بازي شوراي همكاري براي فشار بر تهران ادامه دارد
به نام گشت‌زني؛ به كام ايران‌هراسي
تلاش‌هاي عربستان و هم‌پيمانانش در شوراي همكاري خليج فارس با ضرباهنگي تند براي مقابله و در تنگنا قرار دادن ايران در منطقه در حال دنبال شدن است. با قطع يكجانبه روابط ديپلماتيك رياض با تهران، دولتمردان عربستان سياست تحت فشار قرار دادن ايران در دوران پسابرجام را پيگيري مي‌كنند. آنها اينك خود را براي ورود به فاز جديدي آماده مي‌كنند و قصد دارند براي عملياتي شدن سياست‌هاي‌شان، اقدامات‌شان را از عرصه سياسي به عرصه نظامي و امنيتي نيز سرايت دهند. در آخرين اقدام نيز روز گذشته سرتيپ خالد العبسي، قائم مقام وزارت كشور بحرين اعلام كرد كه گشت دريايي مشترك كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس از ماه آينده فعاليت‌هاي خود را آغاز خواهد كرد.
اين همان طرحي است كه عبداللطيف بن راشد الزياني، دبيركل شوراي همكاري خليج فارس در نشست خبري مشترك هفته گذشته با اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا از آن خبر داده و گفته بود كه شوراي همكاري خليج فارس در رايزني خليج فارس با وزير دفاع امريكا بر سر راه‌اندازي گشت دريايي عليه ايران به توافق رسيده‌اند و تاكيد كرد وزراي دفاع كشورهاي عضو اين سازمان با كارتر تقويت همكاري‌هاي دوجانبه را بررسي كرده‌اند. الزياني در آن نشست گفت كه وزراي دفاع كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس با همتاي امريكايي خود مساله تقويت قدرت نظامي كشورهاي اين سازمان را بررسي كرده‌اند و بر اهميت كار مشترك براي پايه‌گذاري اصول اوليه حفظ امنيت و ثبات منطقه پافشاري كردند. دبيركل شوراي همكاري خليج‌فارس ضمن متهم كردن ايران به ارسال سلاح به يمن و ديگر مناطق درگير در خاورميانه گفت: زمينه فراهم شدن گشت‌هاي دريايي مشترك با امريكا براي مقابله با كشتي‌هاي ايراني ايجاد خواهد شد.
با اين حال، سرگرد هزاع الهاجري، دبيركل و معاون امور امنيتي دبيرخانه شوراي همكاري كشورهاي عربي خليج فارس روز گذشته در اين خصوص گفت: پليس خليج [فارس] از ابتداي ماه آينده و پس از آنكه تعداد كارمندان اين پليس در مقر اصلي آن در ابوظبي تكميل شود، كار خود را شروع خواهد كرد. الهاجري همچنين گفت: پليس خليج [فارس] به عنوان «اينترپل خليج [فارس]» عمل خواهد كرد و مسووليت هماهنگي بين دستگاه‌هاي امنيتي در كشورهاي عضو را بر عهده خواهد گرفت.
طرح‌هاي فرمايشي براي مقابله با ايران
تشكيل يك ائتلاف يا ارتش نظامي – امنيتي براي مقابله با تهديدات منطقه‌اي و آنچه برخي از كشورهاي عربي از آن به عنوان مقابله با تهديدات منطقه‌اي ايران نام مي‌برند، امر جديدي نيست و عربستان چندين بار تلاش‌هاي زيادي براي ايجاد يك ائتلاف موثر نظامي انجام داد و البته توفيقي در هيچ يك به دست نياورد. «ائتلاف اسلامي ضدتروريسم» به رهبري عربستان طرحي بود كه محمد بن سلمان، وزير دفاع و جانشين وليعهد عربستان، در واپسين روزهاي آذر ماه سال گذشته از آن خبر داده بود. محمد بن سلمان در نشست خبري كه به اين منظور برگزار كرد، گفته بود قرار است جمعا ٣٤ كشور در اين ائتلاف نظامي مشاركت داشته باشند و ١٠ كشور خارج از ائتلاف نيز از آن حمايت كنند. با اين حال، اين طرح با واكنش بسياري از كشورها روبه‌رو شد و مسوولان عالي كشورهايي كه از آنها به عنوان مشاركت‌كنندگان در اين طرح نام‌برده شده بودند، اعلام بي‌خبري كردند و تا به امروز نيز نشاني از انجام فعاليت از اين ائتلاف ديده نشده است.
