بحث‌هاي هسته‌اي از بررسي برجام به سمت نتايج مذاكرات جليلي تغيير مسير داد
سريال «آلماتي»
اختلافات سعيد جليلي و علي‌اكبر ولايتي در مورد نتايج مذاكرات آلماتي ادامه دارد
مهشيد ستوده/ «علي‌اكبر ولايتي». مردي كه اين روزها يك صفت تازه دارد. ديپلمات كهنه كار اصولگرا اين روزها مسيري متفاوت از ساير همقطارانش مي‌رود. مسيري كه او را متمايز كرده است. تمايز او از همان مناظره‌هاي انتخاباتي دو سال پيش آغاز شد. روزهايي كه علي‌اكبر ولايتي نشان داد كه سكوت سال‌هاي قبلش دليلي بر موافقت با شرايط موجود نبوده است. مردي كه هم پزشكي مي‌داند و هم سياست خارجي، در بهار 92 سكوتش را با انتقاد شكست و حالا هم هرچند ترجيح مي‌دهد سكوت كند اما تابستان 94 او را مجبور به پاسخ دادن كرده است. 16 سال سابقه حضور در راس وزارت امور خارجه از يك سو و مشاوره به مقام معظم رهبري در امور بين‌الملل باعث مي‌شود او كه اين روزها رياست مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص را نيز بر عهده دارد حرف‌هاي زيادي براي گفتن داشته باشد. حضور مذاكره‌كنندگان سابق در كميسيون ويژه برجام شد آغازي دوباره براي شكستن سكوت ديپلمات كهنه كار تا پاسخ بدهد. علي‌اكبر ولايتي اين روزها شبيه سال‌هاي قبلش نيست. از همان مناظره‌هاي انتخاباتي مسير جديدي را رفت. به نفع هيچ كدام از رقباي اصولگرايش كنار نرفت تا خيلي‌ها كينه از او به دل بگيرند، كمي بعد هم نزديكي بيش از اندازه‌اش به آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و رياست بر مركز تحقيقات استراتژيك دليل بعدي كينه اصولگرايان از او شد. خيلي‌ها مي‌گويند علي‌اكبر ولايتي و علي لاريجاني اين روزها مسير واحدي را جلو مي‌روند مسيري كه شايد مسيري مرجع براي نواصولگرايي باشد. با اين حال ناخشنودي از مسير جديد ولايتي باعث شده است تا اتهاماتي هم به او وارد شود. از جمله آنكه او مخالف با نظرات رهبري در اطلاع‌رساني از نتايج مذاكرات آلماتي بوده است.
آلماتي و روايت‌هاي تكذيب شده
جلسات كميسيون ويژه برجام كه آغاز شد كسي تصور نمي‌كرد كه حضور تيم مذاكره‌كننده سابق در آن تا اين اندازه بحث‌برانگيز شود. سعيد جليلي كه به كميسيون آمد از همه‌چيز گفت. انتقادها و حملاتش به برجام از يك سو و اينكه دستاوردهاي اين روزهاي مذاكرات را همگي نتيجه تلاش‌هاي سال قبل خود مي‌دانست حدس و گمان‌ها را تغيير داد. سعيد جليلي نمي‌خواست شرايط آرام جلو برود. انتقاد داشت و مذاكرات آلماتي را نقطه اصلي رسيدن به توافق اين روزهاي دولت مي‌دانست. كسي اما ادعاهاي جليلي را قبول نداشت. حملاتش را هم. علي‌اكبر ولايتي درست پس از حملات گسترده سعيد جليلي به برجام يك جمله گفت: «اين حرف‌ها جمع‌بندي خود ايشان است.» همين يك جمله علي‌اكبر ولايتي با آن سابقه ديپلماتيك كافي بود تا ساير واكنش‌ها به اظهارات جليلي را در كما فرو ببرد. علي‌اكبر ولايتي با همان يك جمله نشان داد كه حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد. سعيد جليلي اما هنوز هم بر نقطه عطف بودن مذاكرات آلماتي ايستادگي مي‌كرد. ايستادگي‌شان تا آنجا جلو رفت كه محمدجواد ظريف در نخستين حضورش در كميسيون ويژه برجام از اسناد مذاكرات آلماتي گفت. اسنادي كه انگار بدش نمي‌آمد توزيع شود تا نمايندگان آن را مطالعه كنند و بدانند ادعاهاي سعيد جليلي در مورد مذاكرات آلماتي و دستاوردهاي آن آنچنان هم درست نيست. اين اما همه ماجرا نبود. در يكي از جلسات كميسيون ويژه برجام علي‌اكبر ولايتي متهم به ممانعت از رسانه‌اي كردن نتايج مذاكرات آلماتي برخلاف نظر مقام معظم رهبري شد.
