در نخستين كنفرانس بين‌المللي گردشگري و معنويت مطرح شد
گردشگري، كبوتر صلح است
نخستين كنفرانس بين‌المللي گردشگري و معنويت با حضور معاون گردشگري كشور و جمعي از اساتيد بين‌المللي دانشگاه روز گذشته آغاز به كار كرد. اين همايش به همت دانشگاه علم و فرهنگ در روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه 7 و 8 بهمن ماه در محل دانشگاه علم و فرهنگ برگزار مي‌شود. اين كنفرانس قرار است به صورت دوسالانه برگزار شود و به رويكرد نويني از گردشگري مي‌پردازد كه تاكنون محدود به حيطه مذهبي گردشگري شده بود.
محمدحسين ايماني خوشخو، رييس دانشگاه علم و فرهنگ و دبير اين كنفرانس در آيين افتتاح اين كنفرانس گفت: معنويت يكي از راه‌هايي است كه مي‌تواند گردشگري را در مواجهه با پيامدهاي منفي بيمه كند. اين كنفرانس دريچه‌اي است به درياي بي‌كران معنويت كه مي‌تواند پلي هدفمند بين گردشگري و مفهوم معنويت برقرار كند. با نگاه معنوي مي‌توان اثبات كرد گردشگري نه تنها خوب است، بلكه امري مقدس به شمار مي‌آيد. رفتن از يك مسير به سمت مقصد براي رسيدن به تعالي هدف گردشگري معنوي است كه اين حالت فقط در گردشگري مذهبي وجود ندارد.
در اين كنفرانس كه با حضور اساتيد مطرح حوزه گردشگري از كشورهاي استراليا، انگلستان و مالزي برگزار شد، نخستين جايزه جهاني گردشگري و معنويت به پرفسور «ريچارد شارپلي»، محقق و استاد دانشگاه لانك‌شاير انگلستان تعلق گرفت. «ريچارد شارپلي» به پاس دو دهه مطالعه درباره گردشگري، تاليف و نگارش ٢٠ كتاب در اين زمينه و همچنين نشر مقالات متعدد گردشگري اين جايزه را دريافت كرد. او مطالعات بسياري در زمينه گردشگري و معنويت داشته كه حاصل آن را در كتابي منتشر كرده است.
پروفسور «جعفر جعفري» استاد دانشگاه وينسكانسين امريكا كه اين روزها بيشتر از هميشه با اهالي حوزه گردشگري همراه است، با بيان اينكه متاسفانه بعضي‌ها به واژه توريسم معاني‌اي را مي‌چسبانند كه واقعيت ندارد، گفت: براي رفع اين سوءتفاهم‌ها بهتر است واژه ديگري براي توريست و توريسم تعريف شود، چرا كه مخالفان با اصل سفر مشكلي ندارند، مساله فقط واژه است. پروفسور جعفري با نگاهي به پيشينه گردشگري اظهار كرد: زمان قديم مسافرت وجود داشت كه كم كم به گردشگري تغيير هويت داد. تا جنگ جهاني دوم گردشگري حالت عمومي داشت و اينقدر هم شاخ و برگ نداشت. بعد از اين دوران كشورها متوجه شدند مي‌توانند انواعي از گردشگري را داشته باشند. از دهه 70 اين نگرش گسترش يافت و از دل گردشگري، گردشگري فرهنگي، طبيعت و مذهبي بيرون آمد. گردشگري كبوتر صلح است. جايي مي‌رود كه بتواند بنشيند. نبودن گردشگر نشان مي‌دهد جايي براي نشستن وجود ندارد.
استاد دانشگاه وينسكانسين امريكا در ادامه صحبت‌هايش با اشاره به بُعد معنوي گردشگري گفت: بايد حركت در گردشگري جريان داشته باشد تا بينش جديد حاصل شود. براي خيلي‌ها گردشگري معنوي با مذهب ارتباط پيدا مي‌كند، البته برخي فكر مي‌كنند از راه‌هاي غيرمذهبي هم مي‌توانند به بالاترين‌ها برسند. مثلا چندين مقاله درباره حالي كه از سفر به ديزني بورد حاصل مي‌شود نوشته شده است. بعضي‌ها حتي با رفتن به چنين مكان‌هايي حال خوبي پيدا مي‌كنند. اگر سفر نرويم نمي‌توانيم به معاني اشعار سعدي كه گفته است «بني‌آدم اعضاي يكديگرند»
پي ببريم. بسيار سفر بايد كرد تا پخته شود خامي.
ديگر سخنران آيين افتتاحيه كنفرانس بين‌المللي گردشگري و معنويت مرتضي رحماني‌‌موحد، معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي بود، رحماني موحد در سخنانش با اشاره به مزيت‌هاي سفر بر اساس روايات گفت: متاسفانه در بخش‌هايي از كشور وقتي مي‌خواهيم به اين پديده اشاره كنيم، روي بخش غيرزلال آن تاكيد مي‌شود؛ بخشي كه در ذات و فطرت گردشگري وجود ندارد، بلكه دلايلي عامل اين غيرزلالي‌ها مي‌شود كه بايد آن آلايندگي‌ها را برطرف كنيم، نه اصل موضوع را. يقينا اگر اين جريان زلال حركت داشته باشد؛ نفوذ‌پذير خواهد بود. رحماني موحد به تاكيد برنامه ششم توسعه بر صنعت گردشگري اشاره كرد و گفت: در سياست‌هاي ابلاغي رهبري براي برنامه ششم توسعه تنها به دو بند نگاه كمّي شده است؛ توسعه هشت درصدي اقتصاد كشور و پنج برابر شدن ايران‌گردان خارجي. اين نشان از عمق نگاه ايشان به اين پديده تاثيرگذار دارد كه بايد در برنامه‌ريزي‌ها مورد توجه قرار گيرد.
