يزدان مرادي/ سه تابوت كوچك در دل هواپيمايي غولپيكر آرام گرفته است. قرار است تا لحظاتي ديگر روساي سه قوه و دهها مقام كشوري و لشكري خود را به آنها برسانند و به احترامشان تمام قد بايستند. در تابوتها پيكر همانهايي خفته است كه مرگشان 11 روز است خانوادههاي بسياري را داغدار كرده. هفت صبح است. آهنگ «بوي پيراهن يوسف» در باند فرودگاه مهرآباد پيچيده و فرشهاي قرمز پهن است. چند نفر از نيروهاي تداركات دسته گلهاي گلايول را با دقت روي فرشها ميچينند و گرد و خاك آنها را پاك ميكنند. دهها سرباز ارتش نيز با لباسهاي فرم در اطراف هواپيما ايستاده و گوش به فرمانده خود سپردهاند. تعدادي از آنها دسته گلهاي بزرگي به دست دارند. صداي سرهنگشان ميآيد كه اهميت تابوتها را به آنها گوشزد ميكند. به تدريج آهنگ «بوي پيراهن يوسف» جاي خود را به صداي «طبل و سنج» گروه موزيك تشريفات ميدهد و آهنگ «مختارنامه» در فضا ميپيچد؛ در تابوتها سه نفر از جانباختگان حادثه منا خفتهاند.
آفتاب، بيامان بر محل برگزاري مراسم استقبال از پيكر 104 جانباخته حادثه منا در باند فرودگاه مهرآباد تهران ميتابد. هر از چند گاهي هواپيمايي بر فراز آسمان به پرواز در ميآيد، ثانيهاي صداي طبل و سنج گروه تشريفات را محو ميكند تا تمرين سربازان، بيصدا برگزار شود. تابوتها هنوز در هواپيماي ايراني است و قرار است تا آمدن روساي سه قوه همانجا بماند. چند صدمتر آنسوتر، هواپيمايي عربستاني نيز بر باند فرودگاه مهرآباد نشسته است. آرم «دو شمشير و يك نخل» روي دم آن ديده ميشود؛ هواپيمايي كه ساعت 5:30 صبح شنبه (ديروز) پيكر 104 جانباخته حادثه منا را به كشورمان، ايران بازگرداند.
دور تا دور محل ويژه تشريفات مملو از خبرنگاران، عكاسان و فيلمبرداران است. ماموران ويژه با بيسيم، وضعيت محل برگزاري را به آنسوي خطوط گزارش ميدهند. همه منتظرند تا صندليهاي خالي جايگاه ويژه پر و مراسم شروع شود. دقايقي بعد، سربازان كه دو بار مسير هواپيما تا جايگاه ويژه را براي تمرين پيمودهاند كمي استراحت ميكنند. يكي از آنها 10 ماه خدمت كرده و دست به سينه به هواپيما خيره شده است. او تاكنون بار تابوت نظاميان زيادي را روي دوش خود احساس كرده است اما اينبار سنگيني بيشتري را احساس ميكند: «ما هميشه از اين برنامهها داريم اما اين يكي با بقيه فرق دارد. واقعا كشته شدن آن همه ايراني – 464 نفر – در منا اتفاق عجيب و دردناكي بود. به ما گفتهاند قرار است در اين هفته بقيه جنازهها را هم بياورند. بنده خداها مرگ دردناكي داشتند.»
هنوز حرفهايش تمام نشده است كه فرماندهاش، سرهنگي با عينكي دودي به چشم و شمشيري به دست او را صدا ميزند. رفته رفته بر جمعيت افزوده شده و هيات وزيران و تعدادي از مقامات كشوري و لشكري خود را به مراسم ميرسانند. اكنون تنها، صندليهاي سران سه قوه خالي است. عدهاي از خبرنگاران برنامهاي زنده روي آنتن ميبرند و خبر از آغاز رسمي مراسم تا دقايقي ديگر ميدهند كه ناگهان نگاهها به چند ماشين با شيشههاي دودي در گوشهاي از باند خيره ميشود. صدايي هماهنگ ميآيد: «آمدند، آمدند»؛ رييسجمهور، رييس مجلس و رييس قوه قضاييه از ماشينها پياده شده و به جايگاه ويژه آمدهاند. نخستين چيزي كه نگاه آنها را به خود ميدوزد همان هواپيماي عظيمالجثهاي است كه رييسجمهور، پيكرهاي درون آن را «مهاجر اليالله» ميخواند. دقايقي پيش هواپيماي عربستاني نيز كه تابوتها را به ايران آورده بود به مقصد جده به پرواز درآمده و تابوتها روي دوش سربازان آرام گرفته است. آنها نماينده 104 نفر از جانباختگان حادثه منا هستند كه پيكرشان 10 روز پس از حادثه به كشور بازگشت. قاري، قرآن ميخواند و سرود جمهوري اسلامي ايران طنينانداز ميشود. همهچيز براي اداي احترام به پيكر جانباختگان آماده است كه بار ديگر موسيقي «بوي پيراهن يوسف» پخش ميشود. پسري جوان پشت ميكروفن ميايستد و دكلمهاي ميخواند: «... تو از خرابه بخواني، من از منا بنويسم...»
