رييس كل بانك مركزي در گفت‌وگو با «اعتماد»:
بحث‌ها در مورد سوييفت سياسي است
درك نادرستي از سوييفت وجود دارد
بانك‌هاي بزرگ هم فرم همكاري با ايران را پر كردهاند
مهشيد ستوده/ عملياتي شدن يا عملياتي نشدن سوييفت اين روزها دغدغه بسياري از منتقدان دولت شده است. اصرار براي اين است كه سوييفت هنوز برقرار نشده است اما دولتي‌ها و مذاكره‌كنندگان نگاه ديگري به اين مقوله دارند. سند و مدرك دارند و پاسخ آنهايي را مي‌دهند كه اين روزها اصرار به القاي عملياتي نشدن سوييفت دارند. در روزهايي كه به سومين ماه از آغاز اجراي برجام نزديك مي‌شويم رييس كل بانك مركزي توضيحات مفصلي در مورد سوييفت مي‌دهد. به آنهايي پاسخ مي‌دهد كه ترديد دارند و از نگاه او بحث «سوييفت» را سياسي مي‌كنند. در روزهايي كه اما حرف همه منتقدان عملياتي نشدن سوييفت است دولتي‌ها از بهاري كه بدون تحريم بانك‌ها و شركت‌هاي بيمه‌اي در راه است خوشحال هستند. روز گذشته ولي‌الله سيف در حاشيه جلسه هيات دولت توضيحات خوبي در اين مورد داد. از آغاز عملياتي شدن سوييفت و ايجاد شرايط نرم‌افزاري در اين مورد گفت. سيف اما از علت برخي مشكلات ايجاد شده براي عده‌اي از تاجران مي‌گويد. مشكلاتي كه از نگاه او در برخي شرايط به خود افراد هم بازمي‌گردد. رييس كل بانك مركزي تاكيد مي‌كند كه هنوز برخي بانك‌هاي بزرگ هستند كه در اين مورد ترديد دارند اما بسياري از آنها هم قانع شده‌اند و فرم‌هاي لازم را براي همكاري با بانك‌هاي ايران پر كردهاند. متن گفت‌وگوي «اعتماد» با ولي‌الله سيف، رييس كل بانك مركزي را در ادامه مي‌خوانيد.
انتقادها و اتهامات زيادي به دولت وارد مي‌شود كه موضوع عملياتي شدن سوييفت هنوز حقيقت ندارد. براي اين منتقدان چه پاسخي داريد؟ شرايط سوييفت هم‌اكنون چگونه است؟
هر كس كه در رابطه با عملياتي شدن سوييفت ترديد دارد، مي‌تواند خودش يكي از بانك‌ها را انتخاب كند با روابط عمومي بانك مركزي هماهنگ كند و بروند و اتاق سوييفت آن بانك را ببيند كه در حال كار كردن و پيام مخابره كردن هستند. در حال حاضر مساله سوييفت كاملا حل شده است و من نمي‌دانم چرا چنين اظهاراتي مطرح مي‌شود. من بعضي وقت‌ها احساس مي‌كنم كه درك نادرستي از بحث سوييفت وجود دارد.
منظورتان چيست؟
ببينيد سوييفت يك ابزار است كه پيام‌هاي مالي از طريق آن رد و بدل و مخابره مي‌شود. براي رد و بدل كردن پيام نياز به يك ارتباط كارگزاري هم وجود دارد. اين ارتباط كارگزاري بايد ايجاد شود تا از سوييفت استفاده كنيم. خب هميشه حساسيتي بود و سوال مي‌كردند كه سوييفت برقرار شده است يا نه؟ وقتي پاسخ داديم كه «الان هيچ بانكي را ما نداريم كه از سوييفت استفاده نكند» پاسخ دادند كه منظورشان ارتباط كارگزاري است. خب ارتباط كارگزاري هم بالطبع در حال انجام شدن است. بعد مجددا گفتند كه منظورشان ال سي است كه ما گفتيم ال سي هم در حال مخابره شدن است. همين الان كه من هفته به هفته آمار را مي‌گيرم، مي‌بينم كه بر تعداد روابط كارگزاري اضافه مي‌شود و بر تعداد ال‌سي‌هاي مخابره شده هم همين‌طور. اين يك روند كاملا مثبت است كه خيلي خوب در حال جلو رفتن است و من اميدوارم كه شرايط در اوايل سال آينده خيلي از ايني كه هست بهتر هم شود و حتما هم از اين بابت مشكلي نخواهيم داشت.
