اميد كابل به استراتژي جديد

مردم افغانستان اين روزها بيش از هر زمان ديگري نگران آينده كشورشان هستند. گروه‌هاي تروريستي از هرسو به آنها فشار مي‌آورد، دولت عملا نا كارآمد است و امنيت آنها بيش از هر زمان ديگري به خطر افتاده و هيچ روزي را نمي‌توانند بدون نگراني از يك حمله تروريستي به شب برسانند. اين روزها بسياري از نگاه‌ها به سمت دولت دونالد ترامپ دوخته شده است كه پس از هفت ماه چه برنامه‌اي براي افغانستان در سر دارد. پس از شانزده سال جنگ بي‌امان كه هنوز به پايان نرسيده، سكان اداره آن به دست دونالد ترامپ افتاده است كه بايد به همراه مشاورانش طرحي براي ادامه آن ارايه دهد. دونالد ترامپ در طول كمپين انتخاباتي خود كه بيش از يك سال به طول انجاميد هيچ سخني در خصوص افغانستان مطرح نكرد و در طول هفت ماه گذشته نيز هيچ حرف جدي جز جنگ بيهوده 16 ساله نداشته است. حالا دونالد ترامپ بناست دوشنبه شب به وقت امريكا در تلويزيون ملي اين كشور ظاهر شود و در خصوص آينده استراتژي امريكا در افغانستان سخن بگويد كه البته تا زمان تنظيم اين گزارش هنوز دونالد ترامپ به طور رسمي برنامه خود را بيان نكرده است. اما طبق اخباري كه رسانه‌هاي امريكايي به دست آوردند تنها مي‌توان حدس زد كه دونالد ترامپ چه سخناني را در نطق تلويزيوني خود بيان خواهد كرد. اما بسياري اين موقعيت را فرصتي مي‌دانند تا دونالد ترامپ حداقل يكي از وظايف رياست‌جمهوري خود را انجام دهد چرا كه طي هفته‌هاي اخير كاخ سفيد به حدي با چالش و حواشي متعددي همراه بود كه شايد فرصتي براي كارهاي مربوط به وظايف رياست‌جمهوري براي دونالد ترامپ باقي نمانده بود. هرچند نمي‌توان به طور قطع در خصوص راهكار و نوع نگرش دونالد ترامپ سخن گفت اما نكته اصلي اين است كه اين اتفاق بلافاصله پس از خروج استيو بنن از كاخ سفيد رخ مي‌دهد كه يكي از مخالفين سرسخت حضور نظاميان بيشتر در افغانستان به شمار مي‌رفت. از همين رو دونالد ترامپ علاقه‌اي نداشت تا شرايط تغيير كند. اما اين بي‌برنامگي دولت در ارايه برنامه موجب شد كه افغانستان در طول ماه‌هاي اخير يكي از بدترين دوران خود را از آغاز جنگ در اين كشور شاهد بوده است. طالبان و داعش بدترين حملات را عليه نيروهاي افغان طراحي كردند و توانستند حتي حاكميت دولت را در برخي مناطق زير سوال ببرند. دونالد ترامپ كه اكنون در كمپ‌ديويد به سر مي‌برد، در آخرين توييت خود نوشت كه با اعضاي تيم امنيت ملي خود گزينه‌هاي مربوط به جنگ افغانستان را مورد بررسي قرار دادند تا در خصوص آينده آن تصميم‌گيري كنند. رييس‌جمهور اما در توييت خود هيچ سرنخي در مورد اينكه او چه گزينه‌هايي براي افغانستان دارد ارايه نداد چرا كه به نظر مي‌رسد اين نياز فوري براي افغانستان وجود دارد كه تعدادي از سربازان امريكايي به اين منطقه اعزام شوند. اما نشانه‌ها حاكي از آن است كه دونالد ترامپ به تعهد امريكا در قبال افغانستان كماكان پايبند خواهد ماند. فرمانده ارشد ايالات متحده در افغانستان روز يكشنبه و همزمان با راه‌اندازي نيروهاي ويژه ارتش افغانستان اعلام كرد كه ما (امريكا) با شما (افغانستان) هستيم و با شما خواهيم ماند. دونالد ترامپ طبق برنامه‌ريزي انجام شده قصد دارد ساعت 9 شب به وقت امريكا و بامداد سه‌شنبه به وقت ايران