سوگند دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمين رييسجمهور ايالات متحده
شروع شد
ميثم سليماني
زماني كه دونالد ترامپ ساعاتي پيش از مراسم تحليف رياستجمهوري براي اداي احترام به محل بناي يادبود آبراهام لينكلن، رييسجمهور فقيد امريكا رفت، براي بسياري اين سوال به وجود آمد كه بين لينكلن جمهوريخواه تا دونالد ترامپ جمهوريخواه كه روز گذشته مسند امور را در امريكا به دست گرفت تا چه حد فاصله است؟ هرچند قضاوت در حال حاضر در اين خصوص زود به نظر ميرسد اما برداشت اوليه از اين دو رييسجمهور قياسي بسيار دور از ذهن به نظر ميرسد. دونالد ترامپ روز گذشته درحالي به عنوان چهلوپنجمين رييسجمهور ايالات متحده در روبهروي ساختمان كپيتول هيل سوگند ياد كرد كه از ماهها پيش بسياري آن را كابوسي ميدانستند كه اكنون تعبير شده است. روز جمعه هرچند طبق انتظارهايي كه از پيش ميرفت مراسم تحليف نه چندان با شكوهي نسبت به گذشته برگزار شد اما نبايد فراموش كرد كه دونالد ترامپ اكنون تبديل به چهل و پنجمين رييسجمهور ايالات متحده امريكا شده است ونبايد فراموش كرد كه رهبري متفاوت از باراك اوباما است. روز جمعه واشنگتن در فضايي كاملا امنيتي قرار داشت. هوايي معتدل اما باراني بر مراسم سوگند دونالد ترامپ حاكم بود. طبق برنامهاي كه از پيش طراحي شده بود، دونالد ترامپ پس از مراسم اداي سوگند به ساختمان كنگره رفت تا در مراسم ناهار به همراه همسر خود ملانيا، شركت كنند سپس در ساعت 3 بعد از ظهر رژه خودروي دونالد ترامپ نه به عنوان رييسجمهور منتخب، بلكه به عنوان رييسجمهور ايالات متحده برگزار شد كه آن را ميتوان يكي از كوتاهترين رژههاي مراسم تحليف تاريخ معاصر دانست كه البته در اين مسير نيز دهها هزار معترض انتظار خودروهاي تيم امنيتي دونالد ترامپ را ميكشيدند تا اعتراض را چاشني مراسم تحليف كنند و رنگ و بويي متفاوت از گذشته را به حال و هواي مراسم تحليف دهند. اما با اين وجود تيم سرويس امنيتي رياستجمهوري پيش از تظاهرات اعتراضي در محوطههاي تعيين شده كاملا آنها را مورد بازرسي قرار دادند و بيست ايستگاه بازرسي را در اطراف محلهاي مورد نظر قرار دادند تا حفظ جان رييسجمهور بهطور كامل رعايت شود. هرچند معترضان پيش از مراسم عنوان كرده بودند كه قصد دارند با ايجاد ترافيك عمومي در واشنگتن حمل و نقل شهري را فلج كنند از همين رو دونالد ترامپ مجبور شد تا مراسم رژه خود را به صورت محدود برگزار كند و هرچه سريعتر خيابان پنسيلوانيا كه ساختمان كپيتول را به كاخ سفيد متصل ميكند را بپيمايد تا به مقصد نهايي و دفتر بيضي رييسجمهور برسد. دونالد ترامپ در حالي خود را به كاخ سفيد ميرساند كه در اتفاقي كم سابقه جمهوريخواهان كنترل سه مركز قدرت در ايالات متحده را در دست دارند. از همين رو ترامپ اين شانس را دارد كه هر اقدامي كه ميخواهد انجام دهد و آنگونه كه وعده داده ميراث باراك اوباما را هرچه سريعتر از بين ببرد كه از جمله مهمترين آن قانون مراقبتهاي بهداشتي (اوباماكر) است. اما اين اتفاق در حالي رخ ميدهد كه تناقض در سخنان و رفتار ترامپ موج ميزند، هنوز بهطور دقيق مشخص نيست كه ترامپ چه جايگزيني براي اوباما كر، مهاجرت، ماليات و مسائل ديگر دارد و چه كاري را بنا دارد در دولت جديد پيش ببرد. اكنون دونالد ترامپ به عنوان رييسجمهور جديد طي حداقل 40 سال گذشته كمترين محبوبيت را ميان مردم امريكا دارد كه اين موضوع را ميتوان بزرگترين آسيب براي رييسجمهوري كه به تازگي براي نخستين بار وارد كاخ سفيد ميشود در نظر گرفت. اين در حالي است كه طي آخرين نظرسنجي واشنگتن پست تنها 40درصد از امريكاييها ترامپ را رييسجمهوري مطلوب ميدانند كه در حال حاضر 21درصد كمتر از محبوبيت اوبامايي است كه كاخ سفيد را روز گذشته ترك كرد. اما بايد پذيرفت كه دونالد ترامپ پيروز انتخابات رياستجمهوري ايالات متحده شده است و با تمامي فرازو نشيبها و مشكلات او اكنون فرمانده كل قواي ايالات متحده و رهبري بزرگترين قدرت اقتصادي جهان را برعهده دارد. آنگونه كه دونالد ترامپ در مراسم اداي يادبود به لينكلن روي پلكان خطاب به خبرنگاران گفت: ما خواهان تغيير هستيم، ما خواستار تغييرات واقعي هستيم. ترامپ حتي زماني كه به كنسرتي، يك شب پيش از مراسم تحليف رفت مورد تشويق جمعي از حاضران هستيم. او حتي در آنجا نيز گفت كه ما در حال رفتن به سوي ساختن دوباره امريكايي بزرگ هستيم و حتي بزرگتر از گذشته؛ او حتي در توييتر خود پيش از ورود به واشنگتن نوشت «من در راه هستم».
