رييس‌جمهور به وزير دفاع براي «تولید انواع موشک» دستور داد
فرمان موشكي
ادامه از صفحه اول
ايران پس از پرتاب موشك عماد به صراحت اين ادعاي رسانه‌هاي غربي كه موشك عماد توانايي حمل كلاهك هسته‌اي را داراست، رد كرد. بر اساس خبر اوليه وال‌استريت ژورنال تحريم‌هاي مدنظر وزارت خزانه‌داري امريكا دو شبكه ايراني كه در توسعه برنامه موشكي كشورمان فعاليت داشتند و برخي افراد ديگر را شامل مي‌شد. بر اساس اين تحريم‌هاي جديد، هيچ شركت امريكايي يا خارجي حق تجارت با شركت‌هايي را كه نام آنها در ليست تحريم‌هاي جديد درج خواهد شد نداشته و بانك‌هاي امريكا هم مي‌توانستند اموال احتمالي اين افراد و كمپاني‌ها در سيستم مالي امريكا را بلوكه كنند. يك شركت اماراتي هم به دليل فروش فيبر كربن به صنايع موشكي ايران در زمره تحريم‌هاي جديد قرار داشت. علاوه بر اين قرار بود پنج فرد ايراني از وزارت دفاع هم در ليست اين تحريم‌هاي جديد قرار بگيرند. روزنامه وال‌استريت ژورنال در بخش‌هاي ديگري از گزارش خود هم تاكيد كرده بود كه وزارت خزانه‌داري امريكا به دليل آنچه ارتباط موشكي ميان ايران و كره شمالي مي‌داند اقدام به وضع تحريم‌هاي جديد خواهد كرد.
رايزني‌هاي پشت پرده ايران
خبر عزم وزارت خزانه‌داري امريكا براي تحريم جديد كمپاني‌ها و شركت‌هاي ايراني مرتبط با برنامه موشكي روز چهارشنبه علني شد اما به گفته منابع آگاه، تهران از اوايل هفته گذشته درگيرو‌دار برخورد با واشنگتن براي متوقف كردن اين روند بوده است. پس از آنكه كنگره امريكا در قالب لايحه بودجه، قانون اعمال محدوديت نياز به صدور ويزا براي شهروندان 38 كشور را كه در پنج سال اخير به ايران سفر كرده باشند صادر كرد، ايران بلافاصله در خصوص نقض برجام هشدار داده و به دنبال آن نامه جان كري، وزير امور خارجه امريكا براي اطمينان خاطر دادن به ايران و مخالفان قانون مصوب كنگره امريكا در اروپا صادر شد. هنوز چند روز از اين هياهوي تندروهاي امريكايي در راستاي ايجاد اختلال در روند اجراي توافق هسته‌اي نگذشته بود كه زمزمه‌هايي در خصوص نقض قطعنامه 1929 توسط ايران به گوش رسيد. ايران كه در حال انجام تعهدهاي خود در سايه برجام براي هرچه سريع‌تر رسيدن به روز اجراست اين بار واكنش تندي نشان داده و ديپلماسي تهاجمي پشت پرده وزارت امور خارجه ايران با همتاي امريكايي آغاز شد. منابع غربي نيز از ارتباط دايمي و ايميلي وزراي امور خارجه ايران و امريكا براي متوقف كردن دور جديد تحريم‌ها در چند روز گذشته خبر داده‌اند. در حالي كه انتظار مي‌رفت امريكا تا پايان وقت اداري روز چهارشنبه و يا بامداد پنجشنبه تحريم‌هاي جديد را اعلام كند، وزارت خزانه‌داري اين كشور تا ظهر پنجشنبه از اعلام هرگونه نامي خودداري كرد. بهترين مصداق بر اين ادعا هم اظهارات يك مقام بلندپايه دولت امريكا در بامداد پنجشنبه بود كه در جمع خبرنگاران گفت: «با توجه به تلاش‌هاي ديپلماتيك مرتبط با ملاحظات امنيت ملي امريكا، بررسي فهرست افراد جديد توسط دولت امريكا ادامه دارد. »اين اظهارات مقام امريكايي به اين مساله تعبير شد كه شايد با رايزني‌هاي فشرده سياسي فعلا دولت امريكا از اعلام اسامي افراد تحريمي صرف نظر كرده است.
