ترامپ قاصد صلح عربستان با اسراييل

يسرا بخاخ

دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا كه در ميانه نخستين سفر خود به برخي نقاط جهان است بعد از حضور جنجالي‌اش در عربستان و انتخاب اين كشور به عنوان نخستين مقصد خارجي خود، روز دوشنبه در پروازي كه به نظر مي‌رسد نخستين پرواز مستقيم از رياض به تل‌آويو باشد به اسراييل رفت تا با مسوولان شريك اصلي امريكا در خاورميانه يعني رژيم صهيونيستي ديدار و گفت‌وگو كند. دونالد ترامپ روز دوشنبه بعد از ورود به تل‌آويو و ديدار با همتاي اسراييلي خود در يك نشست خبري مدعي شد كه نگراني روز افزون از ايران در منطقه، كشورهاي عربي را به اسراييل نزديك كرده است، ترامپ پيش از آغاز ديدارش با نتانياهو و در واكنش به اخبار منتشر شده درباره درز پيدا كردن اطلاعات امنيتي در ديدارش با سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه گفت كه در ديدار با لاوروف اسم اسراييل را بر زبان نياورده است. بر اساس گزارش‌هاي رسانه‌هاي عبري‌زبان، ترامپ گفته هيچ اسمي از اسراييل در ديداري كه با لاوروف داشتم نبردم. به اين ترتيب او تلاش كرده تا اثبات كند منبع اطلاعاتي كه به لاوروف داده اسراييل نبوده با اين وجود رسانه‌هاي اسراييلي تاكيد كرده‌اند كه همين انكار او نشان مي‌دهد كه او اطلاعات محرمانه‌اي كه از اسراييل دريافت كرده به لاوروف منتقل كرده است.
وي همچنين درباره توافق هسته‌اي قدرت‌هاي جهاني با ايران اظهارنظر كرد و با تكرار ادعاهاي بي‌پايه و اساس خود ادعا كرد كه توافق هسته‌اي مانند يك ريسمان نجات براي ايران عمل كرد. وي گفت: ايران توافق بزرگ و باورنكردني با امريكا امضا كرده كه تن دادن امريكا به آن وحشتناك بود.
رييس‌جمهور امريكا بعد از ديدار با بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي نيز ادعا كرد كه تاثير ايران در بحران‌هاي سوريه، يمن و عراق و حمايت اين كشور از نيروهاي شيعه يا اعزام نيروي نظامي افزايش پيدا كرده است و افزود: فرصتي براي همكاري از طريق خاورميانه كه با هدف توسعه، مقابله با تروريسم و مقابله با خطر ايران باشد ايجاد شده است. وي همچنين از آنچه تعهد نتانياهو به صلح دانست استقبال كرد و بدون ذكر نام فلسطينيان گفت: با همكاري شركاي عرب دنبال تقويت صلح در منطقه خاورميانه هستيم. نتانياهو نيز كه رابطه چندان خوبي با باراك اوباما رييس‌جمهور پشين امريكا نداشت بعد از ديدار با ترامپ گفت كه مي‌خواهيم بدانيم تا چه حدي مي‌توانيم سياست‌هاي امريكا را در خصوص ايران تغيير دهيم. نتانياهو همچنين در اشاره به خط جديد شكل گرفته ميان اسراييل و كشورهاي عربي گفت كه دشمنان قديم به شركاي امروز تبديل مي‌شوند و افزود: مي‌توان با همكاري ايالات متحده در مقابل ايران ايستاد و اين كشور را به عقب راند. وي همچنين از سران كشورهاي عربي كه ترامپ با آنها در رياض ديدار كرده تمجيد كرد و گفت: با اين رهبران مي‌توان فضايي را براي خلق صلح واقعي ايجاد كرد.
رييس‌جمهور امريكا سفر كوتاهي هم به بيت لحم در جنوب كرانه باختري داشت و با محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين ديدار كرد. پايگاه عربي 21 گزارش داد كه احتمالا در ديدار ترامپ و محمود عباس مساله تشكيل دولت مستقل فلسطيني كه تاكنون رييس‌جمهور امريكا موضع روشني در قبال آن نداشته است مطرح شده، با اين وجود در نشست خبري صحبتي از آن نشد. در نشست خبري مشترك عباس و ترامپ، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين تاكيد كرده كه با امريكا در زمينه مقابله با تروريسم همكاري خواهد كرد و افزود: اصلي‌ترين مشكل ما با اسراييل مساله شهرك‌نشيني است و اينكه اسراييل ما را به رسميت نمي‌شناسد ايجاد صلح افق‌هاي بيشتري را براي بهبود وضعيت اقتصادي فلسطين بر اساس حاكميت بر اراضي خود باز مي‌كند و اسراييل بايد به وجود دولت فلسطيني اعتراف كند همان‌گونه كه ما به وجود دولت اسراييلي اعتراف كرده‌ايم و نسبت به باز كردن درهاي گفت‌وگو با همسايگان اسراييلي‌مان براي ايجاد اعتماد‌سازي مشتاقيم.
