قراردادي كه قطعه فراموششده باخ را به جهانيان معرفي كرد
بهار سرلك
سال 1750 زماني كه يوهان سباستين باخ از دنيا رفت، هنر او رو به فراموشي بود. تنها چند قطعه از او در دوران زندگياش منتشر شده بود. موسيقي او از طريق نسخههاي رونوشتي كه خودش و شاگردانش تهيه كرده بودند، زنده ماندند و در نتيجه بسياري از اين قطعات گم يا ناقص شدند. اوايل قرن نوزدهم، به خاطر فعاليتهاي فليس مندلسون، موزيسين آلماني و هنرمندان، ديگر آثار باخ مورد توجه قرار گرفتند. يازدهم مارچ 1829 يكي از شاهكارهاي باخ به نام «پاسيون به روايت متي قديس» به دنيا معرفي شد. مندلسون كه تازگي دوران نوجواني را به پايان رسانده بود، اجراي اركسترالي از اين اثر را در مركز «برلين سينگاكادميا»، ساختمان و موسسهاي كه هنوز هم به كار خود ادامه ميدهد، رهبري كرد. دو اجراي بعدي از اين اثر در روزهاي 21مارچ و 18 آوريل برگزار شد كه سياف زلتر، استاد مندلسون رهبري اركستر روز آخر را بر عهده گرفت. قطعه پاسيون به روايت متاي قديس براي مخاطبان مدرن اجرا شد اما مندلسون با استفاده از بخشهايي از دستنوشته باخ، قطعهاي را اجرا كرد كه منتشر نشده بود. به تازگي سندي كشف شده كه نخستين انتشار اين قطعه را روشن ساخته است. اين سند، قراردادي است كه بين آدولف برنارد ماركس، موزيسين و روزنامهنگار و آدولف مارتين شلسينگر، ناشر موسيقي بسته شده بود. قرارداد در تاريخ 8 آوريل 1829 و بين دومين و سومين اجراهاي مندلسون بسته شد. اين قرارداد در ميان آرشيوهاي ناشر قرار گرفته بود و حدود 200 سال كسي از وجود آن مطلع نبود. سند قرارداد بسياري از جزييات انتشار قطعه پاسيون را فاش ميكند. ماركس براي آواز و پيانو از شلسينگر مبلغي را دريافت كرده بود. شلسينگر مابقي مبلغ را پس از كامل كردن اين قطعه پرداخت. ماركس سراغ قطعه اصلي باخ كه در نخستين دستنوشتههاي او وجود داشته، رفت. اگر ماركس دستنوشتههاي باخ را در نظر نميگرفت، دوستداران موسيقي باخ در سراسر جهان قطعه پاسيون به روايت متاي مقدس را براي هميشه از دست ميدادند. 24 ماه مه اين قرارداد در حراجي ساتبي لندن فروخته شد. كارشناسان قيمت آن را بين 5000 تا 7000 پوند تخمين زدهاند.