ادامه از صفحه اول
ديپلماسي اقتدار
تحقق دفاع مقتدرانه وبا صلابت از سيادت دريايي و مرزهاي آبي جمهوري اسلامي ايران همان چيزي است كه ملك وملت از پاسداران انقلاب اسلامي ميخواهند.
دوم) اگرچه نيروهاي اطلاعاتي و فني سپاه اقدامات لازم جهت دريافت اين مساله كه ورود غيرقانوني قايق امريكايي به مرزهاي آبي جمهوري اسلامي ايران عمدي يا سهوي بوده را انجام دادند اما در اين ساعات برخورد محترمانه با تفنگداران امريكايي و پذيرايي از آنها از سوي نيروي دريايي سپاه بار ديگر اخلاق اسلامي-ايراني را به افكار عمومي بينالملل به نمايش گذاشت. از سوي ديگر رهاسازي قايق امريكايي به آبهاي بينالمللي هم چيزي نبود جز رافت اسلامي، چرا كه ايران ميتوانست تفنگداران امريكايي را براي ساعات و روزهاي بيشتري نگهداري كند كه البته با رهاسازي آنان رافت ايراني-اسلامي را به امريكاييها نشان داد.
سوم) رهاسازي قايق تفنگداران امريكايي در آبهاي بينالمللي پس از كشف سهوي بودن ورود آنان به مرزهاي آبي ايران نشان داد كه ايران به دنبال ماجراجويي بينالمللي نيست و سياست تنشزدايي و تعامل با دنيا را به عنوان راهبرد اصلي در سياست خارجي دنبال ميكند؛ سياستي كه بر مدار اعتماد دوطرفه، رفع سوءتفاهمات، احترام متقابل و پرهيز از درگيري وصرف نظر كردن از سياستهاي برتريجويانه و هژمونيك استوار است. ضمن آنكه درسي براي ماجراجويان منطقهاي است كه هنوز اقتدار و صلابت ايران را درك نكردهاند.
سوم) پس از توقيف قايق تفنگداران امريكايي، سپاه پاسداران وزير امورخارجه را در جريان كامل اين اتفاق ميگذارد كه اين نشاندهنده همكاري ملي دو ارگان مهم نظام سياسي ايران است. تماس تلفني محمدجواد ظريف و برخورد قاطع او با جان كري، وزير امورخارجه و اينكه امريكاييها به علت ورود غيرقانوني به مرزهاي آبي ايران بايد عذرخواهي كنند دقيقا گام دوم اقدام اقتدار آميز نيروي دريايي سپاه بود. قاطعيت سپاه و وزارت خارجه در حفظ حاكميت ملي ايران و دفاع از مرزهاي كشور بار ديگر نشان داد كه دستگاهها و نهادهاي حاكميتي در حفظ «امنيت ملي و منافع ملي» در يك مسير و جهت قرار دارند. همسويي و همكاري سپاه پاسداران و وزارت امورخارجه در اين ماجرا ميتواند اين پيام را در داخل به همراه داشته باشد كه همسويي نهادها و ارگانهاي حاكميت در مسائل مهم ميتواند ضريب منافع ملي و امنيت ملي را در عرصه بينالملل بالا ببرد. اگرچه اتفاق ديروز مرا به دوران دفاع مقدس برد، جايي كه رزمندگان اسلام در سپاه و ارتش در جبهههاي مختلف غرب و جنوب براي حفظ استقلال ايران جان خويش را در كف دستانشان گرفتند و همزمان پاسداران ديپلماتيك كشور در مجامع بينالمللي به دنبال اثبات حقانيت ايران بودند. اين اقتدار – قاطعيت نظامي و صلابت ديپلماسي - در روزهايي كه قرار است ايران و جهان با اجراي برجام وارد مرحلهاي تازه از روابط بينالملل شوند پشتوانهاي حياتي است.
كار مثبت دستگاه ديپلماسي
واقعيت اين است كه اگر ايران ورود به آبهاي سرزميني را از موارد نقض حاكميت دانسته و آن را در باب مسووليت بينالمللي مطرح كند، از حيث خسارات وارده معنوي، بايد موضوع از طريق دلجويي حل و فصل شود؛ روشي كه اشكال ديگري همچون بيانيه رسمي يا پذيرفتن مسووليت مبني بر تخلف را در خود جاي داده است اما بار ديگر با روش عذرخواهي به پايان ميرسد. ايران هرچند طبق حقوق بينالملل مخصوصا رويه جاري يا عرف بينالمللي ميتوانست از طريق توقيف و محاكمه با آنها برخورد كند، اما باز هم از روش مطلوب ديپلماتيك بهره برد. وقتي كشوري مسووليت بينالمللي دارد در مسائل و موضوعاتي كه خسارت مادي وارد نكرده، تنها براي جبران خسارات معنوي بايد به سراغ عذرخواهي برود. در اين مورد هم كشور خاطي كه دستگيرشدگان متعلق به آن هستند، توانست با جلب رضايت ايران از طريق قبول اشتباه، تكميلكننده كار دستگاه ديپلماسي كشور شود. با گذري به گذشته ميتوان دريافت كه تاكنون هم برخورد ايران در ورود غيرقانوني به آبهاي سرزميني با رعايت موازين حقوق بينالمللي بوده است. كشورمان همچون سنوات گذشته و بعد از بررسي به اين نتيجه رسيده كه عمدي در كار نبوده و ممكن است اين اتفاق براي بار ديگر روي دهد. در واقع اشتباهي رخ داده و كشورمان نيز براساس مصالح و منافع ملي خود با آن برخورد كرده است. ديپلماسي ايران نيز از بهترين روش حل اختلافات بينالمللي استفاده كرده است. حال برخي بحث عذرخواهي يا عدم عذرخواهي را مطرح ميكنند اما بايد پرسيد مگر با عذرخواهي خسارتي پرداخت خواهد شد؟ اين بحثي است كه در رويه دولتها معني پيدا ميكند. متخصص اينكه كدام روش ديپلماسي در كدام ماجرا جواب خواهد داد، دولتها هستند. ما در گذشته همين رويه را براي ملوانان انگليسي در نظر گرفته بوديم كه نهايتا آزاد شدند. آنجا هم عذرخواهي دولت انگليس ملاك عمل دستگاه ديپلماسي نبوده، بلكه قبول انگليسيها مبني بر اينكه وارد آبهاي سرزمين ما شدند و سوءنيتي هم در اين ورود نداشتهاند باعث به سرانجام رسانيدن موضوع شد.