وزير مستعفي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با بيان ناگفتههايش خداحافظي كرد
گلايههاي جنتي
زينب كاظمخواه
سرانجام ناقوس جدايي علي جنتي از وزارتخانه ارشاد به صدا در آمد. او در سه سال و اندي كه بر صندلي وزارت ارشاد تكيه زده بود، دوران خوشي را سپري نكرد و هر روز سنگي جلوي پايش گذاشته شد؛ در اين راه سنگلاخ او هر چه كرد نتوانست كاري كه ميخواهد انجام دهد و سرانجام تصميم گرفت تا عطاي وزارت را به لقايش ببخشد. صبح روز گذشته معاونان او به همراه جمعي از اهالي وزارت ارشاد، در سالن سينمايي وزارت ارشاد جمع شدند تا با وزير مستعفي خداحافظي كنند. او در جلسه خداحافظياش نوك تيز پيكان حملاتش را به سوي ائمه جمعه گرفت كه سنگهاي بسياري جلوي پايش انداختند.
در اين مراسم چند نفر سخنراني كردند و از شخصيت و مديريت جنتي تعريف كردند و وقتي جنتي پشت تريبون قرار گرفت، گفت: «شرمندهام و هرگز خود را شايسته اين اوصاف نميدانم.» او از عملكرد 38 ماههاش دفاع كرد و گفت از وقتي كه روي كار آمد با توجه به برنامههاي رييسجمهور، او نيز برنامههايي را به مجلس تقديم كرد كه اين برنامهها روي خروجي سايت وزارت ارشاد در دسترس مردم و مسوولان قرار دارد.
او گفت كه تمام تلاشش را كرده است كه اين برنامهها را اجرايي كند و پيش از اينكه در وزارتخانه مستقر شود خواسته كه مجموعه منويات و فرمايشات رهبر انقلاب درباره كتاب، موسيقي، سينما و هنرهاي نمايشي را ديده و جمعآوري كنند و در ديداري كه با رهبري داشته درباره بررسي اين فرمايشات صحبت كرده و گفته كه تلاش خواهد كرد در وزارت ارشاد در همين مسير حركت كرده و به ديدگاههاي ايشان جامه عمل بپوشانند، اما با اين حال اعتراف كرد: «مجموعه ما در ارشاد نتوانسته بسياري از دغدغههاي رهبري در حوزه فرهنگ را مرتفع كند، اما تلاش خود را كردهاند.» جنتي در اين جلسه بر واژه «اعتماد» تاكيد كرد و گفت كه از روز اول سعي داشته به هنرمندان بگويد كه گذشتهها را فراموش كنند و تمام قصدش اين بود كه مانند دوره آقاي خاتمي و مسجد جامعي به اهالي فرهنگ و هنر احترام بگذارد و حالا در روز خداحافظياش خوشحال است كه اميدها را زنده نگه داشته و اهالي سينما، مطبوعات و رسانه و قلم با اميد بسيار فعاليت ميكنند. يكي از بزرگترين مشكلات جنتي در طول 38 ماه وزارتش حوزه موسيقي بود، حوزهاي كه در آن سنگهايي كه جلوي پايش انداختند بزرگتر بود، آنقدر بزرگ كه وقتي ديد صدايش به جايي نميرسد ديگر راه مسامحه را انتخاب نكرد و سكوت پيشه كرد. او حتي در مواردي هم به خواستههايي مثل برگزار نشدن كنسرت موسيقي در مشهد تن داد و تا جايي پيش رفت كه صداي رييس دولت يازدهم را هم درآورد. او برنامههاي بسياري براي اين حوزه داشت و در روزهاي اول كه وارد وزارتخانه شد با پيشكسوتان حوزه موسيقي آنهايي كه ميگفتند سالهاست پايشان به وزارت ارشاد باز نشده است و كاري با وزارت ارشاد نداشتهاند ديدار كرد. او همچنين با توجه به بسته بودن خانه سينما با سه گروه سينمايي كه با هم اختلاف داشتند هم ديدار كرد و در نهايت خانه سينما بعد از دو سال تعطيلي در دوران وزارت او بازگشايي شد. جنتي برخلاف تمام فشارهايي كه در اين دوره بر او وارد شده همچنان اين احساس را دارد كه در حوزه فرهنگ و هنر بايد از همه ابزارهاي موجود استفاده بهينه كرد و بايد در اين حوزه فضاي باز و آزادي داشت تا افراد آنچه در ذهنشان است را در چارجوب قانون بيان كنند.