در بخش ديگري از آيين افتتاحيه اين كنفرانس حجت‌الاسلام سيدمصطفي محقق داماد، استاد حقوق دانشگاه شهيد بهشتي در سخناني گفت: با مسافرت و گردشگري رشد و شعور پيدا مي‌كنيم، نتيجه سفر، بالا رفتن سطح تعقل و بصيرت است. در عرفان عنوان ديگر سير و سلوك مطرح شده است، سير يعني مسافرت كردن، سلوك يعني راه رفتن. در تفحص نيز علم ديگري چون طريقت را در مقابل شريعت قرار داده‌اند كه درون هر دو مفهوم مسافرت كردن نهفته است. در طبيعت عرفاني بشر را مسافري مي‌دانند كه از نقطه‌اي به نقطه ديگر مي‌رود.
محقق داماد در ادامه سخنانش با بيان اينكه در فلسفه نيز نگرش متفاوتي به سفر شده به كتاب «حكمت متعاليه» ملاصدرا در اين باره اشاره كرد و افزود: اين فيلسوف برجسته در كتاب 9 جلدي خود سفرهاي چهارگانه را كه «سفر از مردم تا خدا»، «سفر با خدا درباره خدا»، «مسافرت از خدا تا مردم با خدا» و «سفر در ميان توده مردم اما با خدا» است كامل شرح داده است. استاد دانشگاه شهيد بهشتي در مورد اشاره قرآن به موضوع گردشگري نيز گفت: در آيه 46 سوره حج نيز به‌طور متفاوتي به سفر نگريسته شده است. در اين سوره به صراحت بيان مي‌شود آيا سفر نمي‌رويد تا براي‌تان دل پيدا شود. اصلا نمي‌گويد براي عبرت و پندآموزي به سفر برويد بلكه مي‌گويد در سفر دل پيدا كنيد تا با آن بينديشيد، يعني با گردشگري شعور و رشد پيدا مي‌كنيد. در قرآن مجيد نيز آمده است مسافرت كنيد و اين كره زمين را مركب قرار دهيد، چون سفر باعث رزق و روزي مي‌شود. اگر شخصي يك قدم از خانه‌اش براي تحصيل علم بردارد خداوند امور او را تسهيل مي‌كند. در سفر گوش معنوي باز مي‌شود. ظاهرا همه ما چشم و گوش داريم اما ظاهرا كور و كر است، تا از خانه بيرون نياييم جهان‌بيني پيدا نمي‌كنيم. نتيجه سفر بالا رفتن سطح تعقل و بصيرت است. به هر حال كسي كه دنيا را ببيند تفكراتش عوض مي‌شود، مثلا آيت‌الله حكيم وقتي يك سفر به غرب داشتند تعدادي از فتواهاي‌شان را تغيير دادند.
حميدرضا طيبي، رييس جهاد دانشگاهي نيز يكي ديگر از سخنرانان آيين افتتاح نخستين كنفرانس گردشگري و معنويت بود كه در صحبت‌هايش گفت: «گردشگري تضمين صلح جهاني و تلطيف تعاملات انساني است كه زمينه‌ساز شكل‌گيري تقاضاي پايدار در بازارهاي بالقوه گردشگري خواهد شد. در 14 آيه از قرآن مجيد به ضرورت سير و گردش انسان‌ها در زمين توأم با تامل و تفكر اشاره شده است. توسعه علمي و فناورانه و به دنبال آن توسعه صنعتي موجب پيشرفت جوامع و توسعه سلامت و رفاه مادي را فراهم كرده است. از سوي ديگر توسعه زندگي متكي بر ماشين و دور شدن تدريجي فرهنگ و اخلاق از جوامع، انسان‌ها را با مشكلات روحي و رواني بسياري روبه‌رو كرده است. همچنين توسعه علم بدون تكيه بر توسعه فرهنگ و معنويت همچون تيغي در دست انسان‌ها و كشورهاي سودجو و منفعت طلب است كه بسياري از مناطق كره زمين را به مكان‌هايي ناامن و پراضطراب براي مردم تبديل كرده است، شرايط ايجاد شده در دوران پساتحريم مي‌تواند كشورمان را به يكي از قطب‌هاي گردشگري جهان با توجه به اثرات معنوي آن تبديل كند.»
نخستين كنفرانس گردشگري و معنويت كه با هدف رهايي از نگاه‌هاي محدود و سطحي و ايجاد يك نگاه عميق به گردشگري، همچنين هم افزايي دانش و انتشار يافته‌هاي نو و بديع در ادبيات بين‌المللي گردشگري و بهره‌گيري از ظرفيت گردشگري و ارتقاي صنعت گردشگري در كشور، روز گذشته شروع به كار كرد، امروز در دانشگاه علم و فرهنگ به كار خود پايان خواهد داد.