فيض‌الله عرب‌سرخي در گفت‌وگو با «اعتماد»:
سياست به ما آموخته تا نگرش صفر و صدي را كنار بگذاريم
مريم وحيديان/ «فراكسيون جبهه ملي در مجلسي كه مصدق را با برنامه ملي كردن صنعت نفت برگزيد به انگشتان دودست نمي‌رسيد.» فيض‌الله عرب‌سرخي، فعال سياسي اصلاح‌طلب ضمن يادآوري اين نقطه از تاريخ استدلال مي‌كند كه مردم بايد پاي صندوق‌هاي راي حاضر شوند. در شرايطي كه وضعيت ردصلاحيت‌هاي اصلاح‌طلبان نشان از گره كور در ادامه سياست‌ورزي‌هاي اين جناح دارد همچنان اصلاح‌طلبان با هر ظرفيت قابل استفاده‌اي كه دارند تصميم به شركت در انتخابات گرفته‌اند. استفاده از نيروهاي كمتر شناخته‌شده از نظر اين فعال سياسي اصلاح‌طلب مي‌تواند جا را براي افراط‌گرايان در مجلس آينده تنگ كند. او همچنين اشاره مي‌كند كه تبيين شرايط براي مردم از يك سو و تعديل انتظارات از سوي ديگر از وظايفي است كه اصلاح‌طلبان براي انتخابات بايد به عهده بگيرند.
اصلاح‌طلبان با توجه به نتايج ردصلاحيت‌ها چطور تلاش مي‌كنند كه براي 290 كرسي نامزد ارايه كنند؟
تلاش اصلاح‌طلبان براي تشكيل مجلسي است كه كرسي‌هاي آن را جمعي فرهيخته، كاردان و دستپاك پر كنند و براي تحقق اين هدف گام اول اين است كه افراط‌گراياني كه جز تخريب، حذف و ايجاد تنش در داخل و خارج، هنري ندارند به مجلس راه پيدا نكنند. بنابراين هدف مورد انتظار متشكل از گام‌هايي است كه هنوز راه براي تحقق برخي از آنها باز است. سياست به همه ما آموخته است كه نگرش‌هاي صفر و صد را كنار بگذاريم و اهداف بلندمدت را در زمان‌هاي طولاني تعقيب كنيم.
نتايج اوليه احراز صلاحيت‌ها براي انتخابات مجلس اعلام شد و بسياري از چهره‌هاي برجسته اصلاح‌طلب امكان شركت در انتخابات را ندارند و گفته مي‌شود كه اصلاح‌طلبان نمي‌خواهند صحنه انتخابات را ترك كنند. آيا با استفاده از نيروهاي خاكستري اصلاح‌طلب مي‌توان هويت اصلاح‌طلبانه ليست را تامين كرد؟ به هر حال اصلاح‌طلبان تاكنون تاكيد كرده‌اند كه هويت اصلاح‌طلبانه ليست از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. چه سازوكاري براي تحقق اين امر وجود دارد؟
نيروهاي شناخته‌نشده فراواني در عرصه حضور دارند كه با وجود دارا نبودن ارتباط تشكيلاتي با اصلاح‌طلبان، از تفكر اصلاح‌طلبي برخوردار هستند و با حمايت و معرفي اصلاح‌طلبان مي‌توانند نقشي مثبت و سازنده ايفا كنند هرچند از شهرت و تجربه كافي در اين زمينه برخوردار نيستند اما لااقل مي‌توانند با حضور در مجلس جا را براي افراط‌گرايان تنگ و اجراي برنامه‌هاي تخريبي آنان را با مشكل مواجه كنند.
آيا پيش‌زمينه و ابزار لازم براي بستن ليست حداقلي وجود دارد؟
هرچند با ليست متشكل از چهره‌هاي گمنام و بي‌تجربه در عرصه سياسي نمي‌توان همه اهداف را محقق كرد اما براي يك جبهه سياسي كه راهي جز صندوق راي نمي‌شناسد ترك صحنه انتخابات غيرقابل قبول است. حضور درصحنه و تبيين شرايط براي مردم و تعديل انتظارات از يك‌سو و تلاش در معرفي نيروهاي كمتر شناخته‌شده و كم‌تجربه به مردم براي جلب راي آنان از ديگر سو، روشي است كه اصلاح‌طلبان آن را تجربه كرده و بعضا نتايج قابل قبولي نيز اخذ كرده‌اند.
