بار ديگر، خطر حذف اصلاح‌طلبان از بدنه نظام
در گذشته وقتي چنين تغييراتي در سطح دولت اتفاق مي‌افتاد و نيروهاي طيف موسوم به راست از گردونه قدرت كنار گذاشته مي‌شدند، مطمئن بوديم كه اين افراد از نظام و حكومت فاصله نمي‌گيرند و در درون نهادها و اركان ديگر حكومت، به كارشان ادامه مي‌دهند. كافي است بررسي شود كه از دوم خرداد ۷۶ به بعد، چه تعداد از اين افراد جذب صدا و سيما يا نهادهاي ديگر شدند تا صحت اين ادعا اثبات شود اما اين مساله درباره بسياري از نيروهاي اصلاح‌طلب صادق نيست. در واقع در دولت احمدي‌نژاد، هزاران نفر از مديران و چهره‌هاي اصلاح‌طلب از گردونه قدرت كنار زده شدند و ارتباط آنان با نظام كم شد. حوادث سال 88 هم باعث شد كه اينان نتوانند خود را در بدنه نظام و مرتبط با آن نگه دارند و با گذشت زمان و با برخوردهاي قضايي و امنيتي صورت گرفته، ارتباط بسياري از آنان با بدنه نظام سست‌تر هم شد.
5- روي كار آمدن دولت دكتر روحاني اين روند را كند و بخشي از نيروهاي درحاشيه را وارد بدنه نظام كرد اما اين ميزان بازگشت با ميزان نيروهايي كه از بدنه نظام رانده شدند، قابل مقايسه نيست و هنوز هم بخش بزرگي از نيروهاي موسوم به اصلاح‌طلب در بيرون از چارچوب نظام قرار دارند و تلاشي هم از سوي برخي نيروهاي سياسي و نهادهاي خاص صورت مي‌گيرد كه جلوي ورود مجدد آنان به بدنه نظام گرفته شود.
6- از ويژگي‌هاي طيف موسوم به چپ در سال‌هاي اوليه انقلاب اين بود كه آنان وقتي در حكومت بودند، از خود خصلت‌هاي راديكالي و انقلابي بروز مي‌دادند و هنگامي كه در حاشيه قرار مي‌گرفتند، به آزادي توجه نشان مي‌دادند و خصلت‌هاي ليبرالي در آنان تقويت مي‌شد. از زمان رحلت حضرت امام و پس از روي كار آمدن دولت هاشمي‌رفسنجاني و شكست طيف چپ در انتخابات مجلس چهارم، اين گروه در حاشيه قرار گرفت و در نتيجه، رويكرد ليبرالي در اين جريان تقويت شد و حتي تئوري‌هاي خود را يافت و به تدريج به صورت محفل‌ها وتشكل‌هاي روشنفكري و آزاديخواه بروز كرد تا جايي كه برخي آنان به گفتمان ديگري غير از انقلاب اسلامي تمايل پيدا كردند و حتي به محافل و تشكل‌هاي ليبرالي راه يافتند. رخدادهاي بعد از سال 88 آنقدر اين روند را تشديد كرد كه بررسي ابعاد آن نيازمند بررسي همه‌جانبه و كاملا علمي است. پرسشي كه در اين مقطع خود را بيشتر به رخ مي‌كشد، اين است كه آيا مسوولان عالي نظام به اين مي‌انديشند كه براي كنده‌نشدن طيف بزرگي از اصلاح‌طلبان از بدنه نظام چه بايد كرد و چه تدابيري بايد انديشيد؟ يادمان باشد كه حذف يك جناح بزرگ از نيروهاي انقلاب نه شدني است و نه مطلوب و دليلي ندارد كه دايما آنان را در حاشيه نگه داريم و حضورشان در بدنه نظام را تهديد تلقي كنيم.