رييس ستاد ملي مقابله با پديده
گرد و غبار:
سدسازي‌هاي تركيه براي‌منطقه نگران‌كننده است
كارشناسان در بروز پديده گرد و غبار در جنوب كشور عوامل متعددي را دخيل مي‌دانند و بسياري از كارشناسان معتقدند عامل اصلي بروز و تشديد اين پديده، كانون‌هاي خارجي گرد و غبار است. كانون‌هايي كه در كشور عراق و در اثر پروژه عظيم سدسازي در تركيه به وجود آمده و در حال گسترش هستند. اين موضوع يكي از موضوعات اصلي بود كه در اجلاس بين‌المللي مقابله با گرد و غبار كه هفته گذشته با حضور كارشناسان بين‌المللي برگزار شد، مورد بررسي قرار گرفت و با حاشيه‌هايي همراه بود. يكي از بحث برانگيزترين حاشيه‌هاي نخستين اجلاس بين‌المللي مقابله با گرد وغبار اظهارنظر نمايندگان هيات اعزامي تركيه در مورد عدم تاثير سدسازي‌هاي اين كشور در توفان‌هاي گرد وغبار منطقه بود. ضياالدين شعاعي، رييس ستادملي مقابله با گرد وغبار اظهار در گفت‌وگوي تفصيلي با خبرگزاري ايسنا در اين خصوص گفت: ضرر و زياني كه تاكنون از بابت بروز توفان‌ها به ايران وارد شده مسلما بر اثر كم‌آبي حاكم بر عراق، رها شدن كشاورزي و كاهش منابع آب در اين كشور بوده است اما به دليل ناامني در عراق و وجود عوامل مختلف در بروز گرد وغبار تفكيك تاثير سدسازي‌هاي تركيه از ساير عوامل ساده نيست. شعاعي با اشاره به اظهارنظر رييس‌جمهور كشورمان درباره تاثيرات منفي سدسازي‌هاي تركيه بر وضعيت زيست‌محيطي كشورهاي همسايه در سخنراني خود در افتتاحيه كنفرانس بين‌المللي گرد و غبار مي‌گويد: در بيانات آقاي رييس‌جمهور به‌طور واضح و روشن مطرح شد كه وقتي قرار است كشوري از منابع طبيعي حوزه‌ها استفاده كند، فرآيند بايد برد-برد و به نحوي باشد كه هم كشور بهره‌بردار از اقدامات خود منفعت ببرد و هم كشورهاي پايين‌دست متضرر نشوند. شعاعي تاكيد مي‌كند: نگران هستيم كه وقتي توان استحصال آب در بالادست وجود دارد در آينده ممكن است تركيه آب را عادلانه توزيع نكند يا بر اثر يك درگيري سياسي آب را قطع كند و معضلي كه امروز داريم در سال‌هاي بعد هم تكرار و تشديد شود. وي در پاسخ به پرسشي درباره ميزان درستي ادعاي تركيه مبني بر انجام ارزيابي زيست‌محيطي براي سدسازي‌هاي اين كشور مي‌گويد: در شرايط حاضر تركيه تواني را در كنترل آب در بالادست فرات و دجله ايجاد كرده است كه مي‌تواند در شرايط وقوع بحران‌هاي سياسي صددرصد آورد فرات و ۶۰ درصد آورد دجله را كنترل كند. او مي‌افزايد: درست است كه امروز تركيه مي‌تواند ادعا كند خشكسالي، خشك كردن دو سوم هورالعظيم براي اكتشافات نفتي و احداث سدهاي بسيار و آبگيري در درياچه صدام (درياچه مركزي) توسط دولت عراق عامل بروز مشكلات بروز توفان‌هاي گرد و غبار با منشأ كشورعراق است كه اثبات يا نفي اين ادعا كار آساني نيست ولي مسلم است وقتي كنترل آب در دست كشور بالادست است و قرارداد روشني هم در نشان دادن ميزان تعهد اين كشور در رعايت حق‌آبه‌هاي پايين‌دست وجود ندارد، مساله نگران‌كننده مي‌شود. وي مي‌افزايد: اگر تركيه در انجام تعهدات رهاسازي حقابه‌ها كوتاهي كند ضرر آن نه تنها متوجه كشور عراق است بلكه كشور ايران را هم دچار مشكل جدي مي‌كند البته نمي‌توان به‌طور مشخص بيان كرد كه چه ميزان پروژه «گاپ» در افزايش تعداد روزهاي گرد و غبار در استان‌هاي غربي از ۳۲ روز به ۱۳۲ روز در سال تاثير داشته است ولي به‌طور مسلم افزايش تعداد توفان‌هاي گرد و غبار ناشي از كم‌آبي است و چون پروژه «گاپ» در صورت بي‌توجهي به حقوق پايين‌دست مي‌تواند عامل كم‌آبي شديد در منطقه شود.»