با وجود اينكه عربستان و متحدانش در شوراي همكاري خليج فارس در نشست سال گذشته‌شان در كمپ ديويد تلاش‌هاي بسياري را براي ايجاد يك پيمان نظامي و مشاركت با امريكا انجام دادند، اوباما به صورت ضمني با درخواست‌شان مخالفت كرد و سرانجام طرفين در رابطه با تشكيل يك نيروي واكنش سريع با رهبري عربستان و حمايت امريكا به توافق رسيدند. اين طرح كه پس از بازگشت از كمپ‌ديويد به فراموشي سپرده شده بود، با سفر باراك اوباما به رياض و ديدار با سران شوراي همكاري بار ديگر مطرح شد و اينك به نظر مي‌رسد طرح تشكيل گشت عربي، نسخه‌اي تعديل شده از آن طرح است. اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا كه پيش از سفر اوباما به رياض و براي مهيا ساختن شرايط، به منطقه آمده بود، پس از ديدار با وزراي دفاع كشورهاي شوراي همكاري و در نشست خبري با عبداللطيف بن راشد الزياني گفت كه كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس از هم‌پيمانان ثابت ايالات متحده هستند و امنيت آنها براي امريكا در اولويت قرار دارد. وي نيز با تكرار ادعاهاي الزياني درباره ايران، از توافق براي راه‌اندازي گشت دريايي براي مبارزه با چيزي خبر داد كه آن را «قاچاق سلاح ايران» به يمن ناميد.
همچنين در پي برگزاري نشست اوباما با سران كشورهاي عضو شوراي همكاري، روز دوشنبه كاخ‌سفيد فكت شيت خود را با عنوان «اجراي مشاركت راهبردي شوراي همكاري خليج [فارس] و امريكا» منتشر كرد. در اين فكت شيت آمده است: در نشست كمپ ديويد سال 2015، امريكا و شركايش در شوراي همكاري خليج [فارس] به ايجاد يك شراكت راهبردي قدرتمندتر براي برطرف كردن چالش‌هاي منطقه‌اي متعهد شدند. در اين فكت شيت درباره ايران ادعا شده است كه مقامات درباره چالش‌هاي ناشي از فعاليت‌هاي دردسرساز ايران در منطقه گفت‌وگو و بر اهميت اتخاذ رويكردي جامع با هدف كاهش درگيري‌هاي منطقه‌اي تاكيد كردند.
در اين فكت شيت به توافق امريكا و شوراي همكاري براي انجام رزمايش‌هاي مهمي دريايي اشاره كرده و گفته است: مقامات طرح‌هايي را نهايي كردند كه شامل برنامه‌ريزي فوري براي برگزاري رزمايش مشترك بين امريكا و شوراي همكاري خليج [فارس] مي‌شود. اين روند از ماه مارس سال 2017 آغاز خواهد شد. در اين رزمايش توانمندي‌هاي امنيتي امريكا و كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج [فارس] در همه ابعاد به نمايش گذاشته خواهد شد. همچنين كاخ سفيد درباره همكاري‌هاي دريايي طرفين گفته است: امريكا و كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس به عنوان بخشي از روند گسترش همكاري‌ها، به گشت‌زني‌هاي دريايي مشترك طي سال آينده متعهد شدند تا از روند بهبود امنيت دريايي اطمينان حاصل كنند.
مديريت كلان طرح شوراي همكاري
با امريكا است
قاسم محبعلي در گفت‌وگو با « اعتماد»، در پاسخ به اين سوال كه تشكيل گشت عربي از سوي كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس تا چه اندازه مورد حمايت امريكا است؟ و چرا با حضور نظامي امريكا در منطقه، اعراب درصدد تشكيل چنين نيرويي هستند؟ گفت: طرح كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس براي تشكيل يك نيروي نظامي، بي‌ترديد مورد حمايت امريكا است و در قالب سياست‌هاي جديد اين كشور در خصوص خاورميانه قرار مي‌گيرد و به همين خاطر از آن پشتيباني مي‌كنند. وي با اشاره به طرح چرخش به شرق امريكا اظهار داشت: امريكا طي چند سال گذشته، سياست چرخش به شرق را دنبال مي‌كند و در اين راستا، مي‌خواهد از حضور خود در منطقه كاسته و ايجاد امنيت براي برقراري ثبات و مبارزه با تروريسم و ناامني را برعهده قدرت‌هاي منطقه‌اي بگذارد و به همين خاطر، آنها فشارهاي بسياري به كشورهاي عربي براي ايجاد يك ارتش عربي وارد كردند. مديركل اسبق خاورميانه عربي و شمال آفريقاي وزارت امور خارجه با بيان اينكه طرح چرخش به شرق به معناي بي‌توجهي به خاورميانه هم نيست، تصريح كرد: اگر ما بخواهيم امنيت را به دو مقوله خرد و كلان تقسيم كنيم، امنيت كلان منطقه با امريكا و امنيت خرد منطقه با قدرت‌هاي منطقه خواهد بود و امريكايي‌ها فرماندهي كلان اعراب را خواهند داشت و اعراب فقط نيروي اجرايي طرح‌هاي امريكايي خواهند بود.