو هفت مخاطبان خود را پيدا كرد، انجام داده است. «اين نمايش از آثار بومي داريوفو محسوب مي‌شود و طبق صحبت‌هايي كه با اميرعلي نبويان، بازنويس متن داشتيم قرار شد در بازنويسي اين اثر به جامعه امروز خودمان برسيم و به نوعي الان نمايش درباره ما است. سعي كرديم اين كار را انجام بدهيم.»
از او درباره محتوا و فضاي نمايش پرسيدم و اينكه نمايش درباره چيست. هرچند از نام نمايش مي‌شود حدس زد: «اينكه چقدر تعريف ما از آدم‌ها به لباس‌هاي‌شان بستگي دارد. اينكه چقدر با تغيير لباس آدم‌ها را تعريف مي‌كنيم و رفتارها با شخص عوض مي‌شود. بحث اصلي اين نمايش لباس است. اين روزها همه پيگير برند هستند و توليدات داخلي دارد به صفر مي‌رسد».
كارگردان نمايش «مرد برهنه و مرد فراك پوش» مي‌گويد تمرين‌ها را به محض پايان فيلمبرداري سريال پايتخت كه هدايت هاشمي در آن نقش‌آفريني مي‌كرد، شروع كرده‌اند. اما از نكات جالب توجه اين نمايش حضور هدايت هاشمي علاوه بر بازيگري به عنوان تهيه‌كننده است. علي عامل هاشمي معتقد است تهيه‌كنندگي در تئاتر هنوز تعريف دقيقي ندارد: «هنوز نمي‌دانيم تهيه‌كننده‌اي كه اسمش در پوستر مي‌آيد يعني چه؟ اينكه كسي مي‌آيد و سرمايه‌گذاري مي‌كند و طبعا بايد اين سرمايه‌گذاري منطقي باشد. اما الان در كار خود ما هم رفاقتي است. اگر قرار بود دستمزد واقعي به بازيگراني مثل هدايت هاشمي و مسعود كرامتي پرداخت شود به نظرم اگر ما همه بليت 20000 توماني سالن را براي اجراها مي‌داديم بازهم دستمزد واقعي اين بازيگران نبود.»
با اين‌همه او مي‌گويد در مورد اين نمايش همه‌چيز رفاقتي پيش رفته است: «الان تعدادي دوست و برادر دارند با هم كار مي‌كنند. اما خودِ كار هزينه‌هايي دارد مثل دكور و اين چيزها كه در مورد اين كار هدايت تصميم گرفت اين هزينه‌ها را پرداخت كند و ماهم اسم او را به عنوان تهيه‌كننده در پوستر آورديم.»
اما در همين سالن و ساعتي پيش از اين نمايش اثري به نام «پابرهنه در پارك» از چند روز پيش به صحنه رفته است كه عوامل آن خانواده هاشمي هستند. «در اصل كارگردان دو نمايش هستم اما چون نمي‌شود يك كارگردان دو نمايش داشته باشد- چون به هر حال ممكن است ديگران اعتراض كنند- اين شد كه اسم هادي عامل را به عنوان پابرهنه در پارك آورديم و من در آنجا اسمم به عنوان دراماتورژ آمده است. هرچند به نظرم سالن خاصي نيست كه بخواهد چنين جنجال‌هايي را به دنبال داشته باشد.»
اما با وجود اينكه عوامل فني دو نمايش خانواده هاشمي هستند در نمايش «پابرهنه در پارك» گروه جوان‌تري ايفاي نقش مي‌كنند. در حالي كه در «مرد برهنه و مرد فراك پوش» بازيگراني چون هدايت هاشمي و مسعود كرامتي حضور دارند. كرامتي از بازيگران پيشكسوت و مطرح تئاتر است كه حضور او بر صحنه مي‌تواند اتفاق مهمي محسوب شود. « براي اجراي اول يعني «پابرهنه در پارك» تصميم گرفتم با همسن و سال‌هاي خودم كار كنم و به مرور به چيزي كه مي‌خواهيم برسيم. اما براي اجراي دوم در كنار آقاي كرامتي و هاشمي دست من بازتر بود. » البته اين كارگردان جوان معتقد است كار با چنين بازيگراني سختي‌ها و نگراني‌هاي خاص خودش را دارد. « شايد بيشترين چالش اين بود كه براي كار با كساني مثل آقاي كرامتي و هاشمي بايد دانش كافي مي‌داشتم. كار با همسن و سال‌هاي خودم راحت‌تر بود اما اينجا در كنار بازيگران مولفي مثل اين دو نبايد كم و كاستي وجود مي‌داشت. نبايد فكر مي‌كردند من بي‌برنامه و بي‌دانش دارم كار مي‌كنم. براي همين بايد خيلي مطالعه مي‌كردم و خوشبختانه هم كار به خوبي پيش رفت و آنچه من به عنوان كارگردان مي‌خواستم به صحنه آمد. بنابراين اگر كمي قصور يا ضعفي هست از طرف من خواهد بود.»
نمايش «مرد برهنه و مرد فراك پوش» از امروز 11 شهريور تا سوم مهرماه در سالن استاد انتظامي باغ هنر خانه هنرمندان ايران به صحنه خواهد رفت. طبق اعلام روابط عمومي اين نمايش قرار است رضا كيانيان زنگ آيين آغازين اين نمايش را به صدا درآورد.