در پايگاه هاندروسن هال سخنراني كند. در كنار اين پايگاه گورستان ملي آرلينگتون قرار دارد كه محل دفن بسياري از نيروهاي ايالات متحده است كه در عراق و افغانستان جان خود از دست دادند. اين نخستين سخنراني رسمي ترامپ با مردم پس از سخنان ماه فوريه در جلسه مشترك كنگره خواهد بود و اين اتفاق در حالي رخ مي‌دهد كه رييس‌جمهور يكي از سخت‌ترين هفته‌هاي دوره رياست‌جمهوري هفت ماهه خود را پشت سر گذاشته است. پس از اظهارات او در خصوص حوادث شارلوتسويل و مقصر دانستن هر دو طرف در خصوص اين واقعه و عدم محكوميت نئونازي‌ها در امريكا شرايط را براي كاخ سفيد و شخص دونالد ترامپ بسيار سخت كرد. او در كنفرانس مطبوعاتي اعلام كرد: افراد بسيار خوبي در هر دو طرف حضور داشتند اما نكته اينجاست كه يك زن توسط نئونازي‌ها كشته و ده‌ها نفر ديگر نيز زخمي شدند. اين نگاه باعث شد كه رهبران فعلي و سابق هر دو حزب دموكرات و جمهوريخواه از حرف‌هاي ترامپ حمايت نكنند و به صورت جداگانه اين اقدام را محكوم كردند. اما از سوي ديگر تعدادي از اعضا و تيم مشاوران كاخ سفيد استعفا دادند و سمت‌هاي خود را ترك كردند تا نشان دهند از نوع نگاه ترامپ ناراضي هستند. اما حالا كار شروع شده است. اعلام استراتژي جديد در افغانستان مي‌تواند تمركز نگاه‌ها را از سمت وقايع يك هفته اخير تغيير دهد. ژنرال جان نيكلسون پيشنهاد كرده است كه طبق برآورد پنتاگون، ارتش ايالات متحده بايد به حدي مشغول به كار شود تا اطمينان حاصل شود كه تروريست‌ها دوباره قادر به تهديد امريكا از پناهگاه‌هاي داخل خود در افغانستان نيستند. جان نيكلسون كه فرماندهي نيروهاي امريكايي در افغانستان را بر عهده دارد و پيش از سخنان ترامپ صحبت كرده بود، اعلام كرد كه ترامپ برنامه دارد تا كماندوها و نيروهاي عمليات ويژه در افغانستان را دوبرابر كند چرا كه پيروزي در جنگ ضروري است. طبق گزارش‌ها پنتاگون پيشنهاد داده تا تقريبا 4هزار نيروي ايالات متحده به افغانستان اعزام شود و اين موضوع در انتظار اعلام و تاييد نهايي ترامپ است. نيروهايي كه به افغانستان اعزام مي‌شوند، به عنوان مشاور نيروهاي افغان و تقويت عمليات ضد تروريستي عليه طالبان و داعش وارد عمل خواهند شد. در طول دوره بي‌برنامگي امريكا در افغانستان داعش و طالبان تلاش كردند تا جايگاه خود در كشور را تقويت كنند. در طول ماه‌هاي اخير نيز دولت افغانستان به دليل نااميدي از يك استراتژي مشخص در خصوص جنگ افغانستان به‌شدت آسيب ديده است و حكومت مركزي در اين كشور در شرايط مناسبي به سر نمي‌برد. در حال حاضر دولت افغانستان تنها بر 60 درصد كشور كنترل كامل دارد و در اين محدوده نيز فسادهاي اداري و اختلافات قومي نيز بيداد مي‌كند. به گزارش رويترز، اضافه كردن 4هزار نيرو در افغانستان به خواست جان نيكلسون فرماندهي امريكا در افغانستان بوده است كه مك مستر، مشاور امنيت ملي ترامپ نيز علاقه‌مند است تا درخواست او مورد قبول قرار گيرد. از سوي ديگر يكي از سدهاي جلوگيري از اين تصميم يعني استيو بنن نيز كاخ سفيد را ترك كرده است و اين احتمال بيش از پيش قوت گرفته تا چنين اتفاقي رخ دهد. اما برخي مقامات مي‌گويند گزينه ديگري نيز وجود دارد كه در حال بررسي است كه حدود 3هزار نيرو در افغانستان كاهش پيدا كند، به شرطي كه در