اظهارات و توصيههاي هستهاي جواد لاريجاني
بايد «سيستم خودتحريمي» درست كنيم
گروه سياسي| محمدجواد لاريجاني هرچند رياضيات خوانده و دبيري ستاد حقوق بشر قوه قضاييه را بر عهده دارد اما علاقه عجيبي به اظهارنظر در مورد وضعيت هستهاي كشور آن هم در گفتوگو با رسانههاي اصولگرا دارد. جملههاي كليدي اظهارات محمدجواد لاريجاني را در ادامه به نقل از تسنيم ميخوانيد:
ما نقض برجام از طرف امريكاييها را به حساب دولتمان نمينويسيم؛ همان طور كه درست نيست صدور قطعنامههاي تحريم را به حساب دولتهاي قبل بنويسيم. امريكاييها بسيار بدعهدي كردند و بدعهديهايشان دنباله تجاوزاتي است كه به حقوق ملت ما ميكنند. هم صدور قطعنامههاي تحريم و هم نقضهايي كه امروز در برجام ميشود تيرهايي است كه دشمن به منافع نظام ما ميزند. اين نكته مهمي در تحليل بدعهديهاي امريكاست و ما بايد آن را در نظر بگيريم و به حساب دولت خودمان نگذاريم.
مذاكرات برجام داراي اشكالات اساسي است. اين اشكالات حتي قبل از اينكه امريكاييها نقض عهدي كرده باشند هم وجود داشت و بهنظر بنده بررسي اين ايرادات و اشكالات يك تجربه بسيار مهم در اختيار كشورمان قرار ميدهد كه ميتوان آن تجربه را در چالشهاي آينده به كار بست. به طور طبيعي هر كشور مهمي مثل ايران چالشهايي پيش رو دارد و در برخورد با آن چالشها، بايد از گذشته هم درس و هم عبرت بگيريم. اينها براي رشد توانمندي نيروهاي ما موثر است؛ بنابراين صحبت مچگيري نيست بلكه صحبت از غنابخشيدن به توانمنديهاي سياسي و ديپلماتيك كشور و تعاملات بينالمللي دولتمردان ما است، بحث ما روي اين غرض است.
دوستان ما استراتژي «برد ــ برد» را انتخاب كردند ولي اين استراتژي به هيچوجه استراتژي درستي در اين مذاكرات نبود و نسبت مناسبي با آن نداشت. بارها گفتم كه استراتژي ما بايد رفع تجاوز باشد نه برد ــ برد؛ اين استراتژيها ماهيتا آثار مختلفي دارند.
بعضي هم ميگفتند برجام يك مقدارش خوب و يك مقدارش هم بد است. اين تئوري يك مقدار خوب و يك مقدار بد، بايد مكيال (ترازو) داشته باشد. شما بدون ترازو كه نميتوانيد بديها و خوبيها را اندازه بگيريد. بعضي از دوستان ما هم ميگفتند اين يك نوع وزن بدون مكيال است! اين نوع ورود به مباحث خيلي بد است.
يك كار هست كه بهترين سيگنال را در اين موضوع به امريكا ميدهد و اين مشكل ما را حل ميكند؛ و آن اينكه بودجه سال 96 بايد «مانور تحريم» باشد. ما بايد «سيستم خودتحريمي» درست كنيم تا امريكا بداند ما تا آخر خط ايستادهايم.
ملت ما بايد به امريكا اين پيام را بدهد كه «ما خودمان در اموري كه شما ميخواهيد از آن ناحيه ما را تحت فشار قرار دهيد، خودمان را تحريم ميكنيم». اين سيگنال ضد برجام نيست بلكه علامت بسيار روشني به امريكا ميدهد كه ايران آماده است تا منافع خودش را احيا كند. البته فكر نكنيد متعاقبش چيز وحشتناكي رخ ميدهد، اتفاقا توليد داخلي رونق مييابد، وضعيت اشتغال بهتر ميشود، لذا بايد يك مانور خودتحريمي به راه بيندازيم كه البته سيستم و چارچوب خودش را دارد. اگر ما ميخواهيم به امريكاييها سيگنال بدهيم، اين نخستين و مهمترين كاري است كه بايد انجام شود، لذا بودجه 96 را بايد براساس مانور تحريم بازسازي كنيم. من معتقدم روزي كه اين كار را شروع كنيم، شما مسلم بدانيد غرب و امريكا عقبنشيني ميكنند.
