طرح بزرگ داعش در آسيا
تام حسين / يك ماه قبل، در اتاقي كم‌نور در مركز شهر كراچي، با گروهي از شبه‌نظاميان ملاقات كردم كه نمايندگان سه جناح مركب از القاعده و طالبان بودند كه از دهه ۱۹۹۰ تاكنون بر دنياي جنايت‌كاران در افغانستان و پاكستان تسلط دارند. شبه‌نظاميان علاقه‌اي به نشان‌دادن خود ندارند، چه برسد به گفت‌وگو درمورد كارها و برنامه‌هاي‌شان با يك خبرنگار؛ بنابراين، در ملاقات‌هاي قبلي كه سالي دو بار انجام مي‌شدند، اگرچه آنها ظاهرا مهمان‌نواز بودند، اما با صراحت و صادقانه صحبت نمي‌كردند. بااين حال، در نيمه دوم سال ۲۰۱۵، اين شبه‌نظاميان بودند كه بارها و بارها درخواست ملاقات را مطرح كردند و زماني كه سرانجام در ماه دسامبر اين ملاقات انجام شد، آشكار بود كه اين اعجوبه‌هاي سرسخت طرف‌دار ملا محمد عمر و اسامه بن‌لادن، از سرعت قدرت‌گيري داعش در افغانستان (آنچه داعش خوراسان مي‌نامد) وحشت‌زده شده‌اند. آنگونه كه شبه نظاميان عنوان مي‌كنند، منابع رسمي اخيرا گفته‌اند درحال‌حاضر داعش ۱۰ شهرستان از ۲۱ شهرستان استان ننگرهار را در كنترل دارد. اين گروه به استان‌هاي مجاور نيز نفوذ كرده و درواقع تا مرزهاي استان كابل نيز پيش رفته است.
شكسته‌شدن سوگندهاي وفاداري
ديدن ترس در چهره اين مردان، تكان‌دهنده بود. هركدام از آنها در افغانستان، كشمير، چچن و فراتر از آن جنگيده بودند و در كشتارهاي وحشيانه‌اي شركت داشته‌اند. آنچه بيش از همه آنها را نگران مي‌كند، اين است كه داعش چگونه پس از آنكه توسط ارتش پاكستان از منطقه قبيله‌اي وزيرستان شمالي پراكنده شد، توانست به‌راحتي بهترين يا بدترين فرماندهان عملياتي القاعده را مجاب كند تا به اين گروه بپيوندند. شبه‌نظاميان معتقدند كه سوگند وفاداري 80 درصد همكاران آنها بعد از كشته‌شدن بن‌لادن در سال ۲۰۱۱ و با فاش شدن خبر مرگ ملا عمر در سال ۲۰۱۳ كه خبر آن در جولاي سال گذشته منتشر شد آسيب جدي ديده‌اند. از سوي ديگر در ماه ژانويه مشخص شد كه نفوذ داعش به افغانستان و پاكستان محدود نمي‌شود. داعش با حمله به مركز تجاري جاكارتا در اندونزي، تيتر يك خبرها را در اندونزي و مالزي به خود اختصاص داد. اين حمله اگرچه نسبتا غيرحرفه‌اي بود، بااين‌وجود نوعي از تبليغات و اغراق‌هاي رسانه‌اي را ايجاد كرد كه تبديل به سوخت تبليغات رسانه‌اي اين گروه شد. پس از اين حمله، مقامات هر دو كشور اعلام كردند كه آنها نسبت به خطر حملات احتمالي به تحريك داعش در گردهمايي‌هاي عمومي و افراد خارجي در طول كريسمس و سال نو ميلادي آگاهي داشته و موفق شدند تا با استقرار ده‌ها هزار نفر از نيروهاي امنيتي و دستگيري توطئه‌گران، از اين حملات پيشگيري كنند.
تاثيرگذاري تبليغات
در كشورهايي مانند افغانستان و پاكستان، داعش توانسته با استفاده از تبليغات و انتشار اعمال مشمئزكننده‌اش در خاورميانه، آفريقا و اروپا، چند صد شبه‌نظامي از اندونزي و مالزي را كه رهبران آنها كشته يا دستگير شده بودند، براي فرستادن به خط مقدم در عراق و سوريه جذب كند. همچنين، اين گروه در تلاش بود تا واحدهايي در كشورهاي جنوب شرق آسيا ايجاد كند كه اقليت‌هاي مسلمان در آنجا در محروميت يا رنج و آزارواذيت زندگي مي‌كنند، به مانند، چين، ميانمار، فيليپين و تايلند. به گفته تحليلگران امنيتي، يكي از واحدهاي داعش، متشكل از شبه‌نظاميان اويغور مخالف دولت چين، مسوول بمبگذاري معبد اروان بانكوك در ماه آگوست بوده است. بنابر گفته‌ها، اين واحد همچنين شبكه‌اي منطقه‌اي در جنوب تايلند ايجاد كرده است؛ جايي كه درگيري‌هاي گاه‌به‌گاه ميان جدايي‌طلبان مسلمان و نيروهاي امنيتي تايلندي براي دهه‌ها ادامه دارد. شبه‌نظاميان اويغور، همراه با جنبش اسلامي شرق تركستان وابسته به القاعده، در گذشته در مناطق قبايلي پاكستان مستقر بودند. در تابستان سال ۲۰۱۴ و در نتيجه حمله نظامي پاكستان، آنها مجبور شدند تا به سوريه منتقل شوند. در نهايت، اين گروه پس از پشتيباني و قدرت‌گرفتن توسط تروريست‌ها در سوريه، در اواخر ماه اكتبر به تايلند فرستاده شدند تا به استناد هشداري كه توسط آژانس امنيتي روسيه به مقامات تايلندي فرستاده بودند، روس‌ها را هدف قرار دهند. درحال‌حاضر، اين گروه يك ابزار كاربردي براي داعش است تا به هدف خود در متحدكردن گروه‌هاي مختلف اين منطقه زير چتر يك حكومت جديد دست يابد. چهره‌هاي تندرو در اندونزي و مالزي و استان ميندانائو در فيليپين با اكثريت مسلمان، درحال رقابت بر سر رهبري اين حكومت هستند. رييس‌جمهور فيليپين، بنينو آكينو، در تلاش است با تصويب پارلمان اين كشور راه براي صلح ميان جدايي طلبان محقق شود. مقامات امنيتي كشورهاي مختلف نيز همواره نسبت به عواقب خطرناك فراهم‌آوردن يك فضاي سياسي كه داعش بتواند پايگاهي مستحكم در ميندانائو ايجاد كند، هشدار داده‌اند. در همين‌حال، مقامات هندي اعضاي يكي از واحدهاي داعش را به ظن برنامه‌ريزي حمله‌اي به مراسم رژه در روز جمهوري در دهلي نو، با حضور رييس‌جمهور فرانسه، فرانسوا اولاند، دستگير كردند. اين مراسم نيز بدون هيچ حادثه‌اي برگزار شد. با اين وجود به نظر مي‌رسد شرايط سياسي و زماني به نفع داعش پيش مي‌رود. ٭منبع: الجزيره