حميد بعيدينژاد، مديركل سياسي و امنيت بينالملل وزارت خارجه:
به صراحت ميگويم از هيچ خط قرمزي عبور نكرديم
حميد بعيدينژاد، مديركل سياسي و امنيت بينالملل وزارت خارجه ايران در نخستين سالروز توافق هستهاي ايران و 1+5 به يكي از رسانههاي منتقد دولت كه در سه سال اخير انتقادهاي بسياري را به شيوه مذاكرات و پس از آن توافق به دست آمده وارد دانسته است، رفت. خبرگزاري فارس روز گذشته از اهالي رسانهها دعوت كرد تا در نشستي مطبوعاتي از دغدغههايشان در خصوص برجام بگويند. رييس هيات كارشناسي تيم مذاكرهكننده كه در سه سال گذشته برخلاف مرام تيم مذاكرهكننده دولت دهم بسيار با اهالي رسانه سخن گفته است اينبار نيز با همان سعه صدر هميشگي به تمام انتقادها پاسخ داد. مهمترين محورهاي سخنان وي به شرح زير است:
برجام در آستانه شكست نيست؛ ما چنين ارزيابي نداريم و نشانهاي نيز در اين ارتباط نميبينيم.
با بدعهدهايي از سوي طرف مقابل مواجه بودهايم اما مذاكرات و رايزنيها براي حل اين مسائل وجود دارد. احيانا اين مشكلات و مسائل اين اميد را در ما از بين نبرده كه آنها قابل حل و فصل نيستند.
در مسير توافق برجام و اجراي آن از عاليترين مشورتها در حوزههاي مختلف بانكي و اقتصادي برخوردار بودهايم و بر اساس دستورالعملها و مشورتها عمل كردهايم.
نعل به نعل شروط رهبري در حال اجراست و اگر ما با بدعهديها و مشكلاتي در اجراي برجام مواجه هستيم براي حل آنها در تلاش هستيم.
اگر نظام به اين نتيجه رسيد كه نقض برجام صورت ميگيرد قطعا واكنش مناسب را خواهد داشت. البته از ديگر سو اين تصور را نبايد داشته باشيم كه هر بدعهدي به نقض برجام منجر ميشود.
اعضاي هيات عالي نظارت بر برجام بر اجراي آن جدي هستند و آن را در صدر موضوعات خود قرار دادهاند، به بدعهديها و گزارشاتي كه در اين ارتباط ارايه ميشود حساس هستند و به صورت مرتب گزارشهاي لازم را از نهادهاي ذيربط ميگيرند كه بتوانند به تصميمات شفاف و مناسبي برسند.
در حال حاضر بانكهاي متوسط اروپايي و آسيايي در حال كار كردن با بانكهاي ايراني هستند و ما انتظار داريم بانكهاي بزرگ و معتبر كه در گذشته بعضا به خاطر كار با ايران با جريمههايي روبهرو شدهاند براي اجراي توافقات مهم با ايران وارد عمل شوند.
ايران به چيزي كمتر از اجراي برجام رضايت نميدهد. اواسط هفته آينده كميسيون مشترك بين ايران و گروه 1+5 در وين برگزار خواهد شد و بخش عمدهاي از وقت اين كميسيون به تلاش براي رفع مشكلات در مسير اجراي برجام معطوف خواهد بود.
بعد از توافق برجام يك خوشبيني بيش از اندازهاي در مورد موضوعاتي ايجاد شد كه مربوط به برجام نبود و اين تصور پيش آمد كه برجام ميتواند اين موضوعات را نيز حل و فصل كند. اين خوشبيني انتظارات بيش از حد نيز ايجاد كرد در حالي كه حوزه برجام و فعاليت آن كاملا مشخص و مربوط به بحث هستهاي است.
گزارش آقاي بان كي مون در مورد قطعنامه 2231 بايد كامل و جامع باشد و جنبههاي مختلفي در آن مورد بررسي قرار گيرد. انتظار ما اين است كه اين گزارش از توازن كافي برخوردار باشد و بتواند تصوير كاملي از قطعنامه 2231 ارايه دهد. در حالي كه آنچه به عنوان پيشنويس منتشر شده غيرمتوازن و غيرجامع است.
يكي از مهمترين ابهاماتي كه در مورد پيشنويس دبيركل سازمان ملل وجود دارد اين است كه دبيركل در اين راستا چه اختياراتي دارد تا بتواند نسبت به اجراي برجام نظر تخصصي و فني بدهد. اجراي تعهداتي كه ايران در اين زمينه دارد توسط آژانس راستيآزمايي ميشود و اين موضوع در برجام نيز گنجانده شده، بنابراين دبيركل سازمان ملل متحد نيز بايد به گزارش آژانس اعتماد كند. در مورد اجراي تعهدات از سوي طرفهاي مقابل نيز دبيركل سازمان ملل نميتواند ارزيابي مستقلي از ديدگاههاي ايران داشته باشد و ما بايد بگوييم كه مثلا آيا محدوديتهاي بانكي رفع شده يا نه و همان طور كه اشاره شد دبيركل سازمان ملل نميتواند ارزيابي مستقلي داشته باشد و بايد به ديدگاههاي ايران اعتماد كند.
ما انتظار داشتيم با اين توافق روابط منطقه ما بيش از اين بهبود پيدا كند و فرصتي ايجاد شود كه برخي از سوءتفاهمها رفع شود. در حقيقت انتظار داشتيم كه كشورهاي منطقه استقبال بيشتري از اين موضوع داشته باشند ولي اين اتفاق نيفتاد و اينكه چرا اين اتفاق رخ نداد بايد مورد تحليل قرار بگيرد.
از هيچ خط قرمزي عبور نشده است. مذاكرات كاملا منطبق با اصول و سياستهاي مشخص شده بوده و از هيچ خط قرمزي عبور نشده است. اما طبيعي است كه وقتي شما در مذاكره هستيد و بر روي مسائل حساس مذاكره ميكنيد دستورالعملهايي براي پيشبرد مذاكرات و رفع موانع داده ميشود و ما نيز ماحصل مذاكرات و ديدگاههاي مختلف مطرح شده را به مقامات عاليرتبه گزارش ميدهيم و در اين فرآيند اين امكان قابل تصور است كه وقتي موضعي در ابتدا توسط نهادهاي عالي كشور ترسيم ميشود در جريان مذاكرات و نيز مسير پيش رو در برخي مواضع و ديدگاهها تغييرات مختصري صورت بگيرد كه اين موضوع با صلاحديد و نظرات مقامات عاليرتبه كشور انجام ميشود. اين موضوع به هيچوجه به معناي عبور از خط قرمز نيست. مذاكرات يك فرآيند سياسي است و ممكن است در جريان مذاكرات براي پيشبرد آن اين ضرورت به وجود بيايد كه در برخي مواضع تعديلهاي جزيي صورت بگيرد يا بر روايت تعديل شده از موضع اول توافق شود و همانطور كه گفتم همه اين اتفاقات با مشورت و صلاحديد مقامات عاليرتبه كشور صورت ميگيرد.