اين همان موردي بود كه جنتي در طول دوره وزارتش و هر بار كه حاشيهاي در حوزههايي مثل سينما و موسيقي كه بيشتر توي چشم بودند پيش ميآمد به آن اشاره كرده بود. اما حوزههاي ديگر فرهنگ و هنر هم از اين حاشيهها در امان نبودند. جنتي با اشاره به وجود فضاي باز و آزادي در حوزه فرهنگ و هنر تصريح كرد: «در حوزه كتاب و سينما هم بدينترتيب است لذا در طول اين مدت فضايي براي نويسندگان و روزنامهنگاران باز شد تا در چارچوب قانون مطالبشان را بيان كنند و حتي بسياري از كتابهايي كه در گذشته بر اساس خردهگيريها مقابلشان گرفته شده بود فضا باز شد تا اين فكر منتشر شود. فكر ميكنم اين فكر را در راس همه رهبر انقلاب قبول دارند و از بياناتشان ميتوان دريافت.» جنتي اما انتقادهاي خودش را هم نسبت به نگاه ديگري كه در مورد آزادي در حوزه فرهنگ و هنر وجود دارد، داشت.
او بر فضاي باز اطلاعات تاكيد دارد و ميگويد: «فكر ديگري هم وجود دارد كه ميگويند
هر چه اطلاعرساني را محدود كنيم بهتر است. افراد بايد با سليقه ما پيش روند، كتاب بنويسند و در رسانهها قلم بزنند، معتقدم حتي اگر فيلمي هم ميخواهند بسازند بايد با سليقه آنها جور درآيد. در موسيقي و... هم اينگونه است. ببينيد در فضاي مجازي در روزهاي اولي كه آمده بودم رسانهها سوال ميكردند ميتوانيم از فيسبوك استفاده كنيم يا نه؟ كه من صريح و روشن گفتم به هر صورت تحولات حوزه مجازي در دنيا ما را ناگزير ميكند كه از اين فضاها استفاده كنيم اما بايد جلوي مضرات را بگيريم و حسن استفاده را لحاظ كنيم.» او به استفاده از ديش و ماهواره كه همچنان ممنوع است اشاره كرد و توضيح داد: « استفاده از ديش و ماهواره ممنوع است اما ببينيد چند درصد مردم را وادار كردهايم خلاف قانون عمل كنند.
يك روزي هم ميگفتند كه چرا از فضاي مجازي استفاده ميكنيد اما امروز ببينيد مراجع تقليد هم دفاترشان روي شبكههاي اجتماعي همچون تلگرام قرار گرفته است و از آن استفاده ميكنند بنابراين اين اجتنابناپذير است.» جنتي به اينجاي حرفهايش كه رسيد سر درددل و گلايههايش هم باز شد، كه بيشترين آنها به حوزه موسيقي باز ميگشت. او گفت: «گاهي فضايي در كشور راه انداختند كه كسي نتواند در اين فضا تنفس كند، روزي در سفري به استان بزرگي رفتم. با نماينده ولي فقيه استان صحبت ميكردم. او گفت با موسيقي مخالفم، گفتم شما مخالفيد؟ شما نماينده
ولي فقيه هستيد اما بايد ببينيد ولي فقيه شما چه فتوايي داده است. شما نميتوانيد جدا عمل كنيد، وقتي اين عنوان را داريد نميتوانيد بگوييد كلا با موسيقي يا تئاتر مخالفم.» او به تدوين شيوهنامه موسيقي اشاره كرد و گفت: «پس از مدتها شيوهنامهاي براي اجراهاي صحنه موسيقي نوشتيم تا تكليف هم مشخص باشد از مخاطب تا مجريان اما باز هم ميبينيم هر روز يك جا مشكل درست ميشود. در قم يك گروه كر برنامه برگزار كرد، محتوايش خوب بود، حجاب خانمهاي آن كه برگزاركننده بودند مناسب بود اما چهار تا خانم كه روسريشان عقب بود عكسشان را گرفته و بعد عناصر سياسي عكس را در جامعه مدرسين و خدمت مراجع ميبرند كه فضايي درست كردند مديركل استان نميتواند حتي بماند و مجبور ميشود استعفا بدهد و برود. ميگويند حواشي است بايد تماشاچيها را كنترل كنيد. اگر قرار بر اين است ميخواهيد فيلم بياورم تا ببينيد در مراسم سينهزني و عزاداري خانمهايي كه ايستادهاند چه وضعيتي دارند. بايد آنها را هم تعطيل كنيم!»
