گردهمايي رهبران گروه بيست در بريسبن استراليا
جي بيست و دوراهي؛ برنامه اقتصادي و تنش سياسي
حالا همه چشم‌ها به نشست گروه ۲۰ در استراليا دوخته شده است. رهبران بيست اقتصاد بزرگ جهان از روز گذشته در شهر بريسبن استراليا در كنفرانس موسوم به جي بيست گرد آمده‌اند تا در مورد حداقل هزار پيشنهاد براي سياست‌هاي جديد تصميم بگيرند.
گروه بيست پس از بحران اقتصاد جهاني از سال 2008 براي هم انديشي و همكاري اقتصادهاي بزرگ جهان براي برون رفت از بحران و مقابله با ركود اقتصاد جهاني و تضمين رشد اقتصادي جهان تشكيل شد. آرژانتين، استراليا، برزيل، كانادا، چين، فرانسه، آلمان، هند، اندونزي، ايتاليا، ژاپن، مكزيك، روسيه، عربستان، آفريقاي جنوبي، كره جنوبي، تركيه، انگليس، ايالات متحده امريكا و اتحاديه اروپا اعضاي اين گروه هستند كه در مجموع 85 درصد اقتصاد جهان را در اختيار دارند.
به گفته مقامات استراليا كه امسال ميزبان اجلاس رهبران جي بيست هستند، استراتژي اجلاس بريسبن شامل 1000 مورد است كه بايد باعث از ميان برداشتن موانع سرمايه‌گذاري بنيادي و افزايش تجارت و رقابت شود. درباره موفقيت جي بيست اختلاف نظرهاي زيادي وجود دارد. برخي تشكيل بلوك جي بيست را براي عبور از بحران اقتصادي جهاني مفيد مي‌دانند و برخي جي بيست را فاقد مكانيزم اثرگذاري بر اقتصاد جهاني ارزيابي مي‌كنند. ضمن اينكه هستند كساني كه جي بيست را عامل ديگري براي توزيع نابرابر سرمايه در جهان و افزايش شكاف در اقتصاد جهاني توصيف مي‌كنند.
با اين حال كشورهاي عضو جي بيست، متعهد شده‌اند در پنج سال آينده توليد اقتصادي خود را از طريق اصلاحات سياستگذاري‌هاي داخلي دست كم تا دو درصد بهبود بخشند و بر اين اساس ميليون‌ها شغل جديد توليد كنند. در اجلاس بريسبن قرار است جزييات چنين طرحي بررسي شود و راه گريزهايي را كه به برخي شركت‌هاي چند مليتي اجازه مي‌دهد به نسبت كشوري كه دفتر مركزي‌شان در آن واقع است ماليات اندكي بپردازند كور كند.
مساله فرار مالياتي كمپاني‌هاي بزرگ جهان كه عامل غرب در توسعه اقتصادي محسوب مي‌شوند، در حالي مورد بحث قرار مي‌گيرد كه به باور تحليلگران درباره روش‌هاي مبارزه با اينگونه سوءاستفاده‌ها در ميان كشورهاي عضو جي بيست اختلاف نظرهاي عميقي وجود دارد. برخي كارشناسان بر اين باورند شركت‌هاي بين‌المللي سال‌هاست كه با استفاده از سياست‌هاي دولت‌ها براي جلب سرمايه، از قوانين پرداخت ماليات تخطي كرده‌اند و مذاكرات جي بيست تاثير زيادي در اين باره نخواهد داشت چرا كه برخي كشورها در مورد طرح‌هاي مالياتي شركت‌ها سياست خود را انتخاب كرده‌اند. در ميان اين كشورها، از جمله لوكزامبورگ، اين سياست را از ديگران پنهان داشته‌اند. بر اساس اين ديدگاه‌ها شايد كنفرانس سران جي بيست بتواند راهكاري براي شفاف ساختن اين سياست‌ها اتخاذ كند. هماهنگ‌سازي مقررات مالياتي مي‌تواند موجب متوقف كردن موارد سوءاستفاده قانوني شود و در نهايت امكان اتخاذ سياست‌هاي (قاطعي) در مورد شركت‌هاي محلي و بين‌المللي متخطي را فراهم كند كه اين به سود سرمايه‌گذاري است.
