«مرداد» نوروز تمام مي‌شود
محمدرضا فروتن و مهتاب كرامتي در يك فيلم اولي
اعتماد| «چه مردادي شود بهمن كنار تو، من از غوغاي ابر و آسمان مي‌فهمم اينجايي.» «مرداد» عنوان نخستين فيلم بلند سينمايي بهمن كامياراست كه اين روزها آخرين سكانس‌هاي آن در حال فيلمبرداري است و در روزهاي اول سال 1395 به اتمام مي‌رسد. نقش اصلي در اين فيلم برعهده محمدرضا فروتن است و بازيگران بنام ديگري مانند مهتاب كرامتي، رعنا آزادي‌ور، انديشه فولادوند و بهنوش بختياري بازي مي‌كنند. «مرداد» در فضايي اجتماعي به معضلات زندگي يك زوج جوان مي‌پردازد كه پس از سال‌ها دچار مشكلاتي شده‌اند. تهيه‌كنندگي اين فيلم را به طور اسمي، محمود فلاح بر عهده دارد. بهنوش بختياري كه تا قبل از فيلم «من» به عنوان يك هنرپيشه كمدين مطرح مي‌شد دومين بازي جدي خود را در اين فيلم ارايه داده كه از نظر عوامل و كارگردان نيز بازي قابل قبولي بوده است. بهمن كاميار، كارگردان اين فيلم، پيش از اين فيلم «نيم» را با بازي فريماه فرجامي براي عرضه در شبكه نمايش خانگي كارگرداني كرده است. پاي صحبت اين كارگردان فيلم اولي نشستيم:
اين روزها شاهديم كه كارگردان‌هاي فيلم اولي خيلي راحت سراغ بازيگرهاي پرسابقه مي‌روند. اين جسارت را از كجا پيدا كرديد؟
هميشه اين ترس وجود دارد كه بازيگر حرفه‌اي و يك كارگردان فيلم اولي خيلي راحت نتوانند با هم ارتباط برقرار كنند و بالطبع خواسته‌هاي كارگردان هم در كار با حرفه‌اي مهم تلقي نشود. يعني ممكن است كارگردان خواسته‌هايي داشته باشد كه با سليقه بازيگر همخوان نباشد. اما مي‌توان يك بعد ديگر را نيز در نظر گرفت كه كارگردان در كار اولش سابقه‌اي در سينما ندارد. او براي اينكه كارش ديده شود به نوعي مجبور است از سابقه بقيه استفاده كند و معمولا هيچ كسي به جز بازيگران نمي‌تواند اين خواسته را برآورده كنند. در مورد بازيگران حرفه‌اي كارم از قبل تحقيق كرده بودم و اينان همگي بارها اظهار تمايل كرده بودند كه علاقه‌مندند با كارگردانان جوان و كار اولي كار كنند. همين به من جرات و جسارت داد كه از همان لحظه اول سراغ گزينه‌هايي بروم كه سابقه روشن و پررنگي در سينما دارند؛ بازيگراني از جمله محمدرضا فروتن، مهتاب كرامتي و رعنا آزادي‌ور. حتي براي نقش‌هاي كوتاه هم از بازيگرهاي خوب و با سابقه‌اي مانند انديشه فولادوند و بهنوش بختياري استفاده كرديم. از زمان نگارش اين فيلمنامه با رعنا آزادي‌ور مشاوره داشتم. او را از لحظه نوشتن براي اين نقش در نظر گرفته بودم. خانم كرامتي هم در قبول اين همكاري و به‌خاطر اينكه خيلي همراه و تابع نظر كارگردان هست، من را سورپرايز كرد. اما در كل اصلا انتظار نداشتم كه خيلي راحت بتوانم با اين بازيگران كار كنم.
