گروه اقتصادي| اين انگليسيها هستند كه حالا تلاششان را وارد فاز تازهاي كردهاند. ميخواهند سهمي از پساتوافق و پساتحريم ايران داشته باشند. با شركتهاي نام آشنايشان به ايران آمدهاند و ميخواهند درباره آينده سرمايهگذاري در ايران سخن بگويند.
انگليسيها هنوز هياتي اقتصادي راهي ايران نكردهاند. همهچيز در حد حرف باقي مانده و ميگويند به زودي ميخواهند هياتي بلندپايه را براي بررسي شرايط براي سفر به ايران بدرقه كنند. با اين حال همسايگان رقباي اروپاييشان بارها و بارها حضور در تهران را به برنامههاي فشرده و متعددي كه داشتهاند ترجيح دادهاند تا بلكه سهمي درخور از بازار آتي بگيرند.
در شرايطي دو شركت بزرگ نفتي انگليسي راهي ايران شدهاند كه ايران مدتهاست برنامه رونمايي از قراردادهاي جديد نفتياش در لندن را در دستور كار دارد؛ برنامهاي كه به گواه آگاهان و دستاندركاران با فشار برخي امريكاييها تاكنون به تعويق افتاده تا بلكه حالا در تهران جهان با مدل جديد قراردادهاي نفتي ايران آشنا شود. اين اما پايان ماجراي تهران و لندن نيست. نه فقط شركت بدهكار شل كه شركت بي- پي نيز راهي تهران شدهاند تا اگر ساير دستاندركاران اقتصاد انگليس طرفي از پساتحريم نبستند، نفت بتواند نقش موقعيتي تازه را در روابط آتي
تهران - لندن بازي كند. انگلستان سابقهاي تازه در صنعت نفت ايران ندارد. بي- پي زماني شركتي ايراني - انگليسي تلقي ميشد و بنيان نفت در ايران را انگليسيها بر جاي گذاشتند. تاريخ نفت ايران چنان با انگلستان در هم تنيده شده كه كمتر كسي است نام نفت را بشنود و كودتا و دولت ملي و سالهاي پس از آن را در ذهن تداعي نكند. سابقه رفت و آمدهاي انگليسيهاي نفتي به ايران سابقهاي طولاني است. يك بار وقتي نفت ملي شد، رفتند و باري ديگر آمدند تا رفتن دوبارهشان پس از پيروزي انقلاب اسلامي رخ دهد. بعدها وقتي جنگ تحميلي عراق عليه ايران پايان گرفت دوباره راهي ايران شدند تا سالياني بعد به بهاي تشديد تحريمها بروند. از ميان دو شركت مهم نفتي انگليس، بي-پي و شل تنها يكي قرارداد در ايران گرفت و بعد از تحويل ديرتر از موعد خداحافظي كرد و رفت تا دوباره در شرايط تازه راهي ايران شود.
يك انگليسي در تهران
مقامات بريتيش پتروليوم از سفر خود در روزهاي اخير به ايران و مذاكره با مقامات وزارت نفت خبر دادند.
به گزارش تايمز آف عمان، سخنگوي شركت بريتيش پتروليوم اعلام كرده است كه مقامات اين شركت نفتي بزرگ اواخر ماه گذشته ميلادي به ايران سفر كردهاند.
اين سفر با هدف ارزيابي شرايط اين شركت براي حضور دوباره در صنعت نفت ايران برگزار شد و مقامات بي- پي ديدارها و مذاكراتي با مقامات وزارت نفت ايران داشتند.
سخنگوي بي-پي تاكيد كرد:جزييات مذاكرات محرمانه است و ما در اين مذاكرات تمايل خود را براي بازگشت به ايران اعلام كردهايم.