چه كسي به ولايتي اتهام زد؟
انتقاد علي‌اكبر ولايتي به جليلي در مورد كم‌كاري در مذاكرات آلماتي به جلسات كميسيون ويژه برجام هم كشيده شد. جايي كه عراقچي هم مجبور به توضيح در اين مورد در جلسه كميسيون ويژه برجام شد. او در يكي از جلسات كميسيون ويژه برجام گفت: «مناقشه‌اي كه بين آقاي دكتر جليلي و آقاي دكتر ولايتي صورت گرفت درخصوص گزارش آلماتي بود. به متن آن گزارش اگر مراجعه بفرماييد، گزارش آلماتي ۲ آقاي دكتر جليلي به عنوان مسوول مذاكرات جاهايي را كه بايد گزارش مي‌دادند، دادند از جمله به حضرت آقا گزارش داده شده. كما اينكه ما هم هروقت از مذاكرات برمي‌گشتيم، گزارش به حضرت آقا و رييس‌جمهور محترم و بعضي از جاهاي ديگر كه گزارش مي‌داديم، داديم. آن موقع حتما گزارش را دادند. آقاي ولايتي به عنوان مشاور عالي بين‌الملل رهبر گزارش خودشان را از آلماتي به حضرت آقا دادند. اين دو گزارش يك مقدار ظاهرا با هم تفاوت‌هايي داشته است. برداشت خودشان را دادند و گزارشي كه بنده از آلماتي عرض كردم خيلي مفصل‌تر و دقيق‌ترش را خدمت آقاي ولايتي هم داده بودند. چون به هرحال ايشان مشاور عالي رهبري هستند. گزارشي كه ايشان از منابع مختلف از جمله بنده شنيده بودند از آلماتي ۲ خدمت حضرت آقا داده بودند كه ظاهراً با گزارش آقاي جليلي تفاوت‌هايي داشته كه حضرت آقا دستور بررسي داده بودند و ديگر آن بررسي‌ها به كجا كشيد، من در وزارت خارجه بودم و ديگر اطلاعي ندارم، ولي بعدا در مناظره ديدم كه به هرحال يك تنش و اختلاف نظري در مناظره بين اين دو سرور عزيز به وجود آمد كه همه شاهد بودند.» اين اما پايان ماجرا نبود؛ حسين نجابت، از اعضاي كميسيون كه خط فكري شبيه به هيات‌رييسه اين كميسيون دارد، در اظهارنظري گفته بود: «در جلسه‌اي كه جناب‌عالي اشاره كرديد و رهبر معظم انقلاب هم حضور داشتند ايشان اظهار فرمودند كه آلماتي را خوب است كه به اطلاع عموم برسانيداما آنجا آقاي ولايتي گفتند كه مرسوم نيست مباحث ديپلماتيك را به اطلاع مردم برسانيد.»
واكنش ولايتي به «اتهام»
اما علي‌اكبر ولايتي ديروز به اين موضوع واكنش نشان داد و هم دعوت كميسيون ويژه برجام براي حضورش را رد كرد و بحثي را كه از طريق اعضاي تيم مذاكره‌كننده سابق مطرح و از سوي يك عضو كميسيون ويژه برجام در جلسه عنوان شده بود، يك اتهام خواند. او ديروز در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه تيم مذاكره‌كننده سابق هسته‌اي مدعي شده‌اند كه شما مخالف رسانه‌اي شدن روند مذاكرات آلماتي با وجود نظر رهبر معظم انقلاب بوده‌ايد؛ آيا اين را تاييد مي‌كنيد يا خير؟ گفت: من كاملا اين را تكذيب مي‌كنم و به هيچ‌وجه درست نيست. ولايتي ادامه داد: رهبر معظم انقلاب هر تصميمي كه بگيرند براي همه ما معتبر است و وظيفه همه ما اين است كه از تصميمات ارزشمند ايشان تبعيت كنيم. وي تاكيد كرد: بنابراين بنده هيچگاه با تصميم رهبر معظم انقلاب مخالفت نكرده‌ام و اين يك اتهام است. ولايتي اما يك واكنش ديگر هم به ادعاهاي سعيد جليلي در مورد مذاكرات آلماتي داشت و در پاسخ به اين سوال كه آيا در آلماتي مسائل آنچنان كه ادعا مي‌شود حل شده بود، گفت: اگر حل شده بود كه نبايد تا اين مدت طول مي‌كشيد .