فيلمنامه را هم خودتان نوشتيد. اين نخستين تجربه فيلمنامه‌نويسي شما بود؟
نخستين فيلمنامه‌اي كه نوشتم نيست، ولي نخستين فيلمنامه‌اي است كه تبديل به فيلم سينمايي مي‌شود. سه يا چهار فيلمنامه ديگر هم دارم. پيش از اين يك فيلمنامه ديگر را به شوراي پروانه ساخت ارايه داده بودم كه اسم آن «صلات ظهر» بود. متاسفانه اصلاحات زيادي روي آن اعمال شد و نهايتا تصميم گرفتم كه با اين فيلمنامه كار فيلمسازي‌ام را در ژانر فيلم داستاني بلند شروع كنم.
با اين حساب شما از آن دسته كارگردان‌هايي خواهيد شد كه فقط فيلمنامه‌هاي خودتان را مي‌سازيد؟
به نظر من خيلي بهتر است كه فضاي ذهني كارگردان با فضاي ذهني نويسنده يكي باشد؛ اين مي‌تواند به معني اين هم باشد كه كارگرداني كه فيلم را مي‌سازد خودش هم نويسنده آن باشد. البته اين قانون نيست. به نظر من لحظات حسي در سينما و به طور كلي تمام لحظات سينمايي در زمان نوشتن فيلمنامه خلق مي‌شود و بالطبع وقتي كارگردان و نويسنده جدا باشند، اين لحظات با آنچه در ذهن نويسنده است متفاوت مي‌شود. از اين رو خود من ترجيح‌ام اين است كه فيلمنامه‌هاي خودم را كار كنم.
در تهيه‌كنندگي فيلم هم مشاركت داشته‌ايد؟
سرمايه‌گذار فيلم خودم بودم، اگرچه تهيه‌كننده سينما هم هستم. اما طبق قانوني كه ارشاد اعلام كرده كه كارگردان فيلم اولي نمي‌تواند تهيه‌كننده فيلم خودش باشد، من با تهيه‌كننده ديگري به توافق رسيدم. ايشان پروانه ساخت را براي من دريافت كردند، ولي سرمايه‌گذار اين فيلم خودم هستم.
ترجيح مي‌دهيد كه در جشنواره فجر 1395 به عنوان فيلم اولي شركت كنيد يا اين براي‌تان مهم نيست؟
جشنواره فجر ويترين و حاصل يك سال تلاش سينماي ايران است و مسلما خيلي مهم است كه اين جشنواره به معناي واقعي خودش برسد؛ اينكه فقط جشن نباشد. با اين حال خيلي دوست دارم كه فيلمم به جشنواره برود اما ممكن است مشكلات مالي باعث شود كه مجبور شويم فيلم را زودتر اكران كنيم. ترجيح من اين است كه طوري برنامه‌ريزي كنم كه نخستين نمايش فيلم در جشنواره فجر سي‌وپنجم باشد.
در آينده كاري‌تان آيا از خودتان تصوير يك كارگردان پركار مي‌بينيد؟
در آينده اگر كه توانايي جسماني و روحي داشته باشم با در نظر گرفتن نوشتن فيلمنامه مي‌توانم حداقل 7 يا 8 فيلم در سال كار كنم. اگر اين پركاري محسوب شود، بله مي‌توانم، ولي ترجيح مي‌دهم كه سالي يك فيلم بسازم.
با همين تركيب بازيگرهاي حرفه‌اي؟
قطعا، هرچند خيلي دوست دارم كه با بازيگرهاي غيرحرفهاي هم كار كنم. اما واقعيت اين است كه پخش‌كننده‌ها روي بازيگران براي اكران فيلم خيلي حساس هستند. آنها بيشتر از اينكه فيلمنامه و عوامل تدوين را بدانند روي بازيگر تاكيد مي‌كنند. طبيعتا هر فيلمسازي در ايران در چنين شرايطي مجبور است از بازيگر حرفه‌اي و شناخته‌شده‌اي استفاده كند و در آخر براي نقش‌هاي كوچك‌تر در فيلم به سراغ بازيگرهاي كم‌نام و نشان برود. اما در كل دوست دارم كه از بازيگرهاي غيرحرفهاي استفاده كنم.