چالش‌هاي فروش نفت در دولت روحاني
احمد شيرزاد٭
دولت روحاني در شرايط مناسبي دولت را تحويل نگرفت. وضع اقتصادي ايران به دليل تحريم‌هاي بين‌المللي و انزواي گسترده سياسي و اقتصادي از سويي و سوء مديريت‌هاي دولت گذشته، ريخت و پاش‌ها و فرصت‌سوزي‌هاي دولت گذشته از سوي ديگر وضعيت بسيار دشواري ايجاد كرده بود.
بخشي از اين دشواري‌ها در ميان‌مدت قابل مهار بود. يكي از دشواري‌هاي بسيار جدي مساله تورم 50 درصدي بود و قيمت‌ها به شكل افسارگسيخته‌اي در حال افزايش بود. دولت با سياست‌هاي مناسب پولي و انضباط مالي توانست تورم را مهار كند. متاسفانه به دليل شرايط خاص بين‌المللي و مازاد توليد نفت در بازارها جهاني سقوط قيمت نفت وضعيت بسيار حاد اقتصادي را مجددا به كشور تحميل كرد. مشابه اين اتفاق را در دولت اصلاحات هم ديديم. آن زمان نفت تا حدود 8 دلار هم رسيده بود. نفت زير 38 دلاري كه در بازار جهاني وجود دارد بسيار ارزان‌قيمت است. علاوه بر آن ظرفيت توليد به دليل تحريم‌ها كاهش پيدا كرده است. ساده نيست كه صادرات را به وضعيت قبل بازگردانيم. به دليل مازاد توليد در بازار و رقباي جدي كه داريم اين امكان وجود ندارد. كشورهاي خريدار نفت سيستم‌هاي پالايشگاهي خود را با يك نفت خاص تنظيم مي‌كنند. بعد از رفع تحريم‌هاي ايران به مرور خريداران نفت بايد پالايشگاه‌هاي خود را با نفت ايران تنظيم كنند. دو سه سالي طول كشيد كه وزارت خزانه‌داري امريكا با فشاري كه مي‌آورد پالايشگاه‌هاي خود را وادار مي‌كرد با نفت ايران سيستم خود را تنظيم كنند. يك‌شبه نمي‌توان اين را بازگرداند. امروز وزارت نفت تلاش گسترده‌اي كرده تا بازارهاي گذشته خود را به دست آورد. مساله اساسي ما كاهش درآمد نفت است كه قدرت اقتصادي دولت را تضعيف مي‌كند. دولت توانسته تراز بازرگاني كشور را به شكل مناسبي تنظيم كند. يعني صادرات و واردات را به گونه‌اي تنظيم كند كه منهاي نفت بتوانيم به تعادل برسيم. اساسي‌ترين چالشي كه دولت در سال جاري با آن مواجه است در حوزه اقتصادي است. در عرصه سياسي متاسفانه مخالفان دولت و رقبايي كه در انتخابات 7 اسفند شكست خوردند به طور ناگهاني حملات شديدي را شروع كردند و تلاش مي‌كنند فضا را بر دولت تنگ كنند. برخي مخالفان اهرم‌هاي عملي در دست دارند كه حتي مي‌توانند در روابط بين‌المللي اثرگذار باشند كه از آن به حمله به سفارت عربستان مي‌توان نام برد. آنها فكر مي‌كنند كه كسي نمي‌تواند آنها را محاكمه كند و همه امكانات در دست دولت نيست تا به مقابله با آنان بپردازد. همين‌ها بعدها قيافه طلبكارانه مي‌گيرند كه چرا برجام نتيجه نداد و تحريم‌ها كاملا رفع نمي‌شود. اين گروه براي سال 96 برنامه جدي دارند. دولت اصلاحات هم شاهد همين بحران‌هاي 9 روز يك‌بار بود اما توانست در دور دوم با حمايت گسترده مردم روي كار بيايد.
٭فعال سياسي اصلاح‌طلب