اگر حزب عدالت و توسعه شكست بخورد
چه مي‌شود؟
مسلما رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه داراي فراست سياسي است و خود را آماده آن مي‌كند كه چنانچه حزب عدالت و توسعه (AKP) در انتخابات اول نوامبر شكست خورد، آن را به يك پيروزي تبديل كند. اردوغان در سخنراني 17 اكتبر گفت كه حتي اگر حزب عدالت و توسعه با تكرار شكست هفت ژوئن، اكثريت پارلماني را از دست بدهد، او يك پيروزي شخصي دارد.
در حالي كه رهبران اپوزيسيون از ورود به كاخ تازه اردوغان با اين استدلال كه قصر غيرقانوني است، امتناع مي‌كنند، اردوغان گفت: اين قصر غيرقانوني دير يا زود بر سر شما آوار مي‌شود، شما به اينجا مي‌آييد، هرچند شما نمي‌توانيد كمكي كنيد، اما مي‌آييد.
اما چه چيزي مي‌تواند رهبران اپوزيسيون را چنان درمانده كند كه به كاخ رياست‌جمهوري بروند؟ البته تبديل شدن به شريك دولت ائتلافي يا دريافت دستور تشكيل دولت. كمال قليچ‌دار اوغلو، رييس حزب اصلي مخالف و رهبر حزب جمهوريخواه خلق (CHP) ، دو روز بعد، به اظهارات اردوغان پاسخ داد و گفت: شما نگران نباشيد. او در هر حال به ما دستور خواهد داد.
بنابراين، آيا نتيجه انتخابات ممكن است اردوغان را تسليم به ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب ديگر كند؟ اگر تركيه يك دموكراسي كارآمد بود، پاسخ دادن به اين سوال ساده بود. اما با اين حال، اگرچه قانون پارلمان حكم مي‌كند يك دولت ائتلافي تشكيل شود، اما اردوغان با استفاده از نفوذ سياسي خود مي‌تواند مانع تشكيل آن شود، چنانچه درخواست انتخابات زودهنگام نيز براي تشكيل دولت تك حزبي بود. از اين رو تنها نتيجه‌اي كه مي‌تواند اردوغان را متقاعد كند كه از تمام ابزار سياسي خود صرف نظر كند و به ائتلاف رضايت دهد، اين است كه حزب عدالت و توسعه كمتر از 8/40 درصد آرا را به دست آورد، يعني كمتر از انتخابات هفت ژوئن.
در چنين نتيجه‌اي، به احتمال زياد، اردوغان به دنبال يك ائتلاف بين حزب عدالت و توسعه و حزب حركت ملي خواهد بود. ائتلاف حزب عدالت و توسعه و حزب حركت ملي مي‌تواند به قطبش بيشتر تركيه منجر شود. فقط تصور كنيد مخالفان رژيم اردوغان - علوي‌ها، سكولارها و كردها - همه در اپوزيسيون باشند. تصورش سخت است كه چنين دولتي مي‌تواند براي تركيه صلح و ثبات بياورد. علاوه بر اين، حزب حركت ملي جنگ‌طلب است و با هر نوع مذاكره با حزب كارگران كردستان (پ‌ك‌ك) مخالف است و دفاع را تنها در راه‌حل نظامي مي‌داند. با قرار گرفتن حزب حركت ملي در كنار حزب عدالت و توسعه در قدرت، امكان پايان دادن به درگيري با پ ك ك خيلي كمتر مي‌شود. در همين حال ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب جمهوري خلق نيز بعيد است. احمد داوود اوغلو، رهبر حزب عدالت و توسعه ممكن است مايل به اين ائتلاف باشد اما اين اقدام نيازمند تاييد اردوغان است. ائتلاف بزرگ با حزب جمهوري خلق به نمايندگي از علوي‌ها و بخش‌هاي سكولار بيشتر از ائتلاف با حزب حركت ملي مي‌تواند تنش‌ها در اين كشور را كاهش دهد و منجر به كاهش قدرت اردوغان شود. البته همه اين اتفاق‌ها، زماني رخ مي‌دهد كه آراي حزب عدالت و توسعه به زير 8/40 درصد سقوط كند اما تقريبا تمام نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه آراي اين حزب حدود 41 تا 42 درصد است كه هنوز هم براي حفظ اكثريت پارلماني كافي نيست. منبع: المانيتور