نمايندگان امريكا و كرهشمالي در مالزي با هم ديدار كردند
مذاكرات مخفيانه در كوالالامپور
گروه جهان
كرهشمالي و جامعه جهاني با سرعت غيرقابل تصوري به سمت تنش بيشتر حركت ميكنند. پيونگيانگ روز گذشته سازمان ملل را به خاطر تلاشهايش براي تشديد تحريمهاي ايران بهشدت محكوم كرد. هفته گذشته بود كه سازمان ملل از كشورهاي عضو خواست بر تحريمها عليه كرهشمالي به دليل برنامه موشكي و آزمايشهاي هستهاي اين كشور بيفزايند. مقامهاي پيونگيانگ در پاسخ اين قطعنامهها را اسناد جنايت غيرقانوني كه توسط امريكا هدايت ميشود، خواندند. معاون بخش سازمانهاي بينالمللي وزارت امور خارجه كرهشمالي در اين خصوص به آسوشيوتدپرس ميگويد: اين قطعنامهها ميگويند كه آزمايشهاي اتمي و پرتابهاي ماهوارههاي ما تهديدهايي براي صلح و امنيت بينالمللي هستند اما مشكل اينجاست كه چرا شوراي امنيت سازمان ملل هيچگاه همين موضع را در قبال آزمايشهاي مشابه كشورهاي ديگر نميگيرد. هفته گذشته به دنبال دو آزمايش ناموفق موشكي كرهشمالي در ماه سپتامبر، شوراي امنيت سازمان ملل در بيانيهاي اعلام كرد كه تستهاي پياپي كرهشمالي نقض مداوم قطعنامههاي شوراي امنيت است. در اين بيانيه همچنين از تمامي اعضا خواسته شده است كه تلاشها براي اعمال كامل تحريمهايي كه تاكنون در قالب قطعنامه سازمان ملل عليه كرهشمالي وضع شده را تشديد كنند. قطعنامه 2270 از اعضاي سازمان ملل ميخواهد كه ديپلماتهاي كرهشمالي و تمامي نمايندگان دولت اين كشور يا تبعههاي كرهشمالي كه در مقامهاي دولتي در ساير كشورها فعاليت دارند و به دور زدن تحريمها كمك ميكنند را از خاك خود بيرون كنند. سخنگوي پنتاگون نيز در اين خصوص ميگويد: ما اين اقدامهاي كرهشمالي را تقبيح ميكنيم و تاكيد داريم كه اين اقدامها منجر به نقض قطعنامههاي شوراي امنيت ميشود. با وجود اين موضعگيريها مقامهاي كرهشمالي ميگويند كه تحريمها نميتواند مانع از توسعه ذخاير هستهاي كرهشمالي شود. معاون بخش سازمانهاي بينالمللي وزارت امور خارجه كرهشمالي در اين خصوص ميگويد: اين اشتباه محاسباتي است اگر فكر كنيد كه تحريمها يا اعمال فشارها ميتواند تاثيري بر ما داشته باشد.
