وقتي صندوق‌هاي راي انقلاب مي‌كنند
مايكل برن بام
انقلاب صندوق راي توفاني در قاره پردردسر اروپا به راه انداخته است. اروپايي كه شهروندان آن در سال جاري ميلادي از فرصت حضور در پاي صندوق‌ها استفاده كردند تا رهبران معروف را به حاشيه برانند و آرام آرام به سمت زيستن در ابهام گام بردارند. آخرين اخراج شده نخست‌وزير ايتاليا ماتئو رنزي بود كه پس از راي منفي اكثريت ايتاليايي‌ها به اصلاحات مدنظرش گفت كه ترجيح مي‌دهد از قدرت كنار برود. فرانسه، هلند و آلمان نيز در سال 2017 ميلادي با انتخاب‌هاي سراسري بسيار سختي روبه‌رو هستند. سرنوشت اتحاديه اروپا نيز در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. نارضايتي عمومي در اروپا از بحران اقتصادي سال 2008 اغاز شد. بحراني كه در نتيجه آن بسياري از بازارهاي شغلي در اروپا تحت تاثير قرار گرفت. اما احزاب ضدسيستم و ضدساختار حتي در كشورهايي كه توانسته بودند از آن بحران اقتصادي هم سر سالم به در ببرند تمام تلاش خود را به كار گرفتند تا اهداف خود را با سرمايه‌گذاري بر ترس مردم از مهاجران، ترس از آينده و مخالفت با جهاني‌سازي كه خودش مي‌تواند تهديدي جهاني باشد پيش ببرند.
حتي پيش از آنكه هيچ گونه راي‌گيري انجام شود، سياستمداران پيشرو در كشورهاي اروپايي شروع به باج‌دهي به راست افراطي يا چپ افراطي كرده بودند و تلاش مي‌كردند تا با اين روش مانع از طغيان آنها شوند. فرانسوا اولاند، رييس‌جمهور فرانسه كه نرخ محبوبيت وي به شكل فزاينده‌اي كاهش يافته است هفته گذشته اعلام كرد كه در انتخابات آتي كشورش كانديدا نخواهد شد و عقب مي‌نشيند تا شايد يك سوسياليست ديگر بتواند جاي او را بگيرد. آنگلا مركل، صدراعظم آلمان روز سه‌شنبه فرمان ممنوعيت استفاده زنان مسلمان از برقع در سرتاسر آلمان را صادر كرد؛ فرماني كه در حقيقت نوعي باج‌دهي به نيروهاي راست افراطي است آن هم در شرايطي كه بسياري از چهره‌هاي راست افراطي منتقد رفتارهاي وي در پذيرش مهاجران در يك سال گذشته بوده‌اند. مركل پاييز آينده براي انتخاب مجدد تلاش خواهد كرد. رهبران هلند كه در ماه مارس انتخابات را برگزار مي‌كنند نيز گرفتار دوگانگي شده‌اند. نمي‌دانند كه آيا مي‌توانند با اوكراين با دردسرهايي كه پيرامون اين كشور وجود دارد رابطه خوب اقتصادي برقرار كنند يا بايد از دستور رفراندومي تبعيت كنند كه مبتكر آن راست‌هاي‌افراطي هستند و با اجراي مصوبه اتحاديه اروپا در خصوص رابطه با اوكراين مخالف هستند.
مشكلات حتي زماني كه رهبران اروپايي مذاكره در خصوص خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا را آغاز مي‌كنند هم ادامه پيدا مي‌كند و حتي جدي‌تر هم مي‌شود. برگزيت در حقيقت پروسه‌اي بسيار پيچيده و بي‌برنامه است كه در حقيقت آغاز يك جدايي ميان اعضاي ليگي است كه پس از جنگ جهاني دوم مي‌خواستند يكي باشند.
مارك لئونارد، رييس روابط خارجي شوراي اروپايي در اين خصوص به واشنگتن پست مي‌گويد: براي اين احزاب افراطي گويا موفقيت زاد و ولد مي‌كند. هر يك موفقيت، موفقيت ديگري هم براي آنها به دنبال دارد. راي بريتانيا به برگزيت بستر لازم براي بالارفتن احتمال پيروزي ترامپ را ايجاد كرد. پيروزي ترامپ هم درصد احتمال پيروزي مارينه لوپن در فرانسه را افزايش داد. (لوپن رهبر حزب راست افراطي در فرانسه است كه به دنبال جدايي كشورهاي اروپايي از قالب و چارچوب اتحاديه اروپا است.) اگر لوپن برنده شود پيروزي وي شوك بزرگي براي سيستم اروپايي است. شوكي بسيار بسيار بسيار بزرگ‌تر از راي بريتانيا به جدايي از اتحاديه.
البته تمامي نشانه‌ها براي رهبران اروپايي شوم نيستند. نگاه به بروكسل (مقر اتحاديه اروپا) پس از راي بريتانيايي‌ها به خروج از اتحاديه مثبت‌تر شده است. حتي در داخل انگليس نيز نگاه مثبت بيشتري متوجه كاركرد اتحاديه شده است. در ايتاليا نيز اين احتمال وجود دارد كه ماتئو رنزي با وجود شكستي كه اصلاحات مدنظر وي در رفراندوم متحمل شد در انتخابات بعدي پيروزي را در آغوش بكشد. به گزارش رسانه‌هاي محلي، احتمالا انتخابات تا ماه فوريه در اين كشور برگزار خواهد شد و وي شانس دوباره‌اي خواهد داشت هرچند كه 59 درصد به اصلاحات مدنظر وي نه گفتند. انتخابات زودهنگام يك قمار است چرا كه احزاب پوپوليست در نظرسنجي‌ها جلو هستند و جنبش 5 ستاره كه مخالف يورو نيز است در نظرسنجي‌ها درست بعد از حزب چپ ميانه رنزي قرار دارد. البته شايد رنزي گمان كرده است كه انتخابات زودهنگام مي‌تواند بهترين سناريو براي وضعيت بقاي سياسي فردي وي باشد و در اين انتخابات زودهنگام، احزاب ضدسيستم نمي‌توانند ائتلافي با هم تشكيل دهند.
مخرب‌ترين چرخش در اروپا مي‌تواند در نتيجه انتخابات ماه مه سال 2017 در فرانسه رخ دهد. زماني كه لوپن كه رهبري حزب جبهه ملي را برعهده دارد شانس پيروزي قابل توجهي را به خود اختصاص داده است. لوپن در مقاله‌اي در سايت خود نوشت: راي منفي ايتاليايي‌ها پس از رفراندوم يونان و پس از برگزيت، نام افراد جديدي را در ليست قرار داده كه مي‌خواهند به سياست‌هاي اروپاي واحد نه بگويند و مانع از سقوط كشورشان در نابساماني شوند.
لوپن وعده داد كه اگر برنده انتخابات شود رفراندوم خروج از اتحاديه اروپا را برگزار خواهد كرد و اگر فرانسه هم از اين اتحاديه خارج شود سيگنالي براي همه است كه احتمالا كار اتحاديه اروپا تمام شده است. در چنين شرايطي بسياري از رهبران اروپايي تلاش مي‌كنند پاسخ قانع‌كننده‌اي براي اين سوال بيابند كه چرا راي‌دهندگان بايد به اتحاديه اروپا معتقد باقي بمانند؟ حقيقت اين است كه ايجاد فضاي معكوسي كه بتواند بر ترس‌ها و ابهام مردم غلبه كند و آن را به تعبير مثبتي بدل كند بسيار سخت است.
منبع: واشنگتن‌پست