هيچ كس سخني نميگويد و عدهاي هرازگاهي دستي بر چشمان خود ميكشند. بار ديگر صداي طبل و سنج به هوا بلند ميشود. سربازان گروه تشريفات تابوتها را از هواپيماي ايراني بيرون آورده و روي دوش خود گرفتهاند. تابوتها با پرچم ايران و دستههاي گلايول تزيين شده است. همه به احترامشان ميايستند. سربازان همزمان با اوج موسيقي گروه تشريفات، به جايگاه ويژه ميرسند و هر سه تابوت را روي زمين ميگذارند. صداي شاتر دوربين عكاسان لحظهاي قطع نميشود و دوربين شبكههاي خبري صدا و سيما روي تابوتها زوم كرده است.
شبكه خبر، زيرنويس «اداي احترام سران سه قوه و دهها مقام لشكري و كشوري به تابوتها با تقديم گل و خواندن فاتحه» را روي آنتن ميبرد. نور مستقيم آفتاب بيامان بر پيكرها ميتابد اما نه بيرحمانهتر از آفتابي كه 11 روز پيش بر جان زنده آنها تابيد. رييسجمهور دقايقي كوتاه سخن ميگويد و با طلب مغفرت براي جانباختگان، پايان مراسم را كليد ميزند. لحظاتي بعد، هياهوي مراسم فروكش كرده و سكوت تابوتها بر فرش قرمز چيره شده است. همه رفته اند؛ چند كارگر با ماسكهايي بر صورت به تابوتها نزديك ميشوند...
گزيده سخنان رييسجمهور در مراسم استقبال از 104 جانباخته حادثه منا
اولين قدم از اقداماتي كه قرار بود دولت جمهوري اسلامي ايران انجام دهد با انتقال پيكر 104 جانباخته به كشور به منصه ظهور رسيد. فردا (امروز) در مراسمي رسمي در تهران و در استانهايي كه اين جانباختگان به آنجا تعلق دارند، تشييع خواهند شد.
دومين اقدام دولت ايران شناسايي ساير اجساد مطهر است كه اين كار به سرعت پيگيري خواهد شد.
زبان ما در قبال حادثه منا زبان عاطفه، برادري و ادب بوده و در جاي لازم از زبان ديپلماسي هم استفاده شده است و اگر لازم باشد جمهوري اسلامي ايران از زبان اقتدارش نيز استفاده خواهد كرد.
اين فاجعه يك آزمون بزرگ براي همه بود، براي دولت و ملت بزرگ ايران و خانوادههايي كه عزيزان خود را به عنوان مهاجر اليالله و رسوله از دست دادند. فاجعه منا آزموني براي دولت عربستان سعودي، سازمانهاي بين المللي و همچنين كشورهاي اسلامي نيز بود.
بايد واقعيت و حقيقت اين حادثه از طريق يك كميته حقيقتياب به طور كامل روشن شود. همه ملتها و كشورهاي اسلامي بايد بدانند چرا اين فاجعه به وقوع پيوست و مطمئن شوند كه سالهاي آينده چنين فاجعههايي رخ نميدهد.
ملت بزرگ ما در اين آزمون با صبر، همدردي و يكپارچگي سرافراز بود، مقامات جمهوري اسلامي ايران نيز در اين آزمون سرافراز بودند. از وزير بهداشت كه تلاش فراواني انجام داد تا اين پيكرهاي مطهر به كشور بازگردند، قدرداني ميكنيم.
دولت جمهوري اسلامي تا مشخص شدن شرايط همه حادثهديدگان و جانباختگان ايراني فاجعه منا پيگيريهاي خود را ادامه خواهد داد.