اگرچه مقامات بريتيش پتروليوم، وزير امور خارجه انگليس را در سفر چند هفته پيش به ايران براي بازگشايي سفارت اين كشور همراهي نكردند اما باب دادلي، مدير ارشد اجرايي اين شركت در ماه ژوئن از تمايل زياد اين شركت براي سرمايهگذاري در ايران با لغو تحريمها خبر داده بود.
با توجه به ذخاير بالاي نفت و گاز كشور، شركتهاي نفتي مانند بي-پي تمايل زيادي براي حضور در صنعت نفت و گاز كشور دارند.
هيات نفتي شل انگليس در تهران
اگر خبر ورود و خروج مديران شركت بي– پي، پس از واقعه مخابره شد، خبر ورود مديران شركت بدهكار شل همان ابتدا روي خط رسانهها رفت. بر اساس گزارش مهر، تعدادي از مديران ارشد شركت نفتي انگليسي- هلندي شل براي ديدار و گفتوگو با مسوولان شركت ملي نفت ايران وارد تهران شدند.
بر اين اساس، مديران ارشد شركت نفتي شل قرار است در مدت چهار روز حضور خود در تهران با مديران و مسوولان شركت ملي نفت ايران، وزارت نفت و تعدادي از سرمايهگذاران بخش خصوصي ديدار و گفتوگو كنند.
«ارتين جانسون» مديركل اتاق بازرگاني انگليس و ايران هم هفته گذشته از سفر ۱۵ شركت بزرگ انگليسي شامل ۳۰ نفر به تهران خبر داده و گفته بود: برخي مديران اين شركتها با مسوولان بخشهاي مختلف اقتصادي اتاق بازرگاني، بازار بورس، بانكها، وزارت صنعت و معادن و وزارت نفت ديدار و گفتوگو خواهند كرد.
در شرايط فعلي با گذشت بيش از چهار سال از توقف فروش نفت خام ايران به شركت شل اما تاكنون بدهي حدود دو ميليارد و ۳۰۰ ميليون دلاري اين غول بزرگ نفتي جهان به دولت ايران پرداخت نشده است تا نام اين شركت بزرگ نفتي جهان در صدر ليست بدهكاران دانه درشت قرار بگيرد.
با آغاز مذاكرات هستهاي ايران و غرب، دور جديد مذاكرات با شركت شل براي وصول طلب
3/2 ميليارد دلاري آغاز شد اما مسوولان وزارت نفت با بيان اينكه شل براي پرداخت بدهي نفتي به ايران آمادگي دارد، تاكيد ميكردند كه فعلا امكان نقل و انتقال اين بدهي ارزي وجود ندارد زيرا اين پول نفتي قفل شده است.
در همين حال «فيليپ هاموند» وزير امور خارجه انگليس در نشست مشترك مذاكرات زنگنه، وزير نفت ايران با معاون شركت شل در اواسط شهريور ماه سال جاري با پادرمياني پرداخت و وصول بدهي نفتي شل به ايران در دوران پساتحريم را ضمانت كرده است.
نفت در آستانه دوران تازه
ايران قصد دارد در فاصله كوتاهي پس از لغو تحريمها عرضه نفت خود را در بازارهاي جهاني دوبرابر كند. برداشت از ميدانهاي مشترك و توسعه ميادين مشترك نفتي و گازي اولويت برنامههاي كاري وزارت نفت را از آن خود كرده است. به نظر ميرسد در دوران تازه حيات نفت، اروپاييها شرايط ديگري را در پيش خواهند گرفت. در عين حال روسيه و چين و ساير شركاي شرقي ايران در تلاشند در دوره تازه، جايگاه پيشين خود را از دست ندهند. حالا خاطرات تلخ ايرانيان از آسياييها ميتواند به سايه سنگيني بدل شود؛ خاطرهاي كه چندان تضمينكننده موقعيت آنان در دوران تازه نخواهد بود. آيا اروپا شريك استراتژيك نفتي ايران خواهد شد. اشتياق اروپاييها گواه اين گمانهزني است.