پشتيباني موضع‌گيري‌هاي رسمي
از ديپلماسي پشت پرده
با انتشار خبر به تعويق افتادن اعلام اسامي جديد ايرانيان قرار گرفته در ليست تحريم، فضاسازي‌هاي غربي و اين ادعا كه دولت باراك اوباما در برابر تهران كوتاه آمده است آغاز شد. در شرايطي كه تجربه تاريخي حكايت از اين داشت كه نمي‌توان چندان به وعده‌هاي پشت پرده امريكا اطمينان داشت و وضع تحريم‌هاي جديد در حوزه موشكي مي‌توانست روند اجراي توافق هسته‌اي را با سنگلاخ‌هايي همراه كند، ايران اقدام به موضع‌گيري‌هاي رسمي و علني براي تحت فشار قرار دادن دولت امريكا و اتمام حجت رسمي كرد. در اين شرايط بود كه حسين جابر انصاري، سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان در بيانيه‌اي شديداللحن هرگونه تحميل تحريم‌هاي جديد را اقدامي يكجانبه و غيرقانوني خواند. رييس مركز ديپلماسي عمومي و رسانه‌اي وزارت امور خارجه در اين خصوص گفت: «چنين اقداماتي يكجانبه، خودسرانه و غيرقانوني است و جمهوري اسلامي ايران به دولت امريكا تذكر داده است همان‌گونه كه آنها خود نيز پيش از اين اعلام كرده‌اند موضوع موشكي ايران ارتباطي با توافق برجام ندارد و هيچ اقدامي قادر نخواهد بود جمهوري اسلامي ايران را از حقوق مشروع و قانوني‌اش براي تقويت بنيه دفاعي و امنيت ملي خود محروم كند. از اين رو جمهوري اسلامي ايران به هر اقدام مداخله‌جويانه امريكا عليه برنامه‌هاي دفاعي‌اش با تقويت توان دفاعي خود پاسخ خواهد داد.» سخنان انصاري به عنوان موضع رسمي و نهايي ايران در خصوص تحريم‌هاي جديد احتمالي بلافاصله در رسانه‌هاي بين‌المللي بازتاب يافته و از آن به عنوان هشدار ايران به امريكا نام برده شد.
دستور ويژه آقاي رييس‌جمهور:
توليد انواع موشك‌‌ها با سرعت و جديت بيشتر ادامه يابد
رايزني‌هاي وزارت خارجه‌هاي ايران و امريكا در پشت پرده و موضع‌گيري رسمي و علني وزارت امور خارجه ايران ظاهرا توپ را به زمين امريكايي‌ها انداخته بود كه دستگاه ديپلماسي ايران آخرين اقدام براي حصول اطمينان از توقف روند تحميل تحريم جديد را انجام داد. حجت‌الاسلام والمسلمين «حسن روحاني» رييس‌جمهوري اسلامي ايران با اشاره به تداوم سياست‌هاي خصمانه و دخالت نامشروع و غيرقانوني امريكا در زمينه حق تقويت قدرت دفاعي جمهوري اسلامي ايران، به «حسين دهقان» وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح دستور داد كه در چارچوب سياست‌هاي دفاعي مصوب، برنامه توليد انواع موشك‌هاي مورد نياز نيروهاي مسلح با سرعت و جديت بيشتري ادامه يابد. متن دستور رييس‌جمهور به وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح به شرح ذيل است:
«بسمه‌تعالي
سردار سرتيپ پاسدار؛ جناب آقاي دكتر حسين دهقان
وزير محترم دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح
سلام عليكم؛
از آنجا كه ظاهرا دولت امريكا در نظر دارد، در ادامه سياست‌هاي خصمانه و دخالت نامشروع و غيرقانوني خود در زمينه حق تقويت قدرت دفاعي جمهوري اسلامي ايران، اقدام به افزودن افراد و موسسات جديدي در فهرست تحريم‌هاي ظالمانه قبلي نمايد؛ لازم است در چارچوب سياست‌هاي دفاعي مصوب، برنامه توليد انواع موشك‌هاي مورد نياز نيروهاي مسلح با سرعت و جديت بيشتري ادامه يابد. همچنين در صورت تكرار اينگونه اقدامات غلط و مداخله‌جويانه از سوي امريكا، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح موظف است با استفاده از كليه امكانات، برنامه‌ريزي جديدي براي گسترش توانمندي‌هاي موشكي كشور، به‌عمل آورد. بايد تاكيد كنم كه