تكاپوي مضاعف شرق براي رقابت با غرب

هند و چين در سال‌هاي اخير مهم‌ترين شركاي تجاري ايران بودند. تحريم نه‌تنها تاثير اين دو كشور بر اقتصاد ايران را كم نكرد، بلكه موجب شد نزديكي ايران به اين دو و ديگر كشورهاي شرقي كه از همراهي تام و تمام با غرب سر باز مي‌زدند بيشتر شود. حالا اما در شرايط تازه ايران شرقي‌هايي كه دوست ديروز محسوب مي‌شدند تكاپويي تمام‌عيار را براي حفظ سهم‌شان از بازار ايران آغاز كرده‌اند. مي‌خواهند ميدان را به رقيب غربي نبازند و اين تحرك در مناسبات اقتصادي اين كشورها با ايران محسوس است. چين و هند دو اقتصاد نوظهور در جهان كنوني محسوب مي‌شوند كه در دهه‌هاي اخير نه تنها رشد اقتصادي خود را حفظ كردند بلكه دچار بحران‌هايي از جنس بحران اقتصاد برزيل هم نشدند. اين دو كشور يكي از مهم‌ترين شركاي تجاري در دو دهه اخير بودند و حتي در زمان تحريم‌ها نيز تلاش خود را كردند تا رابطه خود را با ايران قطع نكنند. خوشبختانه با سرانجام رسيدن مذاكرات ايران با كشورهاي 1+5 محدوديت‌هاي اقتصادي زمان تحريم‌ها برداشته شد و اكنون اين شركاي قديمي قصد دارند، كماكان مراودات اقتصادي خود با ايران را حفظ كنند. اين در شرايطي است كه وضعيت پسا تحريم خبر از تمايل برخي كشورهاي غربي به افزايش مبادلات اقتصادي با ايران مي‌دهد و هند و چين نيز اين تمايل را حس كردند. به همين دليل سعي دارند به روابط اقتصادي خود با ايران روحي تازه بدمند. سفر اخير نخست‌وزير هندوستان به ايران، سفري دولتي بود و بخش خصوصي اطلاعي جدا از آنچه كه منتشر شد از مباحث بين دو كشور ندارد ولي همين سفر نيز خبرهاي خوبي داشت. مهم‌ترين خبر احداث كريدور تجاري ايران و سرمايه‌گذاري هندي‌ها در اين پروژه و توسعه بندر چابهار است. چابهار منطقه‌اي از كشور ماست كه در جوار آب‌هاي آزاد درياي عمان است و يكي از مناسب‌ترين نقاط جهان براي احدث بندر است. با توجه به اينكه چيني‌ها در بندر گوادر سرمايه‌گذاري كرده‌اند هندي‌ها قصد دارند با سرمايه‌گذاري در بندر چابهار به رقابت با رقيب شرقي خود بپردازند و اين مهم يك فرصت طلايي براي ايران است كه از اين رقابت به نحو احسن استفاده كند. ايران با توجه به موقعيت ژئوپولتيك ويژه‌اي كه دارد مي‌تواند تبديل به يكي از مهم‌ترين كريدورهاي تجاري منطقه شود و از اين راه اقتصاد كشور فرصت بيشتري براي توسعه داشته باشد. از سوي ديگر، روز گذشته سميناري در تهران بين بخش خصوصي ايران و 100 شركت چيني برگزار شد كه در آن پنج موافقت‌نامه امضا شد. همچنين دو قرارداد هم براي توليد لامپ‌هاي ال.‌اي. دي و توليد لوازم آموزشي به امضا رسيد كه براين اساس بخش خصوصي چين قصد سرمايه‌گذاري در اين حوزه‌ها را دارد. همچنين بحث‌هاي متعددي در مورد امكانات و پتانسيل اقتصاد ايران مطرح شد كه اگر زمان كافي روي اين مباحث گذاشته شود، مي‌توان سرمايه‌گذاري‌هايي در بخش صنايع كوچك و متوسط را به ايران جذب كرد. همچنين بحث خطوط توليد خودروهاي چيني و ورود تكنولوژي در اين حوزه به ايران هم مطرح شد كه در آينده بيشتر مورد بررسي قرار خواهند گرفت. جذب سرمايه به ايران كاري زمان‌بر است و بايد با حوصله و واقع‌بينانه با طرف خارجي به گفت‌وگو پرداخت. نبايد دست به بزرگ‌نمايي زد و واقعيت‌هاي اقتصادي را شفاف بيان كرد اما پتانسيل‌هاي ناشناخته كشور را هم بايد معرفي كرد. امروز فرصت مناسبي براي رشد اقتصاد ايران فراهم شده و اگر از اين فرصت استفاده شود، اقتصاد ايران از سكون كنوني خارج مي‌شود.