دموكراتها سد راه كابينه ترامپ
با وجود تمام انتقاداتي كه متوجه ترامپ است اما خود معتقد است تيمي را براي اداره كشور مد نظر قرار داده كه از بالاترين هوش برخوردار هستند و بهترين افرادي هستند كه ميتوانند كشور را مديريت كنند. ترامپ روز پنجشنبه نيز در خصوص كابينه خود گفت: 21نامزد كابينه به همراه 536مقام مختلف بناي مستحكمي را براي خدمت و اداره موسسات فدرال بنا خواهند كرد. مايك پنس، معاون اول رييسجمهور نيز گفت كه كار ما اين است كه از روز آماده به كار باشيم و همه ما آماده رفتن به محل كار خود هستيم. با اين حال طبق اخبار تا زمان تنظيم اين گزارش بنا بوده كه حداقل دو وزير كابينه دونالد ترامپ تا بعد از ظهر جمعه به وقت واشنگتن مورد تاييد سنا قرار گيرند كه ميتوانند همزمان با آغاز به كار ترامپ، مديريت محلهاي ماموريت خود را نيز به دست گيرند. گفتني است دموكراتهاي مجلس سنا موافقت كردند كه بعد از مراسم تحليف تشكيل جلسه دهند و براي ژنرال جيمز متيس به عنوان وزارت دفاع و ژنرال جان اف كلي براي وزارت امنيت داخلي رايگيري كنند كه هردو به نظر ميرسد مورد تاييد سناتورهاي هر دو حزب قرار گيرند. اما در حالي دموكراتها اين دو ژنرال را قصد دارند تاييد كنند كه چندان تمايلي به تاييد ساير نامزدهاي دونالد ترامپ در پستهاي خود ندارند و همين موضوع به نظر ميرسد كار رايگيري در خصوص ساير نامزدهاي رياستجمهوري امريكا را محدود ميكند و حتي اين احتمال وجود دارد كه جلسات پرسش و پاسخ نيز ادامه پيدا كند. البته اين موضوع بستگي به نحوه متقاعد كردن جمهوريخواهان دارد كه تا چه حد ميتوانند آنها را با خود ملحق كنند زيرا دموكراتها نميتوانند بدون حمايت جمهوريخواهان با نامزدهاي پيشنهادي دونالد ترامپ مخالفت كنند. با اين حال دموكراتهاي سنا معتقدند كه كابينه ترامپ باتلاقي از ميلياردرهايي است كه مملو از درگيريهاي حقوقي و مسائل اخلاقي هستند كه بايد براي انتخاب آنها چشممان را به روي آنها ببنديم. با اين حال دموكراتها وعده دادهاند، پس از بررسي دو نامزد اصلي شروع به بررسي نامزدي مايك پمپئو نامزد تصدي رياست سازمان سيا ميرسد كه احتمالا او نيز يا جمعه يا دوشنبه تاييديه خود را دريافت ميكند. اما با اين حال دموكراتها آماده هستند كه حداقل روند رسيدگي را براي هشت نامزد ديگر به تاخير بيندازند كه به نظر ميرسد براي آن بسيار برنامهريزي كردند كه يكي از مهمترين آنها ركس تيلرسون، نامزد وزارت خارجه است كه به نظر ميرسد نهتنها دموكراتها بلكه برخي جمهوريخواهان نيز با او مخالف هستند.