يك‌سري مباحثي مطرح بود در اين مورد كه بايد يك‌سري مباحث نرم‌افزاري هم براي سوييفت برقرار شود. اين مشكل هم حل شد؟
همه اينها قبل از اجرا انجام شده بود. ببينيد بعد از برجام بلافاصله يك هفته بعد دو نفر از همكاران متخصص بانك مركزي با هماهنگي وزارت امور خارجه و سفيرمان در بلژيك به بروكسل رفتند و آنجا ملاقات‌هايي با مسوولين سوييفت بين‌الملل داشتند. در آنجا همراهي خيلي خوبي صورت گرفت و بحثي كه مي‌توانست ماه‌ها طول بكشد به نحوي برگزار شد كه ظرف دو هفته انجام شد و ظرف اين دو هفته‌اي كه انجام شد آماده‌سازي‌هاي لازم از لحاظ مباحث سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در داخل هر بانك لازم بود كه انجام شد و در مجموع يك ماه از برجام نگذشته بود كه سوييفت همه بانك‌هاي ما آغاز به كار كرد و مشكلي از اين بابت نداشتيم.
البته بحث‌هايي كه در مورد عملياتي نشدن سوييفت مطرح مي‌شود اصولا مستند نيست. مثلا مصاحبه‌اي به نقل از يك تاجر مطرح مي‌شود كه نتوانسته پول منتقل كنند. شما پيگيري خاصي در مورد اين گونه اتهامات نداشته‌ايد؟
من احساس مي‌كنم كه بيشتر مباحثي كه در مورد سوييفت مطرح مي‌شود سياسي است. ما نخستين جايي هستيم كه اگر مشكلي از برقرار نشدن سوييفت داشته باشيم بايد اعلام كنيم. ببينيد ما با بانك‌هاي بزرگ به تعداد زياد هنوز ارتباطات كارگزاري مان تنظيم نشده است. مذاكراتي در حال انجام شدن است.
مشكل بانك‌هاي بزرگ چيست؟
بانك‌هاي بزرگ اصولا به دليل ابهاماتي است كه دارند. در ميان هيات‌هايي كه به ايران سفر كردهاند برخي بانك‌هاي بزرگ هم بودند و وقتي براي‌شان توضيحات لازم داده مي‌شود كاملا مصمم مي‌شوند تا شروع به كار كنند. الان برخي بانك‌هاي بزرگ بين‌المللي هستند كه فرم‌هاي مربوطه را با آنها مبادله كرده‌ايم و حساب‌ها در حال باز شدن است و فكر مي‌كنم به تدريج وضوح اين مساله براي همگان روشن مي‌شود و مي‌بينند كه سوييفت برقرار شده است.
توصيه‌تان به افرادي كه در حال اتهام زدن هستند، چيست؟ صبركنند يا اينكه بيشتر تحقيق كنند؟
اگر اتهام‌ها از روي ناآگاهي باشد من مطمئن هستم كه با توضيحاتي كه همكاران ما در نظام بانكي به آنها مي‌توانند بدهند حتما ذهنيت‌شان اصلاح خواهد شد اما اگر در عمل بخواهند كه از اين موضوع استفاده ديگري كنند، نمي‌شود. يك بانك ممكن است كه با هر مشتري يك نوع قضاوت و يك نوع ارتباط داشته باشند و مشتري‌ها بنا به عملكرد گذشته‌شان با نظام بانكي، با اقبال يا كار مواجه مي‌شوند. ممكن است يك مشتري در گذشته عملكرد خوبي نداشته باشد و بانك با او كار نكند اما نبايد اين به حساب تحريم گذاشته شود.