تب مالت؛ خطري براي بخش مركزي و غرب كشور
تب مالت - بروسلوز - يكي از مهمترين بيماريهاي مشترك انسان و دام است. عامل بيماري، باكتري بروسلا است كه از طريق مصرف زباله و علوفه آلوده، وارد بدن دام شده اما انتقال انسان به انسان نداشته و صرفا از طريق دام آلوده - گاو، خوك، گوسفند و بز - به انسان منتقل ميشود. اگرچه درمان بيماري چندان دشوار نبوده و بدون الزام قرنطينه يا ايزولاسيون بيمار، صرفا نيازمند سپري كردن يك دوره مداواي با آنتي بيوتيك است اما خطر اين بيماري در انتقال انساني، تاثيرگذاري بر اعضاي خونساز بدن - مغز استخوان، غدد لنفاوي، كبد و طحال – و همچنين بروز عفونت در لايه دروني قلب، مفاصل و سيستم اعصاب مركزي است. دوره نهفتگي بيماري از ۵ تا ۶۰ روز متغير است ضمن آنكه مردان بيشتر از زنان در معرض ابتلا قرار دارند.
مصرف شير، محصولات لبني (كره، پنير) و فرآوردههاي گوشتي دام آلوده، عامل اصلي سرايت بيماري به انسان است. لرز، تب متناوب (تب و لرز)، تعريق، خستگي قابل توجه، درد هنگام لمس ستون فقرات، سردرد و بزرگ شدن غدد لنفاوي، نشانههاي اوليه و تب مالت حاد بوده اما در صورت مزمن شدن بيماري، علايمي همچون خستگي، درد عضلاني، كمردرد، يبوست، كاهش وزن، افسردگي، ناتواني جنسي، آبسه كردن تخمدانها، كليهها و مغز هم بروز ميكند كه در صورت مراجعه و درمان دير هنگام، امكان مزمن شدن بيماري و (در موارد پيشرفته) معلوليت، عفونت قلب، استخوان، مغز يا كبد هم وجود دارد. تنها راه پيشگيري از ابتلا به تب مالت، خودداري از مصرف شير و كليه فرآوردههاي لبني محلي و غيرپاستوريزه، خودداري از مصرف گوشت دام تاييد نشده و ذبح غيربهداشتي و گوشت نيم پز و خام، استفاده از وسايل محافظتي بدن مانند دستكش، محافظ چشم، پيشبند هنگام تماس با حيوانات يا گوشت و ساير محصولات دامي (به دليل خطر ابتلا از طريق استنشاق باكتري سيال در هوا)، واكسيناسيون دام براي ايجاد مصونيت حداقل 7 ساله در برابر ورود و لانه گزيني باكتري و در نهايت، ارايه آموزشهاي بهداشتي به كاركنان تمام مشاغل مرتبط با دام است. ايران به دليل بيتوجهي مردم به توصيههاي بهداشتي متخصصان، از كشورهايي است كه گزارشهاي نگرانكنندهاي از موارد سالانه ابتلا به تب مالت ثبت ميكند چنانكه صرفا سال 1393، وزارت بهداشت از ابتلاي بيش از 20هزار ايراني به تب مالت خبر داد و بنا بر هشدارهاي رسمي، آمار بالاي موارد ابتلا به تب مالت در بخشهايي از كشور به ويژه در مناطق مركزي، غربي و شمال غربي به دليل افزايش مصرف لبنيات غير پاستوريزه و محلي نگرانكننده است.