شناسايي نيروهاي خاكستري در شرايط فعلي اهميت ويژه‌اي دارد؟ اين شناسايي بايد چه فاكتور‌هايي داشته باشد؟ از اين نظر كه اصلاح‌طلبان يك بار تجربه تلخ انتخابات شوراي شهر را داشته‌اند. چه بايد كرد تا آن اتفاق دوباره در مجلس شوراي اسلامي تكرار نشود؟
در ميان نيروهاي كمتر شناخته‌شده و احيانا كم‌تجربه امكان خطا شبيه آنچه در شوراي شهر تهران اتفاق افتاد قابل پيش بيني است اما اين احتمال باعث كنار كشيدن از انتخابات نمي‌شود بلكه ضرورت دقت و هوشياري را بيشتر مي‌كند تا از ضريب خطا كاسته شود هرچند هيچ‌وقت نبايد انتظار صفر شدن ضريب خطا را داشت.
اصلاح‌طلبان چه راهبردي دارند براي اينكه بتوانند پايگاه اجتماعي‌شان را پاي صندوق‌هاي راي بكشانند؟ ضمن اينكه به هر حال انتخابات مجلس تفاوت بنياديني با انتخابات رياست‌جمهوري دارد و اصلاح‌طلبان در اين مورد سخت‌تر مي‌توانند پايگاه اجتماعي خود را پاي صندوق راي بكشانند.
مساله ميزان مشاركت مردم در انتخابات بايد در عمل به دغدغه همه علاقه‌مندان كشور و نظام تبديل شود اما چنين نيست زيرا يكي از راه‌هاي عمده در توسعه مشاركت مردم، اجازه حضور سلايق مختلفي است كه در باور به نظام و قانون اساسي با هم مشترك هستند. اما هم اصلاح‌طلبان و هم راي‌دهندگان آن به خوبي دريافته‌اند كه با حضور در كنار صندوق‌هاي راي عملا بازي آنان را برهم مي‌زنند و در عمل بازي تخريبي افراطيون را از كارايي ساقط مي‌كنند.
چه تضميني وجود دارد كه ليست كمتر شناخته‌شده از اصلاح‌طلبان راي بياورد؟ به هر حال براي اين مشكل هم بايد چاره‌اي انديشيد.
تضميني براي موفقيت هيچ ليستي وجود ندارد حتي وقتي چهره‌هاي تماما شناخته‌شده هم حضور داشته باشند راي‌آوري تضمين‌شده نيست، بلكه مجموعه تلاش‌ها برحسب اينكه چقدر موفق به اقناع افكار عمومي بشوند ميزان راي‌آوري را بالا مي‌برند.
برنامه جامع اصلاح‌طلبان براي ارايه در زمان تبليغات و اجرا در مجلس دهم توسط چه افرادي نگارش شده است؟ نام افراد چيست؟
برنامه انتخاباتي اصلاح‌طلبان از هر حيث توسط شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان برنامه‌ريزي و اجرايي خواهد شد و هر بخش از برنامه در كميته‌هاي تخصصي برنامه‌ريزي شده است و در ميان آنچه اهميت خود را از دست داده هويت شخصي و افراد حاضر در مجموعه است كه عملا هويتي جمعي و گروهي پيدا كرده است.
با وجود اينكه نامزدهاي انتخاباتي اصلاح‌طلبان كم است برنامه اصلاح‌طلبان به چه روش‌هايي مي‌تواند عملي شود؟
فقط از باب يادآوري عرض مي‌كنم كه فراكسيون جبهه ملي در مجلسي كه مصدق را با برنامه ملي كردن صنعت نفت برگزيد به انگشتان دودست نمي‌رسيد. بنابراين به عقيده من بايد تلاش كرد.