ارتقاي كارآمدي
با افشاي اطلاعات
میثم کریمی
کارشناس اقتصادی
نقش شفافیت در شبکه بانکی از جهت کاهش عدم تقارن اطلاعات برای فعالان بازار و نهادهای نظارتی دارای اهمیت است. در این رابطه کمیته بال، ۶ طبقه افشای اطلاعاتی را به بانک‌های جهان توصیه می‌کند.یکی از شاخص‌های اصلی ارزیابی سلامت بانکی، میزان شفافیت در شبکه بانکی است. اگر چه شفافیت در ذات خود و به صورت مستقیم بر عملکرد موفق یا ناموفق یک بانک تاثیر ندارد، ولی کارشناسان اقتصادی به نقش کلیدی شفافیت در تاثیر بر انضباط مالی و کارآمدی نظارت تاکید می‌کنند. از این رو، بانک‌های مرکزی کشورهای جهان در فواصل معینی در طی سال، اقدام به رتبه‌بندی بانک‌ها برحسب میزان شفافیت می‌کنند. با افزایش میزان این شاخص، امکان نظارت اثربخش و کارآمد بانک مرکزی در مدیریت و نظارت بازار پول افزایش یافته و اعتماد سپرده گذاران به این بازار نیز بیشتر می‌شود.
۱- عملکرد مالی بانک: در این بخش، بانک باید اقدام به افشای اطلاعاتی کند که عملکرد مالی بانک را تبیین کرده و برای فعالان بازار و نهادهای نظارتی مناسب باشد. ۲- وضعیت مالی بانک: در این بخش، بانک باید اطلاعاتی را افشا کند که استفاده کنندگان از اطلاعات (اعم از هیات مدیره، سهام‌داران، فعالان بازار و نهادهای ناظر) بتوانند بر اساس آنها بانک را در خصوص توان پرداخت بدهی و تعهدات خویش و مدیریت نقدینگی ارزیابی کنند. ۳- شیوه‌ها و استراتژی‌های مدیریت ریسک بانک: بانک‌ها باید در یادداشت‌های توضیحی خود درباره متدولوژی و راهبردهای مدیریت ریسک خود که عامل مهمی در ارزیابی عملکرد بانک است، توضیحاتی ارايه کنند. ۴- مقدار منابع در معرض ریسک: با استفاده از اطلاعات این بخش، ذینفعان و کاربران اطلاعات بانک خواهند توانست از مقدار منابع در معرض ریسک اطلاع پیدا کرده و نسبت به آینده بانک پیش‌بینی انجام دهند. اطلاعات افشا شده در این بخش باید به تفکیک دارایی‌های ترازنامه‌ای و خارج از ترازنامه باشد. ۵- رویه‌های حسابداری موجود: افشای رویه‌های استفاده‌شده در گزارشگری صورت‌های مالی، خواننده را به شیوه نگرش بانک آگاه کرده و این امکان را به وی می‌دهد که تعدیلات لازم برای مواردی که در صورت‌های مالی تصریح نشده را انجام دهد. ۶- اطلاعات کاری، مدیریت و حاکمیت شرکتی: هدف از افشای اینگونه اطلاعات، شناخت خواننده از وضعیت بانک در بازارهای موجود، استراتژی‌های اخذ شده و توان مدیریت بانک است.