به دنبال حل اختلافات
تيم ترامپ برخي سيگنالها را نيز در راستاي تلاش براي آغاز ترميم روابط با گروههايي كه در طول دوره انتقالي خود با آنها به مشكل خورد ارسال كرد، كه از جمله آن ميتوان به جامعه اطلاعاتي و رسانهها در امريكا اشاره كرد. شان اسپايسر كه به عنوان سخنگوي كاخ سفيد معرفي شده است در نخستين جلسه رسمي خود با روزنامهنگاران در حدود يكساعت مورد پرسش و پاسخ خبرنگاران قرار گرفت و اعلام كرد كه دونالد ترامپ قصد دارد تا از دفتر مركزي سيا در لانگلي ويرجينيا براي قدرداني از افسران و ماموران سيا حاضر شود، كه آن را ميتوان تلاشي از سوي دونالد ترامپ دانست كه قصد دارد اختلافات را با دستگاههاي اطلاعاتي كنار بگذارد و سيگنالهاي مثبتي را براي ارتباط خوب به آنها ارسال كند.
حواشي پيش از مراسم تحليف
به نظر ميرسد دونالد ترامپ به خوبي پيش از مراسم تحليف سعي كرد كه در بهترين حالت خود را آماده كند و سخنراني خود را نيز به خوبي براي اين مراسم تنظيم و آماده كند. مهمانان مهم اين برنامه را ميتوان جيمي كارتر، رييسجمهور سابق و دموكرات امريكا دانست. همچنين هيلاري كلينتون رقيب دونالد ترامپ و به همراه همسر خود بيل كلينتون رييسجمهور سابق در اين مراسم بنا بود، حاضر شوند. همچنين جورج بوش پسر به همراه لورا بوش در اين مراسم حضور دارند، اما به نظر ميرسد جورج بوش پدر به همراه بارابارا همسرش در بيمارستان بستري هستند و آنگونه كه سخنگوي خانوادگي آنها عنوان كرده، نميتوانند با توجه به وضعيت سلامتي آنها در مراسم حاضر شوند و بايد دوره نقاهت را پشت سر بگذارند. ترامپ از روز پنجشنبه خود را آماده برنامههاي مختلف كرده است. او كه پيش از مراسم تحليف در هتلي كه خود صاحب آن است در واشنگتن اقامت دارد، روز پنجشنبه با قاضي ارشد جان جي رابرتس جونيور ملاقات كرد تا درباره ترتيبات مراسم روز جمعه بايكديگر هماهنگي لازم را ايجاد كنند. طبق برنامهريزي بنا بوده كه مراسم با دو انجيل برگزار شود يك انجيل خانوادگي و ديگري انجيلي بود كه لينكلن در نخستين مراسم تحليف خود در سال 1861 با آن سوگند ياد كرده است. دستياران ترامپ كه متن سخنراني او را آماده كردهاند چندين بار با شخص ترامپ آن را بازنويسي كردند و در طول هفته گذشته نيز در برج ترامپ آن را مورد تمرين قرار دادند. مشاوران ترامپ سخنراني او را بسيار شخصي و صادقانه ميدانند. اين مشاوران ميافزايند اين سخنراني به يك دستوركار شبيه است تا يك سند فلسفي، سخنراني كه يك چشمانداز را از جايي كه كشور قرار دارد و نقش دولت و شهروندان و آينده كشور در آن ديده شده است.