توانمندي‌هاي دفاعي جمهوري اسلامي ايران عامل ثبات و امنيت منطقه بوده و نه تنها تهديدي عليه ديگران نيست، بلكه صرفا براي پاسداري از حاكميت، استقلال و تماميت ارضي كشور و مبارزه با پديده شوم تروريسم و افراط و در جهت منافع مشترك منطقه‌اي و جهاني است. دولت جمهوري اسلامي ايران در طول مذاكرات هسته‌اي اعلام كرده است كه هيچگاه پيرامون قدرت دفاعي مشروع كشور و از جمله برنامه موشكي خود با كسي مذاكره ننموده و با تاكيد بر حق دفاع مشروع خويش، هيچ محدوديتي را در اين حوزه نخواهد پذيرفت. روشن است كه برنامه موشكي ايران به‌هيچ‌وجه جزيي از برجام نبوده، كه مقامات رسمي امريكايي نيز بر آن اذعان دارند. همانطور كه بارها اعلام شده است سلاح هسته‌اي جايي در دكترين دفاعي ايران ندارد و لذا توسعه و توليد موشك‌هاي بالستيك ايران كه هيچگاه براي قابليت حمل كلاهك‌هاي هسته‌اي طراحي نشده‌اند، به عنوان ابزاري مهم و متعارف براي دفاع از كشور با قدرت و صلابت ادامه خواهد يافت.»
كاخ سفيد عقب نشست
چند ساعت (پنجشنبه شب به وقت واشنگتن) پس از انتشار دستور ويژه رييس‌جمهور ايران به وزير دفاع بود كه مجددا روزنامه وال‌استريت ژورنال به نقل از مقامات امريكايي، از تصميم كاخ سفيد براي تعويق اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران خبر داد. خبري كه نشان از تاثير نامه روحاني بر تصميم‌گيري نهايي كاخ سفيد داشت. در گزارش اين روزنامه امريكايي آمده است كه دولت باراك اوباما همچنان به مقابله با برنامه موشكي ايران متعهد است و تحريم‌هايي كه در وزارت خزانه‌داري امريكا آماده شده بود، همچنان روي ميز است. مقامات امريكايي مدعي‌اند كه اعمال چنين تحريم‌هايي، ناقض مفاد توافق هسته‌اي كه تيرماه امسال ميان ايران و 1+5 به دست آمد، نيست. با اين حال مقامات امريكايي هيچ زمانبندي مشخصي در ارتباط با اينكه چه زمان قرار است اين تحريم‌ها اعمال شوند، ارايه نكرده‌اند. بر اساس يادداشتي كه كاخ سفيد پيش از اين به كنگره ارسال كرده بود، قرار بود اين تحريم‌ها صبح چهارشنبه به وقت واشنگتن، اعمال شوند. پس از انتشار خبر به تعويق افتادن اعمال تحريم‌هاي جديد همانطور كه پيش‌بيني شده بود سران حزب جمهوريخواه دولت اوباما را به از دست دادن اراده در برابر آنچه تهديد تهران به گسترش برنامه موشكي خوانده شده، متهم كردند. «مايك پومپئو» عضو جمهوريخواه مجلس نمايندگان امريكا و از منتقدان توافق هسته‌اي در اين باره گفته است: «اگر تحريم‌هايي كه رييس‌جمهور اعلام كرده، نهايتا اعمال نشوند، ما شاهد بي‌مسووليتي‌اي هستيم كه حتي از سوي اين رييس‌جمهور هم بي‌سابقه است.»
در شرايطي كه ايران پس از حصول توافق جامع هسته‌اي در ماه جولاي اعلام كرده بود كه برنامه موشكي اين كشور به عنوان توانايي دفاعي آن به هيچ‌وجه قابل مذاكره نيست و آزمايش‌هاي موشكي متعارف هم نقض برجام به حساب نمي‌آيد، تندروهاي امريكايي همچنان به دنبال اعمال فشار بر ايران از اين كانال هستند. دقايقي پس از دستور «حسن روحاني» خطاب به وزير دفاع ايران براي توسعه برنامه موشكي در برابر تهديدات و تحريم‌هاي امريكا، يكي از مقامات ارشد دولت امريكا به شرط فاش نشدن نامش به اين دستور واكنش نشان داد: بنا نداريم به همه اظهارات مقامات ايراني واكنش نشان دهيم. خيلي وقت است كه در برابر تهديدات ناشي از برنامه موشكي ايران ايستاده‌ايم و باز هم اينچنين خواهيم كرد. در راه اين ايستادگي، با متحدان منطقه‌اي خود همكاري خواهيم كرد تا توان دفاعي آنها را در برابر ايرانيان، تقويت كنيم.
