مرگ روزنامه حتمي است
بهار سرلك
مركز تحقيقات پيو به تازگي بررسي سالانه رسانه‌هاي خبري امريكا را منتشر كرده است؛ آمار و ارقام اين بررسي نگران‌كننده است. سال 2015 زمان ركود بزرگ كه يك دهه پيش از شروع جنگ جهاني دوم رقم خورد، بدترين سال براي روزنامه بود. در اين سال ميانگين تيراژ روزانه اشتراك نسخه چاپي و ديجيتالي روزنامه‌ها هفت درصد افت داشت؛ يعني فاجعه‌بارترين سقوط از سال 2010. بحث فقط درباره تيراژ نيست چون آمار و ارقام كف نمودار را نشانه رفته‌اند. مجمع و سود تبليغات شركت‌هاي سهامي عام روزنامه‌ها در سال 2015، 8 درصد سقوط كرد و بالاترين كاهش از سال 2009 را رقم زدند. بر همين اساس تحريريه‌ها 20هزار (39درصد) نيروي فعال خود را طي 20سال گذشته از دست دادند و اين تعداد رو به افزايش است. اين اعداد و ارقام حيرت‌آور نيستند، سال‌هاست كه روزنامه‌ها رمق سابق خود را از دست داده‌اند. در واقع وخامت‌باري اوضاع در سال 2015، حيرت‌آور است. حتي طي برگزاري كمپين‌هاي رياست‌جمهوري، زماني كه امريكايي‌ها مشتاق اخبار بودند، روزنامه از باقي رسانه‌ها جا ماند. در بررسي ژانويه 2016 مركز تحقيقات پيو مشخص شد كه 36درصد بزرگسالان امريكايي اخبار مربوط به انتخابات را از طريق روزنامه‌ها پيگيري كردند، اما كساني كه اين اخبار را از راديو گوش كردند 44درصد افراد شركت‌كننده در بررسي را تشكيل مي‌دادند. از طرفي 65درصد از طريق منابع ديجيتالي و 78درصد از طريق تلويزيون اين اخبار را كسب كردند. براساس اين گزارش، تا سال 2006، روزنامه رتبه بالاتري نسبت به راديو و اينترنت داشت و مهم‌ترين منبع خبري مردم به شمار مي‌رفت. ركود روزنامه در حالي روي مي‌دهد كه تلويزيون كابلي و تلويزيون شبكه‌اي رشد قابل‌ملاحظه‌اي در سال 2015 داشتند و در اين سال نسبت به سال گذشته (2014) تماشاگران بيشتري به سمت اخبار شبكه‌هاي كابلي روي آوردند و نخستين ضربه در سه سال گذشته را بر بدنه روزنامه وارد كردند. براساس اين گزارش، درآمد شبكه‌هاي كابلي رو به افزايش است و در سال‌هاي گذشته رشدي ثابت داشته است. متاسفانه مرگ روزنامه حتمي است. اما امريكايي‌ها همچنان به پيگيري اخبار عادت دارند. مشكل روزنامه‌ها، ميزان جمع‌آوري اطلاعات از سوي منابع خبري ديجيتالي جايگزين آنها و شركت‌هاي تكنولوژي است كه از اين اطلاعات سود مي‌برند. بسياري از امريكايي‌ها اخبار را در گپ‌وگفت‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي كسب مي‌كنند، رسانه‌هاي خبري ديجيتال از شبكه‌هاي اجتماعي فراتر رفته و نرم‌افزارهاي موبايل، پادكست و حتي خبرنامه‌هاي ايميلي خود را راه‌‌انداخته‌اند كه محتواي اخبار را از نشريه‌هاي اينترنتي، روزنامه‌ها و غيره جمع‌آوري مي‌كنند. با اين همه دسترسي، حالا ديگر تايپ «www.newspaper.com» روي مرورگر اينترنت خيلي خسته‌كننده است.