اولويتهاي دولت جديد امريكا
دونالد ترامپ از روز اولي كه به عنوان رييسجمهور منتخب ايالات متحده معرفي شد به تيم خود دستور داد تا مجموعهاي از ليست دستورات اجرايي را آماده كنند تا آنها را تغيير دهند. اما بهطور كلي به نظر ميرسد اولويتهاي دونالد ترامپ در روزهاي اول حضور در كاخ سفيد بر سه محور باشد، كه آنها را ميتوان به سه بخش تجارت، انرژي و اوباماكر اشاره كرد. در بخش اول كه حوزه تجارت قرار دارد، دونالد ترامپ آنگونه كه وعده داده بود و بارها و بارها به آنها اشاره كرده بود لغو موافقتنامه نفتا و مذاكره مجدد در خصوص آن است. ترامپ معتقد است كه قصد دارد معاملات را به صورت عادلانه و دوجانبه تنظيم كند تا بتواند در اين راستا شغل ايجاد كند و صنعت را در داخل كشور راهاندازي كند. ترامپ نيز به شركتهايي كه در خارج از كشور شغل توليد ميكنند، هشدار داده كه اگر به سمت داخل حركت نكنند بايد تعرفه واردات بيشتري را پرداخت كنند. در اين راستا نيز جمهوريخواهان كنگره براي بالابردن تعرفه چراغ سبز نشان دادهاند تا شركتهايي كه ايالات متحده را ترك ميكنند دچار مجازات نشوند و آنگونه كه جمهوريخواهان ميخواهند قصد دارند تا شركتهايي كه در داخل كشور ميمانند براي آنها پاداش در نظر گرفت و نرخ ماليات بر اين كشورها را نيز كاهش داد. ولي با اين حال دونالد ترامپ ميخواهد با حربه افزايش تعرفه قدرت خود را تا حدودي نشان دهد. با اين حال برخي كارشناسان معتقدند كه اين صحبتهاي تهديدآميز ترامپ صرفا يك تاكتيك ترساندن، با هدف تشويق توليدكنندگان داخلي براي ماندن در كشور باشد. از طرفي اگر ترامپ بخواهد با تعرفه شركتها را تهديد كند، كشورهاي ديگر نيز ميتوانند، با اقدام تقابل وجهه صادرات ايالات متحده را تغيير دهند و حتي توليدكنندگان داخلي را نيز دلسرد كنند. اقدام دومي كه دونالد ترامپ انجام خواهد داد در حوزه تغيير سياستهاي انرژي است كه در دوره باراك اوباما وضع شده است. ترامپ اوباما را متهم كرده بود كه توسعه سوختهاي فسيلي را متوقف كرده است. اين در حالي است كه در طول هشت سال گذشته توليد نفت و گاز طبيعي افزايش يافته، اما دونالد ترامپ ميگويد اين موضوع با موانع روبهرو بوده است. ترامپ وعده داده تا محدوديتهاي توليد انرژيهاي فسيلي از جمله زغال سنگ را كه در طول سالهاي گذشته محدود شده بود را بردارد تا ميليونها شغل با درآمد بالا ايجاد كند. در طول دوره باراك اوباما، وزارت كشور و سازمان حفاظت از محيط زيست نظارت شديدي در خصوص توسعه انرژيهاي فسيلي داشتند. اما توليدكنندگان سوختهاي فسيلي انتظار دارند تا تيم ترامپ با برداشتن محدوديتها در طول سالهاي رياستجمهوري اوباما آزادانه فعاليت كنند. سومين بخش از اولويت اصلي دولت آينده امريكا لغو سيستم مراقبتهاي بهداشتي اوباماكر است كه دونالد ترامپ قصد دارد به عنوان نخستين كار خود آن را لغو كند. اما با اين حال ترامپ وعده داده تا سيستمي بهتر را جايگزين آن كند كه هنوز مشخص نيست. نامزد وزارت بهداشت كالينه ترامپ در جلسه استماع سنا عنوان كرد، كه ما معتقديم كه پوشش درماني افراد يك امر ضروري است اما اين امر بناست از چه راهي تامين شود كماكان روشن نيست. بسياري معتقدند كه اگر اوباماكر لغو شود با توجه به بودجه محدود براي جايگزيني دهها ميليون نفري كه از پوشش بيمهاي خارج ميشوند باعث رشد ناگهاني حق بيمهها در امريكا خواهد بود كه اين در امريكا بسيار نگرانكننده است. كماكان بسياري اميدوار هستند كه جمهوريخواهان و شخص ترامپ تا زمان ارايه طرحي جايگزين از اقدام براي لغو اين قانون خودداري كند.
