حبيب محبيان درگذشت
مهر خاموشي
بر لب مرد تنهاي شب
علي مطلب‌زاده
«حبيب درگذشت.» اين خبر كوتاهي بود كه صبح ديروز در شبكه‌هاي مجازي منتشر شد و بعدتر با تاييد اينكه درگذشت اين خواننده شايعه نيست خبرگزاري‌ها هم در خبرهايي كوتاه و رسمي‌تر خبر درگذشت او را منتشر كردند؛ «حبيب محبيان، خواننده، نوازنده و ترانه‌سراي ايراني به دليل ايست قلبي در روستاي نياسته كتالم رامسر درگذشت.» اين خبري بود كه توسط حجت جمشيدپور، مدير برنامه‌هاي حبيب تاييد شده بود. بعدتر نيما باقري، از دوستان و همراهان حبيب در مورد علت درگذشت اين خواننده توضيحات بيشتري داد؛ ««ناهيد» همسر آقاي حبيب در ساعات ابتدايي صبح متوجه اين موضوع شده‌اند. حبيب طبق عادت هميشگي صبح زود براي ورزش صبحگاهي به محوطه باز ويلا رفته و هشت صبح همسر ايشان در حالتي سياه و كبود حبيب را در محوطه ويلا روي زمين مشاهده كرده‌اند.» به گفته او بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شده اما حبيب قبل از رسيدن به بيمارستان فوت كرده و پس از بررسي‌هاي اوليه مشخص شد دليل فوت او ايست قلبي بوده است.
بلافاصله حسن عسكري‌مقدم، مدير بيمارستان امام سجاد (ع) رامسر هم كه پيكر حبيب به آنجا منتقل شده بود خبر درگذشت او را تاييد كرد.اما نخستين حاشيه درگذشت حبيب با انتقال پيكر او به سردخانه رقم خورد. لحظاتي بعد از اعلام خبر درگذشت حبيب محبيان، تصاويري از پيكر او در سردخانه در برخي خبرگزاري‌ها و فضاي مجازي منتشر شد. اين تصاوير اگر چه بلافاصله از خروجي خبرگزاري‌هاي رسمي حذف شد اما با واكنش مدير برنامه‌هاي اين خواننده روبه‌رو شد و او در صحبت‌هايش از طرفداران اين خواننده خواست كه براي تسكين و ابراز همدردي با خانواده حبيب به هيچ عنوان اين عكس‌ها را بازنشر نكنند. اما ما به‌طور حتم از طريق رسانه‌هاي رسمي كشور پيرامون مراسم تشييع پيكر زنده‌ياد حبيب محبيان اطلاع‌رساني خواهيم كرد. بعدتر نوبت به رايزني‌ها براي تشييع پيكر حبيب از مقابل تالار وحدت و دفن پيكر او در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا رسيد. مدير برنامه‌هاي حبيب از تلاش براي انتقال پيكر حبيب به تهران براي تشييع پيكر او و دفن اين خواننده در قطعه هنرمندان خبر داد و اعلام كرد كه علي مرادخاني، معاون هنري وزارت ارشاد جلسه‌اي ترتيب داده تا محل تشييع پيكر حبيب و خاكسپاري اين خواننده مشخص شود؛ «تنها كاري كه فعلا انجام داديم ارسال نامه به معاون هنري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي براي موافقت با برگزاري مراسم تشييع در تالار وحدت و خاكسپاري در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا(س) است كه اميدوارم با اين تقاضاي ما موافقت كنند. » او همچنين درباره روز اين مراسم هم توضيح داد: «محمد (پسر حبيب) در تركيه است و در ساعات گذشته به او اطلاع داده شده كه به ايران بيايد. به محض ورود به ايران و تصميم‌گيري خانواده او مبني بر برنامه‌ريزي مراسم، اين جزييات از خبرگزاري‌ها اطلاع‌رساني خواهد شد.»
