مرحوم حبيبي؛ مردي براي تمام فصول انقلاب
سيدمحمو دعايي
زماني كه براي نخستينبار اتحاديههاي انجمنهاي اسلامي دانشجويان خارج از كشور تصميم داشتند به خدمت حضرت امام در نجف برسند آقاي صادق طباطبايي را به عنوان نماينده خود به عراق فرستادند. طباطبايي به من گفت كه مايل است به خدمت آيتالله سيدمحمدباقر صدر برسد. او در ديدارش با آقاي صدر اثري آورده بود كه بتواند ايشان را با فعاليتهاي دانشجويان ايراني در اروپا آشنا كند. اين كتاب اثري بود كه آقاي حبيبي با نگاه به آثار هگل و ترجمه آنها آن را نوشته بود. آقاي صدر با ديدن اين كتاب تعجب كرد كه چگونه دانشجويان ايراني در خارج از كشور با اين توانايي مشغول فعاليت هستند. من براي نخستين بار آنجا با نام آقاي حبيبي آشنا شدم اما در سفر امام به پاريس آقاي حبيبي يكي از پناههاي مرحوم احمد آقا و امام بودند، به واقع يكي از دلگرميهاي اين دو اين بود كه جايي ميروند كه امثال دكتر حبيبي در آن حضور دارد اما حتي مرحوم احمد آقا در فرودگاه بغداد به من گفت به حبيبي گفتهام از كنار تلفن تكان نخورد تا به او زنگ بزنم چون اعتماد و اميدمان اوست. آقاي حبيبي پناه كساني بود كه تصميمات بزرگ ميگرفتند؛ وقتي دكتر شريعتي هم براي نخستين بار به فرانسه ميرود، به منزل حبيبي ميرود. آقاي حبيبي به او پيشنهاد ميدهد كه خانوادهاش را نيز به پاريس بياورد و در كنار خانواده وي در آنجا زندگي كند و برنامه مشترك داشته باشند. من براي نخستين بار او را در نوفل لوشاتو ديدم و حس كردم كه يك الگوي اخلاقي و بينهايت فروتن و صميمي است؛ هيچگاه نديدم كه خودش را جلوي دوربيني ببرد و نياز مصاحبهگري را برطرف كند. با پيروزي انقلاب اسلامي آقاي حبيبي با پيشنهاد امام به تبيين پيشنويس قانون اساسي پرداخت، متن را هم به يك خبرنگار مطمئن داد كه اگر در مسير پرواز مشكلي براي آنها پيش آمد، بتواند متن را به تهران برساند. در مسير پرواز انقلاب خيليها بودند كه ميخواستند خودشان را به امام نزديك كنند و براي ثبت خودشان در تاريخ با ايشان عكس بگيرند اما آقاي حبيبي اين كارها را نكرد و تازه سه روز بعد از رسيدن به انقلاب به خدمت امام آمد كه البته از سوي ايشان مورد عتاب نيز قرار گرفت كه چرا سه روز است از خودت به ما خبر نميدهي. در انتخابات دور اول رياستجمهوري نيز وقتي راي نياورد، گفت: مشكلي نيست مردم نخواستند. بعد از اينكه آقاي حبيبي تصميم به انصراف از كانديداتوري از دور دوم مجلس گرفت سعي كرده است تا مسووليت نشريه ژورنال تهران به زبان فرانسوي را به وي بدهد. آقاي حبيبي به تمام كساني كه علاقه داشت وفادار ماند. به امام اعتقاد صددرصدي داشت و تابع محض ايشان بود. اجازه نميداد نسبت به شخصيت هيچ انديشمند و خدمتگزاري گستاخي شود. در دو دوره و با بزرگواري تمام مسووليت معاون اولي رييسجمهوري را پذيرفت و خود را آبروي دولت آقاي هاشمي كرد. در دوره اصلاحات نيز تنها به خاطر اعتقادش به آقاي خاتمي اين مسووليت را پذيرفت و در نهايت نيز به خاطر علاقهاش به فرهنگ در دور دوم رياستجمهوري، ايشان را قانع كرد تا بتواند به فعاليت در بنياد ايرانشناسي بپردازد. آقاي حبيبي حتي در زماني كه تحت دياليز بود هم كتاب تدوين كرد. اعتقاد من اين است كه خداوند به او كرامت داد و بندگان پاكش را در مسير او قرار داد تا پناه بگيرند. او حتي با ترجمه كتاب اسلام و دوران عصر ما روژه گارودي پايهگذار انتشارات اطلاعات نيز بود. هميشه به من ميگفت آرزويم زيارت حضرت موسي بن جعفر و امام رضا است اما چون تنها و مثل مردم عادي نميتوانم به زيارت بروم اين كار را نميكنم و دوست ندارم به اين خاطر هزينهاي بر كسي يا چيزي تحميل شود.