آلمان قبل از هيتلر
بحرانهاي اقتصادي هم بر دوران آغازين جمهوري وايمار سايه افكنده بودند و هم بر دوران واپسين آن. بيشتر اوقات در شرايط پديد آمده در پي اين بحرانها، اكثريتي از مردم به اين باور ميرسيدند كه تنها «مردي قدرتمند» ميتواند در قامت يك ناجي همه فن حريف حاضر شود. به همان اندازه كه بحران اقتصادي، تغييرات بنياديني را در ساختار اجتماعي پديد ميآورد – به عنوان مثال، تنزل اجتماعي بخشهاي وسيعي از طبقه متوسط در پي بحران جهاني اقتصاد – به همان اندازه نيز تبليغات سياسي، با به كارگيري امكانات فني مدرن و صحنهگرداني ماهرانه و به خدمتگيري پروپاگانداري تاثيرگذار بر تودهها، باعث ميشد روز به روز رايدهندگان بيشتري به سياستمدار و ليدري كاريزماتيك در سياست تمايل يابند. «دموكراسي بدون دموكراتها»، عنوان كتابي است نوشته هندريك تُنس كه با قلم مهدي تديني ترجمه و توسط نشر «ثالث» در دسترس علاقهمندان فارسيزبان به تاريخ آلمان در قرن بيستم قرار گرفته است. اين كتاب به سياست داخلي جمهوري وايمار (دولت پيش از برآمدن هيتلر و نازيها در آلمان) پرداخته است. اين كتاب از هشت فصل تشكيل شده كه از جمله مهمترين مباحث آن ميتوان به شكلگيري جمهوري آلمان، بازسازماندهي سياسي، احزاب و جريانهاي سياسي، سقوط دموكراسي در سايه بحران جهاني اقتصاد، نابودي جمهوري، سقوط دولت برونينگ، سرنگوني پروس، پايان كار جمهوري و چرا نخستين دموكراسي آلمان به شكست انجاميد، اشاره كرد.