اين صحبت‌هاي جمشيدپور بلافاصله با واكنش فرزاد طالبي، مديركل دفتر موسيقي وزارت ارشاد روبه‌رو شد و او از درخواست رسمي براي برگزاري مراسم «حبيب» اظهار بي‌اطلاعي كرد: «متاسفانه خبر صبح امروز به من رسيد ولي هنوز درخواست رسمي از سوي خانوادهاي‌شان براي برگزاري مراسم در مقابل تالار وحدت به دست ما نرسيده است. پس از دريافت درخواست رسمي خانواده و البته جامعه هنري درباره برگزاري اين مراسم تصميم‌گيري خواهد شد و نتيجه آن دراختيار رسانه‌ها قرار خواهد گرفت.» صحبت‌هاي مديركل دفتر موسيقي وزارت ارشاد در حالي عنوان مي‌شد كه روابط عمومي معاونت هنري وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامي هم خبر تشييع پيكر حبيب از مقابل تالار وحدت را تكذيب كرده بود. در واكنش به تكذيب خبر تشييع پيكر حبيب از مقابل تالار وحدت روز گذشته خانه موسيقي هم در بيانيه كوتاهي از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درخواست كرد تا مراسم تشييع پيكر زنده‌ياد حبيب محبيان از مقابل تالار وحدت به سمت قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا (س) برگزار شود. درگذشت حبيب و واكنش‌هاي مسوولان دولتي نسبت به درگذشت او در حالي صورت مي‌گيرد كه اين خواننده كه سال‌ها در خارج از ايران فعاليت مي‌كرد براي نخستين‌بار حدود شش سال پيش در دومين دور رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد و بنا به پيشنهاد اسفنديار رحيم‌مشايي براي فعاليت مجاز موسيقي و انتشار آلبوم به ايران بازگشت و براي هميشه در اينجا ماندگار شد. اما برگزاري كنسرت اين خواننده يا انتشار آلبومي از آثارش اتفاقي بود كه هيچ‌وقت در داخل ايران نيفتاد. آخرين‌بار حدود سه سال پيش حسين نوش‌آبادي، سخنگوي وزارت ارشاد درباره سرنوشت انتشار آلبومي با صداي حبيب در ايران صحبت كرده و گفته بود: «در صورت بدون اشكال بودن آثار، آلبوم محبيان هم مي‌تواند مجوز بگيرد.» او درباره فعاليت حبيب محبيان در ايران كه در دولت قبل امكان آن در حال فراهم شدن بود، توضيح داده بود: «ارايه آلبوم‌هاي موسيقي ربطي به اينكه آثار در چه دولتي و در چه زماني توليد و ارايه شده‌اند، ندارد. آنچه براي ما ملاك است ارايه آثار در شرايط حاضر و بررسي آن با توجه به قوانين جاري خواهد بود. صدور مجوز به آلبوم‌ها نيز در چارچوبي است كه قوانين به ما اجازه مي‌دهد. اين خواننده مي‌تواند در دولت يازدهم با توجه به نگاهي كه در حوزه فرهنگ و هنر وجود دارد آلبوم خود را ارايه كند و در صورتي كه آثارش بدون اشكال، مفيد و در راستاي فرهنگ و هنر بود براي صدور مجوز آلبوم او اقدام خواهد شد.»
اما حبيب در طول اين سال‌ها به فعاليت خود در زمينه موسيقي در داخل ايران ادامه داد و در طول اين شش سال، سي قطعه را براي انتشار آماده كرده بود. تعدادي از اين قطعات بعد از عدم ارايه مجوز براي انتشار توسط اين خواننده در فضاي مجازي منتشر شده بود كه آخرين آنها قطعه‌اي به نام «دنيا» بود. حبيب همچنين تعدادي قطعه بر اساس اشعار مولانا را در قالب يك آلبوم براي انتشار آماده كرده بود كه اين قطعات هم مانند ديگر قطعات او مجوزي براي انتشار دريافت نكرد. اما حبيب سال گذشته براي نخستين‌بار در سومين جشن سالانه موسيقي ما در تالار وحدت روي صحنه رفت. او كه براي اهداي جوايز بخش پاپ اين جشن روي صحنه حاضر شده بود در صحبت‌هاي كوتاهي گفت: «اول از همه بگويم كه من بدون گيتارم فلج هستم و تا جايي كه يادم مي‌آيد تابه‌حال بدون گيتار روي هيچ صحنه‌اي نرفته بودم. بسيار خوشحالم كه از تريبون نام من را صدا زدند و در كنار ساير هنرمندان مي‌توانم دقايقي را همراه شما باشم. من خوشحالم كه هستم، گرچه لياقت ندارم در صف جلو صندلي‌ها بنشينم، اما همين كه براي نخستين‌بار بعد از شش سال سكوت، مي‌توانم با شما صحبت كنم خوشحالم. فقط مي‌گويم الهي موفق باشيد و هيچ‌وقت خدا را فراموش نكنيد. » اين جمله‌ها بخشي از صحبت‌هاي حبيب محبيان پس از شش سال سكوت و حضورش در ايران بود.