تنگنظري تركها و صفهاي كاميونهاي ايراني
گروه اقتصادي
مرز ترانزيتي ايران و تركيه بار ديگر محل ايجاد صفهاي طويل كاميونهاي ايراني شد؛ با وجود آنكه ايران تمام تلاش خود را به كار بسته تا مشكلات و اختلافات ماههاي گذشته خللي در برنامههاي كلان ترانزيتي منطقه ايجاد نكند، اما شرايطي كه همسايه غربي ايران به وجود آورده و به نظر ميرسد قصدي براي اصلاح آن ندارد، سوالهايي جدي پيش روي تداوم ترانزيت در مرز مشترك با تركيه به وجود آورده است. حدود يكسال پيش بود كه دولت تركيه ناگهان تصميم گرفت با اعتراضي رسمي به بحث مابهالتفاوت نرخ سوخت كه در ايران گرفته ميشد، مرزهاي دو كشور را با التهابي جدي روبهرو كند. به دنبال اين تصميم يك جانبه مرز بازرگان براي چند روز وارد شرايطي غيرعادي شد تا ترافيكي چند روزه براي عبور از آن تشكيل شود. با وجود اين تصميم اما ايران با برنامهريزياي كه نسبت به حفظ رابطه خود با همسايگان داشت، نسبت به تداوم مذاكرات با تركيه اقدام كرد تا سرانجام اين اختلاف حل شود. پس از اختلافات ترانزيتي نوبت به ناامني سياسي در خاك تركيه رسيد كه باعث شد مرز براي مدتي بسته شده و شرايط ملتهب شود. در اين ايام حمله گروههاي ناشناس به چند خودروي ايراني در خاك تركيه نيز مزيد بر علت شد تا تصميمگيري درباره آينده ترانزيتي ايران و تركيه با دشواريهايي همراه شود. چند ماه پس از اين اتفاقات و در شرايطي كه به نظر ميرسيد اوضاع به سمت عادي شدن حركت ميكند، اينبار خبرهاي جديد حكايت از طولانيشدن صف وارد شدن كاميونها از تركيه به سمت ايران دارد. هرچند بخش زيادي از اين كاميونها تركيهاي هستند، اما قرار گرفتن كاميونهاي ايراني در صف طولاني بازگشت به ايران مشكلساز شده به خصوص در جايي كه خبرها حكايت از آن دارد كه مسوولان ترك در صف اخلال به وجود ميآورند و با نگه داشتن رانندگان ايراني، خودروهاي خودشان را ترخيص ميكنند. هرچند ايران هنوز موضعگيري رسمي در اين رابطه نكرده، اما درخواستهاي مكرر براي افزايش زيرساختهاي گمرك تركيه با مخالفت آنها همراه شده و اين موضوع ميتواند آخرين ضربه را بر تداوم همكاريها با همسايه غربي كشور وارد كند به خصوص پس از آنكه ايران توانست چند هفته قبل با مذاكراتي جدي طرح كريدور خليجفارس تا درياي سياه را به توافق ابتدايي برساند و از اين پس امكان آن وجود دارد با همكاري چند كشور منطقه كالاهاي ترانزيتي از طريق شمال به اروپاي غربي برسد كه البته اين تصميمگيري منوط به اتخاذ نظر قطعي تركها خواهد بود كه بايد ديد اينبار اعلام ميشود يا باز هم مسائلي جديد اوضاع را در مرز بازرگان برهم ميريزد.
صف هشت كيلومتري صفر شد
در همين حال پرويز تقوي، ناظر گمركات آذربايجان غربي با اشاره به اينكه صف هشتكيلومتري كاميونهاي گمرك كوربولاغ به صفر رسيده است، گفت: با رايزنيهاي دوجانبه تلاش شده تا مشكلات گمرك كوربولاغ تركيه حل و فصل شود. وي با اشاره به موضوع تشكيل صف كيلومتري در مرز كوربولاغ در مرز تركيه با آذربايجان غربي اظهار داشت: طي 3، 4 روز اخير صف 8 كيلومتري از كاميونهاي ترانزيت و واردات در مرز متوقف شده بودند كه با تلاش سازمانهاي مرتبط و رايزني با مسوولان گمرك تركيه در حال حاضر اين صف جمع شد. وي با بيان اينكه بالغ بر 1150 ماشين فرآيندهاي گمركي خود را طي كرده و اكنون روال عادي و طبيعي پشت مرزها وجود دارد، تصريح كرد: مسوولان گمرك كوربولاغ بر ضعف زيرساختها، فضاي كم گمرك و تعداد نيروهاي خود در جلسات تاكيد دارند و تلاش اين بوده تا با تعامل و همكاري اين مشكل از مركز حل شود. گمرك ما نيز در تعامل و همكاري براي كاهش توقف كاميونها در مرز همكاري و تعامل دوجانبه داشته اما بايد مشكلات زيرساختي گمرك كوربولاغ از طريق مبادي ديپلماتيك رفع شود.