طرف مقابل عمليات‌هاي ويژه و حملات هواپيماهاي بدون سرنشين عليه طالبان ادامه پيدا كند. طرفداران اين گزينه معتقدند كه كه در هزينه و حفظ جان سربازان امريكايي، اين گزينه به صرفه‌تري است و آسيب كمتري در ادامه به سربازهاي امريكايي خواهد خورد. در حال حاضر اگرچه داعش پايگاه‌هاي خود را از دست داده اما تلاش مي‌كند جايگاه خود را در افغانستان مجدد بازيابي كنند و به حملات خود ادامه مي‌دهد. شورشيان و تروريست‌هاي طالبان كماكان از سوي پاكستان مي‌توانند به سمت افغانستان سرازير شوند و روسيه و ايران نيز تلاش مي‌كنند تا با كنترل آنها اجازه ندهند اين گروه‌هاي تروريستي به خاك ايران نفوذ كنند. اما ارتش امريكا در تلاش است تا طالبان را به پاي ميز مذاكره بكشاند و آنها را خلع سلاح كند. جيمز متيس، وزير دفاع امريكا كه در طول هفته گذشته از افغانستان بازديد كرد و در خصوص استراتژي امريكا با دولت افغانستان سخن گفت اما حاضر نشد در خصوص جزييات آن با خبرنگاران پيش از اعلام رسمي دونالد ترامپ سخني بگويد. در حال حاضر اين اميدواري در دل فرماندهان نظامي افغانستان به وجود آمده كه با كمك‌هاي نظامي جديد ايالات متحده مي‌توانند خود را مجدد بازيابي كنند. اما در ميان سياستمداران امريكايي نظرات در خصوص سياست و آينده امريكا در افغانستان متفاوت است. جان كسيچ، فرماندار اوهايو كه سال گذشته به عنوان نامزد جمهوريخواهان با دونالد ترامپ رقابت مي‌كرد در اظهاراتي عنوان كرد كه تمايل دارد 8400سرباز امريكايي نيز از افغانستان بيرون كشيده شوند نه اينكه مجدد به تعداد آنها اضافه كنيم. او در مصاحبه خود با سي‌ان‌ان عنوان كرد كه من فكر مي‌كنم بايد شروع به ترك افغانستان كنيم، ما بايد پايه و اساس نيروهاي خود را در منطقه به حالت رزرو دربياوريم تا بتوانيم در صورت نياز حمله كنيم. اما فقط ماندن در آنجا پس از 16 سال؛ من مي‌خواهم كه مردم بتوانند به خانه بازگردند. سناتور تيم كين، عضو دموكرات كميته روابط خارجي امريكا در مصاحبه‌اي عنوان كرد كه طرح كلي ترامپ را شنيده اما قبل از هرگونه صحبت قصد دارد بفهمد كه نيروهاي امريكايي در چه سطح به افغانستان اعزام مي‌شوند. او در مصاحبه خود با سي‌بي‌اس گفت: سوال اصلي اين است كه استراتژي ما چيست؟ بسياري از ناظران از جمله ژنرال‌هاي بلندپايه امريكايي پيشنهاد كرده‌اند كه جنگ در افغانستان به بن بست رسيده و غير قابل تحمل است. با اين حال اما شورشيان فضا را براي خود باز‌تر از گذشته براي فعاليت مي‌بينند. آنها در سال جاري ميلادي حملات مرگبار بيشتري به خاك افغانستان انجام دادند. در پنج ماه اول سال 2017 حدود 2500 پليس و نيروهاي افغانستان بر اثر حملات شورشيان كشته شده‌اند. با اين وجود بسياري معتقدند كه اين مساله براي افغانستان بدون همكاري پاكستان حل نخواهد شد. لازم به ذكر است هفته گذشته يك هيات نظامي در يك سفر دو روزه به افغانستان سفر كردند كه رياست اين هيات را ژنرال ژوزف لوتلت بر عهده داشت. وي بر ضرورت همكاري نظامي با پاكستان تاكيد كرد. اگرچه ژنرال تلاش كرد كه از تلاش‌هاي پاكستان در مبارزه با تروريسم در منطقه قدرداني كند، اما او اين جمله كليدي را عنوان كرد كه پاكستان نبايد اجازه دهد كه تروريست‌ها در خاك اين كشور عليه همسايگان خود اقدامي انجام دهد.