اما از آنجا كه برخي شركت‌ها و معاملات بين‌المللي هستند، اما دولت‌ها محلي‌اند و اختيارات خود را دارند مساله، قرار دادن سياست‌ها در يك چارچوب قانوني دشوار است، چون اين موارد مشمول سياست‌هاي محلي دولت‌ها مي‌شود. چنانچه تاكنون تلاش‌ها در اين زمينه نتيجه‌يي در بر نداشته است.
به باور ناظران، كشورهايي كه از هماهنگي با سياست‌هاي جي بيست در زمينه ماليات شهرك‌ها خودداري مي‌كنند، از اين نگران هستند كه تحت فشار گذاشتن شركت‌هاي بين‌المللي به اقتصادشان لطمه مي‌زند. رهبران اين كشورها بر اين باورند اگر اين شركت‌ها ماليات بيشتري بپردازند، از عايدات آنها كم خواهد شد و در نتيجه، دستمزدها و فرصت‌هاي شغلي كاهش خواهند يافت. در نتيجه در حال حاضر، شركت‌هاي بين‌المللي مي‌توانند به آساني و به‌طور قانوني، منافع خود را به كشورهايي انتقال دهند كه بر آن ماليات وضع نمي‌شود.
اما به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، رهبران كشورهاي عضو گروه 20 به خاطر انجام اقدامات موثر براي بهبود اوضاع اقتصادي در نشست امسال در استراليا تحت فشار قرار دارند. صندوق بين‌المللي پول درباره يك وضعيت نه چندان خوب در اقتصاد جهان هشدار داده و رهبران گروه 20 نيز متعهد شده‌اند تا بر برنامه افزودن دو تريليون دلار ديگر به بخش توليد ناخالص داخلي جهان تمركز كنند. بان كي مون، دبيركل سازمان ملل نيز در يك كنفرانس خبري جداگانه از تمامي اعضاي شركت‌كننده دراين نشست خواسته است تا اقدامات جامع و كاملي را درباره فرار ماليات انجام دهند.
حاشيه‌هاي سياسي نشست جي بيست
با وجود طرح هزاران مساله اقتصادي در نشست رهبران كشورهاي عضو جي بيست در بريسبن، اين اجلاس تحت تاثير تحولات سياسي بين‌المللي نيز قرار گرفته است. رهبران كشورهاي حاضر در استراليا در اظهارات خود بيش از آنكه درباره چالش‌ها و تصميم‌سازي‌هاي اقتصادي سخن بگويند از راهبردهاي خود براي جلوگيري از گسترش بيماري ابولا، تغيير آب و هوا، بحران اوكراين و خطر تروريسم سخن مي‌گويند. در كانون همه اين اظهارات سياسي ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه قرار دارد كه به دليل نگراني رهبران غربي از اقدامات روزافزون نظامي اين كشور با برخورد خصمانه اين رهبران مواجه شده و مورد انتقاد است. با آنكه پوتين در حاشيه اجلاس جي بيست با رهبران كشورهاي اروپايي و امريكايي ديدار و رايزني داشته تهديد مي‌شود كه مورد تحريم‌هاي جديد قرار مي‌گيرد. البته رييس‌جمهور روسيه هم تاكيد دارد تحريم‌هاي امريكا و اتحاديه اروپا عليه روسيه، به اين كشور ضربه‌يي نخواهد زد اما به ضرر اقتصاد جهان خواهد بود. اما به گزارش آسوشيتدپرس، باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا هم همزمان با نشست گروه 20 به استراليا با اشاره به تحولات اوكراين، اقدامات روسيه عليه اوكراين را تهديدي براي جهان دانسته است. هرمن وان رومپويي، رييس شوراي اروپا نيز با بيان اينكه گرچه موضوع اوكراين در دستور كار گروه بيست نيست ولي افزايش تنش‌هاي نظامي باعث افزايش نگراني‌ها شده، تصريح كرد كه رهبران اتحاديه اروپا قرار است در اين اجلاس با باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا در مورد اوضاع اوكراين رايزني‌هايي انجام دهند. وي گفت: روسيه بايد از انتقال تسليحات و نيرو از خاك خود به داخل خاك اوكراين جلوگيري كند. اين مقام اتحاديه اروپا خاطرنشان كرد كه وزراي خارجه اتحاديه اروپا روز دوشنبه ديدار خواهند كرد تا در مورد اقدامات بيشتر عليه روسيه مذاكره كنند.