بازي پشت پرده ديپلماتها
تعدادي از ديپلماتهاي سابق امريكا در كوالالامپور، پايتخت مالزي با تعدادي از مقامهاي رده بالاي كرهشمالي ديدار كردند. سوژه اين ديدارها پرونده هستهاي پرطمطراق كرهشمالي گزارش شده است. اين ديدار در حالي صورت گرفته است كه تشديد تحريمهاي كرهشمالي همچنان در سطح بينالمللي با هدايت امريكا ادامه دارد. اين نشست دو روزه كه توسط مقامهاي كره جنوبي و امريكا تاييد شده است تازهترين مورد از تلاشهاي غيررسمي در استراتژي امريكا براي به پاي ميزمذاكره كشاندن كرهشمالي از مسير دوم است. امريكاييها در قبال كرهشمالي سياست توامان هويج و چماق را پيش ميبرند. بر مبناي اين سياست، تحريمها عليه پيونگيانگ در سطح بينالمللي و ملأعام ادامه پيدا ميكند و حتي تشديد ميشود اما همزمان كانال مخفيانهاي سياست تشويق كرهشمالي به نشستن پاي ميز مذاكره را دنبال ميكند. در حال حاضر دو كشور هيچ گونه تماس رسمي و ديپلماتيكي با هم ندارند. در ماه جولاي، كرهشمالي تنها كانال ديپلماتيك باقي مانده با امريكا را به تلافي تحريمهاي امريكا عليه اين كشور قطع كرد. اين كانال كه به «كانال نيويورك» شهرت داشت در تماس مستقيم ميان امريكا و كرهشمالي در سازمان ملل نقش چشمگيري را ايفا ميكرد. در ميان ديپلماتهاي امريكايي كه در مذاكره با پيونگيانگ در كوالالامپور حضور داشتهاند ميتوان به رابرت گالوچي اشاره كرد كه در جريان مذاكره با كرهشمالي در سال 1994 نقش چشمگيري داشت. مذاكره در خصوص برنامه تسليحاتي هستهاي اين كشور كه به شكست منتهي شد. در جبهه كرهشمالي هم معاون وزير امور خارجه كه سابق بر اين نماينده پيونگيانگ در سازمان ملل هم بوده حضور داشت. اين نشست پس از آن انجام شد كه كرهشمالي روز پنجشنبه گذشته يك موشك ميان برد قوي را پرتاب كرد. يك تحليلگر مسائل كرهشمالي ميگويد كه عمده بحث ميان ديپلماتهاي دو كشور در مالزي متمركز بر پرونده هستهاي اين كشور بود. وي در ادامه تاكيد ميكند كه كرهشمالي در حال حاضر به اين حقيقت واقف شده است كه ابتدا بايد با امريكا در خصوص پرونده هستهاي خود به مصالحه دست پيدا كند. امريكاييها نيز به كرهشمالي تاكيد كردهاند كه ابتدا بايد برنامه هستهاي خود را متوقف كنند و سپس به عاديسازي پرونده فكر كنند. در زمان باراك اوباما، مقامهاي دولت وي گفتوگوي رسمي با دولت پيونگيانگ را آغاز كردند اما اين رايزنيها ره به جايي نبرد و در مقطعي هم به شكست و تشديد ناآراميها منتج شد. هنوز مشخص نيست كه دولت بعدي امريكا چه از جناح جمهوريخواهان باشد و چه دموكراتها چه موضعي در مساله كرهشمالي اتخاذ كند. منتقدان سياست فعلي امريكا در قبال كرهشمالي ميگويند كه تحريمها و عدم رابطه با كرهشمالي و به پاي ميز مذاكره كشاندن اين كشور عملا هيچ فايدهاي نداشته است و پيونگيانگ را به سمتي برده كه امنيت ملي امريكا را هم تحتالشعاع قرار داده است. كره جنوبي كه در مساله مواجهه با كرهشمالي دوشادوش امريكا ايستاده است، ميگويد كه در مذاكره اخير در مالزي هيچ مقام رسمي دولتي درگير نبوده است. در سالهاي گذشته نيز امريكا با مقامهاي كرهشمالي در سنگاپور، برلين، پكن و برخي كشورهاي ديگر ديدارهاي مخفيانهاي داشته است.
به نظر ميرسد كه تحولات در خصوص كرهشمالي سرعت گرفته و روز گذشته معاون وزير امور خارجه چين نيز به پيونگ يانگ سفر كرده است. اين نخستين بار از فوريه بود كه يك مقام عاليرتبه چيني به پايتخت كرهشمالي سفر كرد. در نگاه جامعه جهاني، چين به نوعي دوست كرهشمالي به حساب ميآيد و به نظر ميرسد كه معاون وزير امور خارجه چين نيز براي تلطيف فضا و متقاعد كردن كرهشمالي به نشستن پاي ميز مذاكره به اين كشور سفر كرده است.