بزرگداشت پديدآورنده بزرگترين رزمنامه جهان
اداي دين هنرمندان و چهرههاي فرهنگي به فردوسي
فردوسي، شاعر بزرگ ايرانيهاست و شاهنامهاش از ساليان دور در فرهنگ ما ايرانيها جا خوش كرده است. ما هنوز به همان زباني حرف ميزنيم كه فردوسي شاهنامهاش را به آن زبان نوشته است و خيليها زبان فارسي امروز را مديون فردوسي و شاهنامهاش ميدانند.
روز 25 ارديبهشتماه مصادف با روز فردوسي بهانهاي شد تا در دو روز گذشته برنامههاي مختلفي در اين رابطه برگزار شود.
وزير ارشاد: فردوسي تاريخ و هويت ايراني را زنده نگه داشت
علي جنتي، وزير ارشاد و فرهنگ اسلامي در همايش گراميداشت حكيم ابوالقاسم فردوسي كه جمعهشب در دانشكده علوم دانشگاه فردوسي مشهد برگزار شد درباره اين شاعر بزرگ و تاثيرات او صحبت كرد. به گفته جنتي، داستانهاي شاهنامه به همه ايرانيان درس شجاعت، راستي، فداكاري ميهندوستي و وفاي به عهد ميآموزد، و به همين دليل است كه داستانهاي اين كتاب جاودانه با وجود گذشت قرنها در گوشه و كنار ايران از پايتخت تا دورافتادهترين شهرها و روستاها، در منازل، معابر، در قهوهخانهها و چادرهاي ايلات و عشاير، به شيوه نقالي خوانده ميشود و مردم از هر نژاد، طايفه، دين و مذهب شيفته روح بلند و دلاوريهاي پهلوانان ايراني و عواطف انساني آن هستند. جنتي درباره فردوسي و جايگاه او در زنده كردن تاريخ ايران توضيح داد: «زندگي اين سخنور برجسته همانند ديگر شاعران در هالهاي از ابهام فرورفته و فردوسي در بحبوحه جنگ و تعصبات قومي، ديني و روي آوردن فاتحان بيگانه همچنان به رسالت خود پي برد و سعي كرد مجموعهاي عظيم و ماندگار گردآورد تا در مفاخر ايرانيان جاي بگيرد و تاريخ و هويت ايراني را زنده نگه دارد. اما در اين بين، اين شاعر حكيم مورد تهاجم متعصبان و جاهلان زمانه خود قرار گرفت تا جايي كه بدخواهان از دفن نكردن جنازه او نيز دريغ نكردند و اجازه دفن پيكر او را در قبرستان مسلمانان ندادند و اين حكيم فرزانه را در تابران توس و در باغ خود به خاك سپردند.» وزير ارشاد با اشاره به اينكه فردوسي در لابهلاي اشعار حماسي خود، معاني باريك و مطالب فلسفي و اجتماعي را به زيبايي و ظرافت بيان كرده كه اين موضوع جذابيت كتابش را دوچندان كرده است، گفت: «هريك از نتايج اجتماعي و اخلاقي داستانهاي شگرف شاهنامه و سخنان عبرتآموز آن، نشانگر آن است كه شكوه جهان گذراست و انسان بايد در اين عمر كوتاه خود آزاد، بخشنده، فداكار، راستگو و دستگير باشد.»
نكوداشت شهرام ناظري در آيين روز ملي فردوسي
جمعهشب جشن نكوداشت فردوسي همراه با زنگ آغاز نمايش «راه مهر راز سپهر» به كارگرداني شكرخدا گودرزي در تئاترشهر با حضور هنرمندان برگزار شد. اين مراسم همچنين با سخنراني ميرجلالالدين كزازي درباره اين شاعر بزرگ ايران همراه بود. از ديگر برنامههاي در نظر گرفته شده براي بزرگداشت فردوسي «آيين روز ملي فردوسي» بود كه با همكاري بنياد فردوسي، بنياد رودكي و موسسه فرهنگي هنري فردوسي برگزار شد. نكوداشت شهرام ناظري يكي از برنامههاي در نظر گرفته شده براي اين مراسم بود. در اين مراسم همچنين از رمان «حيراني» با نگاهي به اساطير شاهنامه نوشته محمدعلي سجادي رونمايي شد. شعرخواني در ستايش فردوسي توسط افشين علاء، شاهنامهخواني محلي رستم لطيفي، نقالي دوزبانه كودكان، اجراي نقاشيخط توسط حسن طزري، ضربنوازي سيروان نوروزي و تقدير از حمزه ايلخانيزاده براي تلاش او در جمعآوري پرونده ثبت جهاني چوگان در يونسكو از ديگر برنامههاي اين مراسم بود كه از ساعت 18 ديروز برگزار شد. در حاشيه اين برنامه نمايشگاهي با عنوان «يكصد سرديس مفاخر ايرانزمين» شامل آثاري از اسفنديار ايمانزاده نيز افتتاح شد.