من باز نميايستم
دونالد ترامپ به همراه همسر خود ملانيا ترامپ روز گذشته مورد استقبال باراك اوباما و همسرش ميشل قرار گرفت و با يكديگر قهوه خوردند. صحنهاي كه هشت سال پيش باراك اوباما و همسرش آنجا قرار داشتند و حالا بايد كاخ سفيد را ترك كنند تا رييسجمهور جديد به همراه همسرش جايگزين آنها شوند. باراك اوباما در آخرين پست توييتري خود در سمت رييسجمهور ايالات متحده امريكا خطاب به مردم اين كشور نوشت: «خدمت به شما بزرگترين افتخار زندگي من بود. شما مرا به رهبري بهتر و مردي بهتر تبديل كرديد.» «من باز نميايستم. من همچنان به عنوان يك شهروند كنار شما خواهم بود، و حقيقتجويي، عدالتخواهي، شوخطبعي و عشق شما الهامبخش من خواهد بود.»تصويري كه اكنون باراك اوباما پس از آنكه كاخ سفيد را ترك ميكند را تنها تاريخ مشخص ميكند. هزاران تن از هواداران باراك اوباما نيز روز گذشته به خيابانها آمدند و در برابر كاخ سفيد ايستادند تا از او تشكر كنند. هشت سال پر فرازو نشيب براي اوباما شايد نه براي خود او بلكه براي تاريخ نيز فراموش نشدني باشد. باراك اوباما اكنون به تاريخ پيوسته است. به مانند 43رييسجمهور پيشين ايالات متحده كه هركدام از خود آثاري چه خوب و چه بد بجاي گذاشتهاند. اما تمامي آنها را ميتوان پس از ساليان قضاوت كرد، هرچند كه اكنون عدهاي باراك اوباما را رييسجمهوري خاكستري، شكست خورده و حتي بحرانآفرين ميدانند كه هيچ اثري جز جنگ و ويراني برجاي نگذاشت اما نبايد فراموش كرد كه او مرد زمانه خود بود و بسياري از اتفاقات در تاريخ به نام او ثبت خواهد شد كه شايد آنها را هيچگاه نميتوان فراموش كرد. اوباما به پايان راه خود رسيد، اما جهان ادامه دارد و بايد ديد، دونالد ترامپ چه چيزي را از خود پس از پايان رياستجمهوري برجاي خواهد گذاشت. تاريخ نظارهگر ترامپ خواهد بود.
سخنراني ترامپ؛ انتخاباتي، تلخ ، توهينآميز
دونالد ترامپ روز گذشته در مراسم تحليف خود در جمع مردم امريكا و مقامات حال و سابق اين كشور طي سخنراني خود ابتدا از روساي جمهور سابق امريكا كه در اين مراسم حاضر بودند تشكر كرد. او بطور ويژه از باراك اوباما وميشل اوباما تشكر كرد. وي افزود مراسم امروز بسيار شاخص است چرا كه در آن قدرت از واشنگتن به مردم امريكا منتقل ميشود. ترامپ در اين سخنراني از اقليت حاكم در واشنگتن انتقاد كرد و گفت: سيستم امريكا از خودش محافظت كرد و نه مردم امريكا؛ وي در ادامه تاكيد كرد كه اين لحظهاي است كه به مردم امريكا تعلق دارد. دونالد ترامپ در ادامه تصريح كرد كه مهم نيست كه چه حزبي قدرت را در اختيار دارد بلكه مهم اين است كه مردم حاكم باشند. رييسجمهور جديد ايالات متحده تصريح كرد: روز آغاز رياستجمهورياش به عنوان روزي در يادها خواهد ماند كه مردم امريكا «دوباره» بر سرنوشت خود حاكم ميشوند. دونالد ترامپ همچنين از نظام آموزشي، درماني و بالا بودن نرخ جرايم در امريكا انتقاد كرد. وي عنوان كرد كه قصابي امريكا همين امروز متوقف ميشود. رييسجمهور امريكا تاكيد كرد كه امريكا يك ملت است و رنج هر كسي رنج همه است. ترامپ در خصوص وضعيت ارتش امريكا نيز گفت: از كشورهاي ديگر حفاظت كرديم درحالي كه ارتش خودمان بطور غمانگيزي افت كرده است. تريليون دلار را به خارج فرستاديم در حالي كه زيرساختهاي خودمان آسيب ديده است. ترامپ همچنين برضرورت حفظ شغل، مرزها و روياي امريكايي تاكيد كرد. او گفت: ما دوباره ميبريم طوري كه امريكا تا به حال نبرده است. امريكا را به دستان امريكايي و كارگر امريكايي ميسازيم. وي عنوان كرد كه امريكايي بخر و امريكايي استخدام كن شعار من خواهد بود. ترامپ افزود: با تقويت ائتلافهاي موجود و تشكيل ائتلافهاي جديد تروريسم را از صحنه جهان محو ميكنيم. جملهاي كه باراك اوباما رييسجمهور سابق امريكا حاضر به گفتن اين كلمه نبود. دونالد ترامپ همچنين تاكيد كرد نيروهاي امنيتي امريكا از اين كشور محافظت ميكنند اما از آن مهمتر خدا نگهبان ما است. ترامپ همچنين با انتقاد از سياستمدارهاي ديگر گفت كه زمان شعار گذشته و وقت عمل فرا رسيده است. دونالد ترامپ در بخش پاياني سخنان خود عنوان كرد تعصب در قلب ما جايي ندارد. چرا كه سياهپوست يا سفيدپوست يا هر نژاد ديگري كه باشيد همان خون قرمز وطن پرستي در رگهايتان است. دونالد ترامپ سخنراني خود را با تكرار شعارش يعني عظمت را به امريكا بر ميگردانيم به پايان رساند.