«آبجي» يك مادرانه
با لايه‌هاي اجتماعي است
بيتا موسوي/ مرجان اشرفي‌زاده از جمله فيلمسازان زن سينماي ايران است كه تاكنون با ساخت آثار كوتاه و ويديويي توانسته جوايز متعددي را دريافت كند. او امسال فيلم سينمايي «آبجي» را براي حضور در سي و چهارمين جشنواره فيلم فجر كارگرداني كرده و هم‌اكنون در مراحل فني قرار دارد. در اين فيلم بازيگران مطرحي چون گلاب آدينه، حميدرضا آذرنگ، پانته آ پناهي‌ها و... به ايفاي نقش مي‌پردازند. در ارتباط با ساخت فيلم «آبجي» با اين كارگردان گفت‌وگو كرديم.
خوشبختانه طي دو سال اخير فضايي براي حضور فيلمسازان زن در سينماي ايران به وجود آمده است. در حالي كه طي چندين سال گذشته كمتر زناني در عرصه سينماي بلند فعال بودند .طي دو سال گذشته ما شاهد حضور زناني از نسل جديد هستيم كه توانستند افتخاراتي را هم با آثار خود به سينماي ايران به ارمغان بياورند.
بله خوشبختانه حضور زنان فيلمساز در اين عرصه اتفاق خوشايندي است. در يك دهه قبل خانم‌ها زندي و آذربايجاني فيلم‌هاي موفقي ساختند ولي براي ساخت فيلم دوم شايد با موانعي روبه‌رو شدند. البته شنيدم خانم آذربايجاني در حال ساخت فيلم دوم هستند. براي اينكه ببينيم نسل ما هم مي‌تواند در اين عرصه ادامه دهد به زمان نياز داريم. حقيقتا فعاليت كردن در اين عرصه براي زنان خيلي سخت است. مي‌دانم آيدا پناهنده چقدر براي ساخت «ناهيد» تلاش كرد و زحمت كشيد. من هم خودم براي فيلم اولم سه بار تا مرحله پيش توليد رفتم. اما واقعا بايد با همه اين سختي‌ها جنگيد تا بتوانيم در اين مسير بمانيم. اميدوارم هيچ كدام از زنان فيلمساز كه هم نسل من هستند در اين راه خسته نشوند.
امسال شنيده‌ها حاكي از آن است كه فيلمسازان اول در جشنواره فجر رقابت تنگاتنگي دارند، چرا كه آثار مهم و قابل توجهي در ميان آنها ديده مي‌شود.
به عقيده من جشنواره فجر مثل يك ماراتن است كه ممكن است تعداد زيادي به اين مارتن برسند. بله امسال هم مثل سال‌هاي قبل فيلمسازان زيادي كه در عرصه كوتاه فعاليت داشتند يا در بخش‌هاي ديگر سينما مشغول به كار بودند فيلم‌هاي اول خود را ساختند. به همين دليل فكر مي‌كنم در اين عرصه با حضور اين فيلمسازان هواي تازه و ذايقه جديد وارد سينما مي‌شود كه مي‌تواند رقابت در اين بخش را جذاب‌تر كند. البته قطعا در اين شرايط رقابت هم سخت‌تر است. اما بايد بدانيم هيچ كدام از ما قرار نيست جاي شخص ديگري را تنگ كنيم.
به نظر مي‌رسد فيلم «آبجي» فضاي كاملا زنانه‌اي دارد؟
من سعي كردم در فيلم اولم همان فضايي را دنبال كنم كه پيش از اين در فيلم‌هاي كوتاه و ويديويي مدنظرم بود. بله فيلم فضاي زنانه‌اي دارد ولي به معناي فمينيستي نيست. بيشتر فيلم دغدغه يك مادر و دختر را بيان مي‌كند كه پدر خانواده سال‌هاست فوت كرده است. مي‌توانم تاكيد كنم «آبجي» يك مادرانه است. فيلم يك قصه اجتماعي خانوادگي را مطرح مي‌كند كه در نگاه اول ساده اما لايه‌هاي زيادي دارد. موضوع فيلم مي‌تواند دغدغه‌هاي بخشي از جامعه باشد ولي مورد توجه همه طبقه‌ها قرار بگيرد.
تركيب جالبي براي بازيگران انتخاب كرديد كه عمدتا آنها سابقه تئاتري دارند.
بله خوشبختانه من در اين فيلم همكاران خوبي در جلو و پشت دوربين داشتم. حقيقتا به عمده نقش‌ها از قبل فكر كرده بودم. بعد از نوشتن نسخه اول، فيلمنامه را به بازيگران اصلي مثل خانم آدينه و پناهي‌ها ارايه كردم و آنها توافق خود را اعلام كردند در بازنويسي‌هاي بعدي كاملا بر اساس همين توافق در شخصيت‌پردازي‌ها جلو رفتم. بيشتر تلاش كردم يكدستي بين بازيگران باشد به همين دليل بيشتر آنها سابقه تئاتري دارند.
فيلم هم‌اكنون در چه مرحله‌اي است؟
به تازگي فيلمبرداري تمام شده و هم‌اكنون سينا گنجوي مشغول تدوين فيلم است. اميدوارم فيلم براي حضور در جشنواره فجر امسال آماده نمايش شود. داستان فيلم «آبجي» درباره طلا و عطي (آبجي) مادر و دختري است كه ساليان سال است كنار هم زندگي مي‌كنند؛ سال‌هايي به درازاي زندگي آبجي يعني حدود 50سال. اما اين وضعيت پايدار نيست و روزهاي جدايي از راه مي‌رسد. اين جدايي در حالي اتفاق مي‌افتد كه «آبجي» به دليل شرايط ويژه‌اي كه دارد بسيار وابسته به مادر است و «طلا» در زمان باقي مانده به دنبال امنيتي براي آينده «آبجي» است؛ آينده‌اي بدون حضور خودش.