جنتي در ادامه اين گلايهها سراغ تئاتر هم رفت و گفت: «گاهي براي يك تئاتر امام جمعه استاني برافروخته ميشود و با اينكه آن تئاتر را نديده اما بر اساس گزارشات نظر ميدهد هر چند من پشت صحنه اين اتفاقات را ميدانم آنها با معاون اداره كل مساله دارند از اين رو به تئاتر ايراد ميگيرند، تئاتري كه در تكريم شهدا بوده است.» جنتي با بيان اينكه برخي انگيزه معنوي و ديني دارند و معتقدند بايد تعطيل كنيم، عدهاي هم انگيزه سياسي دارند، توضيح داد: «من در نامه استعفاي خودم به رييسجمهور آوردم كه در چند ماه مانده تا انتخابات حمله شديد از سوي جناحهاي مخالف دولت، به دولت خواهد شد. همين عده برجام را به شكلي مطرح كردند كه گويي هيچ به دست نياوردهايم و خيلي چيزها را از دست دادهايم.» وزير سابق ارشاد اما از معاونانش در اين مراسم دفاع كرد و گفت كه اگر 10 سال ديگر هم ميماند با همين معاونان كار ميكرد. او گفت آنچه در ارشاد رخ داده بر عهده خود اوست و عبارت دوست را براي معاونانش استفاده كرد و توضيح داد كه اين دوستان مرا همراهي كردند تا سياستهاي دولت تدبير و اميد اجرا شود.
سخنان كارانديش و مسجد جامعي در جلسه خداحافظي جنتي از ارشاد
كارانديش: در سالهاي گذشته درآمد نفت بالا بود و اعتبارات زيادي به دستگاهها وارد شد، از سال ٩١ اعتبار ارشاد ٧٣٧ ميليارد تومان بود اما سال ٩٢ بيستودو درصد كاهش يافت. در دولت قبل رسيدند به اينكه بودجه انقباضي شديدي بسته شد اما با وجود تحريمها باز با تلاشهاي زياد دولت توانستيم بودجه ٩٥ را به هزار و صد ميليارد برسانيم و دو برابر كنيم.
مسجدجامعي: هيچ اهل فرهنگي از رفتن جنتي خوشحالي نميكند. آقاي جنتي عكس مهاجراني را به ارشاد برگرداند. آقاي جنتي از سال 71 عضو هيات امناي بنياد رودكي بودند. ارشاد هم خانه اوست اين جلسات هم جلسات خانگي است. حرف ميزنيم و انتقاد ميكنيم. گاهي ناشري آن چنان با شما صحبت ميكند كه گويي جاي ناشر و شما عوض شده اما در ساير دستگاهها اين مساله تحمل نميشود. وزارت فرهنگ جاي رفتار كريمانه است. بندي كه در برنامههاي ايشان بحثبرانگيز بود موضوع اسلام رحماني بود چون آن موقع كه ايشان ميآمدند اين معناي خاصي داشت اما فكر ميكنم اين روال و رويه ارشاد است. آقاي جنتي يكي، دو هفته است قصد رفتن دارد اما ببينيد چه بلوايي به پا شده است. چرا براي وزير آموزش و پرورش و وزارت ورزش اين اتفاق نيفتاد ولي وقتي ارشاد مطرح شد چه فضايي ايجاد كردند پس نشان ميدهد شما يك جايگاه ويژه در مجموعه مناسبات كشور داريد.