با وجود اينكه رييس تشكيلات خودگردان فلسطين بارها از عبارت دولت فلسطين استفاده كرد اما ترامپ بدون ذكر اين عبارت تاكيد كرد كه بايد صلح دايم و پايدار ايجاد شود و افزود: به بيت لحم آمده‌ايم تا شاهد جهاني باشيم كه در آن تحمل بيشتري نسبت به يكديگر وجود داشته باشد و صلح دايمي محقق شود. وي كه بارها در اين سفر از لزوم صلح دايم در فلسطين اشغالي سخن گفته، بدون اينكه هيچ راهكاري در اين زمينه ارايه كند بار ديگر گفت كه مشتاق است با نتانياهو و عباس در زمينه ايجاد صلح پايدار در فلسطين همكاري كند. رييس‌جمهور امريكا گفت هر تلاشي كه براي ايجاد صلح ممكن باشد به كار خواهم بست. پايگاه عربي 21 گزارش داد كه ترامپ در جريان سفرش به قدس اشغالي اصلي‌ترين موضوعات مورد اختلاف در پرونده فلسطين يعني، شهرك‌سازي، خشونت نظاميان اسراييلي عليه فلسطينيان و وضعيت قدس اشغالي را مورد بررسي قرار نداد اما بر روابط محكم و استوار ايالات متحده و اسراييل پافشاري كرد. بر اساس اين گزارش عباس همچنين از ترامپ خواسته به اسراييل فشار بياورد تا مروان البرغوثي، يكي از قديمي‌ترين زنداني‌هاي فلسطيني در اسراييل را آزاد كند.
ژنرال هربرت مكمستر، مشاور امنيت ملي امريكا در خصوص سفر ترامپ به فلسطين اشغالي گفت كه ترامپ به دنبال ايجاد كرامت و تغيير سرنوشت زندگي فلسطيني‌هاست. اين در حالي است كه دولت نتانياهو يكي از دولت‌هاي راست افراطي تاريخ اين رژيم است و شماري از اعضاي دولت از حاميان شهرك‌سازي هستند كه با طرح دو دولتي به منظور تشكيل دولت مستقل فلسطين مخالف‌اند. منابع عبري نيزگزارش داده‌اند كه محمود عباس در ديدارش با ترامپ از او خواسته بود به اسراييل فشار بياورد تا به مطالبات حقوق بشري اسراي فلسطيني در زندان‌هاي اسراييل توجه كند و آنها را محقق كند.
ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا نيز اعلام كرده كه قرار است به زودي نشستي سه جانبه با حضور نتانياهو، محمود عباس و ترامپ براي بررسي پرونده فلسطين برگزار شود. اين ديدار احتمالي كه هنوز زمان و مكان آن مشخص نيست به گفته تيلرسون در راستاي تلاش‌هاي جدي ترامپ براي حل و فصل پرونده فلسطين و از سرگيري گفت‌وگوهاي صلح است.
پايگاه اسراييلي معاريو اما در جريان سفر ترامپ به سرزمين‌هاي اشغالي گزارش داد كه رييس‌جمهور امريكا پيامي از سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان براي بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي انتقال داده است. بر اساس اين گزارش ملك سلمان اعلام آمادگي كرده كه در صورت موافقت اسراييل با حل و فصل نهايي پرونده فلسطين، رياض آماده است اسراييل را به رسميت بشناسد و با اين رژيم روابط رسمي هم داشته باشد.
همزمان با سفر ترامپ به بيت لحم صدها نفر از حاميان حماس دوشنبه‌شب در اردوگاه جباليا تجمع كردند و به اظهارات ترامپ كه طي آن گفته بود حماس يك گروه تروريستي است اعتراض كرده بودند. اين افراد با بالا بردن پرچم‌هاي سبز رنگي كه روي آن نوشته شده بود «مقاومت ترور نيست» به سخنراني ترامپ در حضور سران عربي و محمود عباس در رياض اعتراض كردند. ترامپ بعد از ظهر سه‌شنبه راهي واتيكان شده است.
در راستاي تلاش‌ها براي از سرگيري گفت‌وگوهاي سازش در فلسطين، پايگاه اسراييلي والاه فاش كرد كه محمود عباس دو روز پيش از ديدار با ترامپ در حاشيه نشست اقتصاد جهاني كه در بحر الميت برگزار شده بود با «تيزيپي ليوني» وزير خارجه پيشين اسراييل و عضو كنيست اين رژيم ديدار كرده است. بر اساس اين گزارش، محمود عباس اعلام آمادگي كرده تا با نتانياهو در خصوص آينده گفت‌وگوهاي صلح فلسطين گفت‌وگو كند. بر اساس اين گزارش ليوني از حضورش در بحر الميت در اردن استفاده كرده و از سران كشورهاي عربي خواست روابط خود را با اسراييل بهبود ببخشند. بر اساس اين خبر وزير خارجه اسبق اسراييل گفته: فرصتي منطقه‌اي ايجاد شده كه جهان عرب نبايد از دست بدهد و براي سازش با اسراييل گام بردارد و به اسراييل اثبات كند كه صلح تغييري راهبردي است.