تحقق يك رويا

عرب‌ها كتابخوان نيستند. اين عنوان يك يادداشت نيست بلكه جمله‌اي است كه سال‌هاي سال پيرو بررسي ميانگين وضعيت كتابخواني در جامعه عرب (امارات متحده عربي، مصر، سومالي، كويت و... را شامل مي‌شود) تكرار شده است. چند سال پيش در همين ستون آماري از وضعيت كتابخواني اعراب به ميان آمد. براي مثال اينكه كودكان عرب همسايه خليج فارس به طور متوسط 6 دقيقه كتاب مي‌خوانند كه طبعا رقم مناسبي نيست. وقتي از كتابخوان نبودن عرب‌ها مي‌گوييم اما از سوي ديگر مي‌شنويم نويسنده عربستاني «محمدحسن علوان» برنده جايزه بزرگ ادبيات داستاني جهان عرب مي‌شود اطمينان حاصل مي‌كنيم كه پيشرفت جهان عرب- خصوصا در حوزه فرهنگ و هنر- دور و دير نخواهد بود.  علوان كه براي رمان «يك مرگ كوچك» برنده 50000دلار جايزه شده است در مصاحبه‌اي گفته است: «من در كانادا زندگي مي‌كنم. در نقطه سرد دنيا. اما قصه‌اي كه نوشتم درست در دل گرما پيش مي‌رود. قهرمان داستان كه مسلماني ‌زاده اسپانياست در سفرهاي دور و درازش از اندلس به آذربايجان مي‌رود. مراكش، مصر و حجاز را مي‌بيند. هرآنچه مي‌بيند بخشي از ذهنش را به خود اختصاص مي‌دهد و عوض مي‌شود...» محمدحسن علوانِ عرب، براي عرب‌ها مي‌نويسد و معتقد است ريشه‌هاي خود را فراموش نمي‌كند. كيست كه از اهميت برنده شدن جوايز ادبي بين‌المللي بي‌خبر باشد؟ جدا از آنكه به زودي اين كتاب به زبان‌هاي مختلف ترجمه مي‌شود، حتما نوجوانان و جوانان عرب بيشتري به نسبت سال‌هاي گذشته راهي كتابفروشي‌ها و كتابخانه‌ها مي‌شوند. سرشان را بالا مي‌گيرند و اسم نويسنده معروف هم‌كيش خود را به زبان مي‌آورند.  كتابي كه برنده جايزه بزرگ ادبيات عرب مي‌شود با قاعده و قانون‌هاي تعريف شده در بوكر در وهله اول به زبان انگليسي ترجمه مي‌شود. 33 كتاب منتخب در طول ده سال داير بودن اين جايزه تا به حال به 24 زبان ترجمه شده‌اند و بي‌گمان تاثيري چشمگير در شناساندن فرهنگ كشورهاي عربي به جهانيان داشته‌اند. حال اما مي‌شود به آماري اميدبخش در خود كشورهاي عربي نيز دل خوش داشت.