نامه‌اي كه جهاني شد
توييت حسن روحاني، رييس‌جمهور كشورمان دقايقي پس از انتشار نامه وي به وزير دفاع به‌روز شد. پيش از اين آخرين بار در روز 24 آذرماه و هنگام بسته شدن پرونده موسوم به پي‌ام‌دي بود كه حسن روحاني اين اقدام را در توييتر خود به پيروزي ديپلماسي تعبير كرده بود. اين بار اما لحن رييس‌جمهور ايران در بهروزرساني توييتر بسيار تندتر و هشدارگونه شده بود. اين بهروزرساني در رسانه‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي به رويارويي مستقيم سياسي با ايالات متحده تعبير شد. نيويورك‌تايمز در اين خصوص نوشت: حسن روحاني با دستور به وزير دفاع براي تقويت سيستم موشكي ايران در حقيقت به زمزمه تحريم‌هاي جديد موشكي كشورش واكنش نشان داد. در اين ميان كاخ سفيد هم در حالي كه قرار بود روز چهارشنبه ليست جديد تحريم‌ها را اعلام كند اين امر را متوقف كرده و در خصوص زمان اعلام اين ليست يا اصلا احتمال اعلام آن يا به تعويق افتادن كلي آن سكوت اختيار كرده است. در شرايطي كه به نظر مي‌رسيد پس از حصول توافق هسته‌اي از شدت تنش ميان ايران و امريكا كاسته شود اما به نظر مي‌رسد كه اميدي براي بازسازي رابطه تهران – واشنگتن وجود نداشته باشد. اين روزنامه امريكايي در ادامه به حضور سردار دهقان در برنامه تلويزيوني پس از نامه رييس‌جمهور اشاره كرده و نوشت: وزير دفاع ايران در اين برنامه تلويزيوني اعلام كرد كه با توجه به شرايط منطقه‌اي و جهاني، ما اعتقاد داريم كه صلح و امنيت تنها با قدرتمندتر شدن قابل تامين است. بنابراين ما بر توان موشكي و دفاعي خود خواهيم افزود.
اين روزنامه امريكايي در ادامه ادعاهاي هميشگي خود در خصوص اختلاف سياسي ميان دولت و برخي جناح‌هاي سياسي مخالف خود را علت نگارش اين نامه روحاني به وزير دفاع خواند و ادعا كرد كه رييس‌جمهور ايران براي نشان دادن مقاومت خود در برابر زياده‌خواهي‌هاي امريكا اين نامه را نوشته است. اين روزنامه در ادامه به سخنان مقام معظم رهبري اشاره كرده و نوشته كه رهبر ايران بارها اشاره كرده است كه امريكا قابل اطمينان نيست.
در حالي كه تنها چند هفته به فرارسيدن روز اجراي برجام باقي مانده است، نيويورك تايمز با اشاره به اقدام اعمال محدوديت بر شهروندان 38 كشوري كه اگر به ايران سفر كرده باشند بايد منتظر صدور ويزا از سوي امريكا باقي بمانند و همچنين زمزمه‌هايي بر تحميل تحريم‌هاي جديد عليه ايران مي‌نويسد: به نظر نمي‌رسد كه فراز و نشيب‌هاي اخير ميان ايران و امريكا الزاما به برهم خوردن برجام منتهي شود. اما برخي كارشناسان بر اين اعتقاد هستند كه شايد ايران و امريكا نتوانند در ساير حوزه‌هاي محتمل همكاري پس از برجام مانند مبارزه با داعش با هم همكاري مثبتي داشته باشند.
اين روزنامه امريكايي در ادامه مي‌نويسد: همكاري ايران و امريكا براي مبارزه با داعش و همچنين در حل مشكلات افغانستان و ديگر مسائل مهم منطقه‌اي در حال حاضر بسيار ضروري است. اما سياست‌هاي داخلي هم در واشنگتن و هم در تهران منجر به از دست دادن اين فرصت‌هاي همكاري خواهد شد.