پس از آغاز مانور تحريم، تمام تخلفات امريكا در نقض برجام را بدون هيچگونه تعارف و تسامح، فهرست و پيگيري كنيم. آنها الان ما را با سيستم مكانيزم ماشه ميترسانند ولي وقتي ما مانور تحريم راه انداختيم، ديگر از تحريم نميترسيم. مگر الان نيمچه آب باريكهاي درست شده است؟ فقط رفت وآمد ديپلماتها خيلي راحت شده كه آنهم خيلي چيز مهمي نيست. البته خوب است ولي مهم نيست و تاثير اقتصادي براي مردم نداشته است.
اگر ما مانور خودتحريمي را شروع نكنيم و از به كار افتادن مكانيزم ماشه بترسيم، دست ديپلماتهاي ما در پيگيري تناقضات امريكا ميلرزد. چون ميگويند «اگر پيگيري كنيم چه ميشود؟ خب، تحريمها برميگردد»! و اينجا جيغ و فرياد دولتمردان بلند ميشود كهاي هوار تحريمها برگشت و...؛ لذا ما بايد اول اين دندان لق را بكنيم و دور بيندازيم؛ امريكا بايد مطمئن شود كه هيچ كسي از بازگشت تحريم نميترسد.
بايد توانمندي هستهايمان را احيا كنيم. قدم اول در اين زمينه تاسيس يك مركز بزرگ علوم فناوري هستهاي است كه تحقيقات «بهكلي سرّي» انجام بدهد. اين مركز بايد با پدافند غيرعامل در اعماق زمين باشد و هيچ لازم هم نيست كه به سازمان ملل و آژانس انرژي اتمي جزييات تحقيقاتمان را اعلام كنيم. ما تحقيقاتمان كاملا علمي است و طبق NPT ميتوانيم هرگونه تحقيقاتي را انجام بدهيم و اين نقض برجام هم نيست. البته آنها ميتوانند بپرسند «شما در دالان چهكاري انجام ميدهيد؟»، آنوقت ميتوانيم بگوييم «هر وقت شما كشف كرديد، تخلف است با هم صحبت ميكنيم»، اين كاملا موضع قانوني و مطابق با NPT است.
رهبر معظم انقلاب فتواي قاطع دادهاند كه ايران قصد ساخت بمب اتم ندارد، اما كاربرد صنعت هستهاي كه فقط بمب نيست. انواع مشتقات ديگر هست كه هيچ ربطي به بمب ندارد و در آن بهروي ما باز است. ما نبايد از اين معدن بزرگ چشم بپوشيم. تكنولوژيهاي عظيمي وابسته به فناوري هستهاي هستند كه بايد از آنها استفاده كنيم.
اگر پاسخي ندهيم يا پاسخ بدي بدهيم، امريكاييها تصور ديگري خواهند كرد و تحريمها را بدون ترديد ادامه ميدهند. چون آنها تازه فكر ميكنند ماستخور ما را گير آوردهاند. احساس ميكنند دولت به لطف غربيها نياز دارد و نيازمند اين است كه مثلا 5 ايرباس به ما بدهند و غيره. اما دولت بايد دندان لق همه را بكند و دور بيندازد؛ دولت ما بايد بگويد كه آنها يا تمام تعهداتشان در برجام را بايد موبهمو انجام دهند يا اين ايرباس و بويينگ هم مال خودشان.
پيشنهاد من به دولت آقاي روحاني آن است كه اگر ايشان ميخواهد بار دوم امور كشور را به دست بگيرد حتما بايد يك تحول بسيار بنيادي در نگرشش به مسائل داخلي، اقتصاد و نيروهايي كه به كار ميگيرد، داشته باشد و همچنين در تصورش از صحنه بينالمللي و ديناميك نيروها در اين عرصه يك بازنگري جدي كند.