رونمايي از تابلوي «سيمرغ»
محمود فرشچيان
پيشتر در خبرها اعلام شده بود كه از دو اثر محمود فرشچيان همزمان با روز گراميداشت حكيم ابوالقاسم فردوسي رونمايي خواهد شد. يكي از اين آثار تابلوي «سيمرغ» بود كه محمود فرشچيان آن را به پيشنهاد آيتالله جوادي آملي كار كرده بود. مراسم رونمايي از اين اثر همراه با اثر ديگري از فرشچيان با عنوان «محيطزيست» در حضور محمود فرشچيان و توسط مسعود سلطانيفر، معاون رييسجمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در موزه استاد محمود فرشچيان در مجموعه تاريخي- فرهنگي سعدآباد برگزار شد. حسين بلخاري، استاد دانشگاه يكي از سخنرانان اين مراسم بود و پيش از رونمايي از اين آثار درباره حكمت و فلسفه «سيمرغ» گفت: «از جمله حكيماني كه سيمرغ را ستايش كردند، حكيم ابوالقاسم فردوسي بوده و از بزرگاني كه سيمرغ را بر جان و روح ما نقش كردند استاد محمود فرشچيان بوده است. اگر ابوالقاسم فردوسي حكيم ادبيات و كلام است، چرا فرشچيان حكيم هنر ايران نباشد؟»
محمود فرشچيان نيز درباره دو اثر جديد خود در اين مراسم توضيحاتي ارايه داد: ««سيمرغ» را به پيشنهاد آيتالله جوادي آملي كشيدم كه سمبلي از انسانهاست و نشان ميدهد ما انسانها هميشه در جستوجوي حقيقت هستيم. در نمايشگاه سال گذشته كه خانم ابتكار نيز حضور داشتند، چند تابلو با مضمون طبيعت به نمايش گذاشته بودم. اين مساله مطرح شد كه چرا تابلويي در رابطه با محيطزيست خلق نميشود. براي همين تابلوي «محيط زيست، انسان و طبيعت» را كشيدم. در گوشهاي از اين اثر ديوي ديده ميشود كه نماد محيط زيست است و همهجا را آلوده كرده است. در سوي ديگر فرشتههايي حضور دارند كه محيط زيست را پاك ميكنند. من غباري از خاك پاي مردم اين مملكت هستم. به نظر بنده حفاظت از محيط زيست كاري ندارد و از هموطنانم استدعا ميكنم محيط زيست را دوست داشته باشند و آن را حفظ كنند.»
حدادعادل: فردوسي حق بزرگي
بر گردن ايران دارد
غلامعلي حداد عادل، رييس فرهنگستان زبان و ادب فارسي هم يكي از افرادي بود كه درباره فردوسي و اثر بزرگ او يعني شاهنامه صحبت كرد. حداد عادل كه در حاشيه همايش گراميداشت حكيم ابوالقاسم فردوسي در مشهد صحبت ميكرد درباره فردوسي گفت: «اگر بخواهم فردوسي را در يك كلمه توصيف كنم همانگونه كه مردم در طول تاريخ از او ياد كردهاند من نيز او را با عنوان حكيم ابوالقاسم فردوسي ياد ميكنم همان طور كه شاهنامه را ميتوان كتاب حماسه و حكمت دانست. شاهنامه مانند دريايي است كه زبان فارسي هزاران سال است از آن بهره ميگيرد؛ سفره گستردهاي است كه فارسيزبانان بر سر آن نشستهاند و در اين بين شاهد اين هستيم كه شاهنامه به عموم زبانهاي دنيا نيز ترجمه شده است.» به گفته حداد عادل حتي ميتوان رشتهاي با عنوان شاهنامهپژوهي ايجاد كرد، اما مشكل اين رشته كه بيش از حد تخصصي است اين خواهد بود كه بازار كار آن محدود ميشود: «بايد در بين اين موضوع به صورت مباحث كارشناسيشده در وزارت علوم و در نزد استادان مطرح شود و پيشنهاد آن به شوراي برنامهريزي ابلاغ شود تا در صورت تصويب، اين رشته در كارشناسي ارشد تاسيس شود.»
پوستر بهزاد شيشهگران
براي بزرگداشت فردوسي
«بهزاد شيشهگران» هم كه تا به حال پوسترهاي مختلفي را در واكنش به اتفاقات فرهنگي و اجتماعي طراحي كرده در آستانه روز بزرگداشت فردوسي پوستري را به اين مناسبت طراحي كرد. شيشهگران در متني كه همراه با اين پوستر منتشر كرده درباره فردوسي مينويسد: «25 ارديبهشت روز بزرگداشت ابوالقاسم فردوسي، پديدآورنده بزرگترين رزمنامه جهان است. به پاس امروز و تقدير از آفرينشهاي ستودني اين شاعر بزرگ، پوستري از سيماي او را كه در سال 1369 طراحي شده و از مجموعه مشاهير ايران و جهان من است، با نگاهي ديگر اجرا كردهام و تقديم ميكنم به سخنسراي وطنپرست، فردوسي بزرگ.» شيشهگران كه چندي پيش پوستري را هم براي روز بزرگداشت سعدي منتشر كرده بود درباره اين پوسترها توضيح داد: «اين پوستر و دهها پوستر ديگر درباره مسائل سياسي، فرهنگي و اجتماعي كه از سال 1350 تاكنون طراحي شده و در ايران و خارج از ايران بهنمايش درآمدهاند، تماما بدون سفارش و بدون حمايت از جايي و كسي با مصايب و مشكلات بسيار طراحي، چاپ و انتشار يافتهاند، تا شايد اداي ديني نسبت به مسائل فرهنگي و اجتماعي كشورم باشد. ضمن اينكه حمايت از فعاليتهاي فرهنگي و اجتماعي وظيفه دولتهاست كه تاكنون مغفول مانده است.»