نخستين فيلم آي‌وي‌وي در جشنواره ونيز نمايش داده مي‌شود
نمايش بحران پناهندگي در يك مستند
بهار سرلك
تازه‌ترين مستند آي‌وي‌وي، هنرمند چيني به نام «مدّ انساني» درباره بحران پناهندگي جاري كه جابه‌جايي و مهاجرت گسترده انسان‌ها را سبب شده، اكران جهاني خود را در جشنواره فيلم ونيز كه از هشتم شهريور آغاز به كار مي‌كند، رقم مي‌زند. وي‌وي اين فيلم مستند بلند را در بيش از 23 كشور دنيا فيلمبرداري كرده و سيزدهم اكتبر
(21 مهر) در سينماها روي پرده مي‌برد. پيش از نخستين اكران جهاني اين مستند، خبرنگار ورايتي با وي‌وي به مصاحبه نشست.
تا به حال به عنوان هنرمند تجسمي توجه‌ها را به مسائل حقوق انساني، به خصوص در چين جلب كرده‌اي. خيلي ساده بگويم كه چطور بحران پناهندگي جهاني به موضوع محوري تازه‌ترين اثرت تبديل شد؟
در دوره انقلاب فرهنگي بزرگ شده‌ام. در واقع پس از به دنيا آمدنم، پدرم 20 سالي به تبعيد فرستاده شد. طي اين دوره او از نوشتن محروم بود و به انجام كار سخت مجبور. صدها هزار روشنفكر چيني به همين سرنوشت يا بدتر از آن دچار شدند و من با وجود چنين شرايطي بزرگ شدم. 12 سال را در امريكا سپري كردم و در 1993 به چين بازگشتم و 20 سال در آنجا اقامت كردم. در اين زمان چين به جامعه‌اي كاپيتاليستي تغيير شكل داده بود. در اين دوره جهاني شدن، من نيز در تلاش براي سهم داشتن در اين تغيير، درگير موضوعات گسترده‌اي از جمله معماري، نمايشگاه‌گردان و ناشر زيرزميني شدم. همچنين پيش از اينكه چين كنترلش را بر مردم بيشتر كند، اينترنت و مباحثه زنده به من معرفي شد. اين فعاليت‌ها باعث ايجاد اختلافاتي ميان من و دولت شد. درگير بحث پناهنده‌ها شده‌ام چون از سوءرفتار با آنها، ناديده گرفتن و جابه‌جايي‌شان باخبرم. مي‌دانم چطور به يك آواره نگاه مي‌كنند. جابه‌جايي اين روزهاي مردم از پايان جنگ جهاني دوم بيشتر است. مشكلي جهاني است؛ مشكلي كه راه‌حل كشورهاي توسعه‌يافته در حمايت از حقوق انساني را آزمايش مي‌كند. مشتاقم بدانم چطور از اين ارزش‌ها - كه بنيان دموكراسي و آزادي را شكل مي‌دهد- حمايت مي‌شود و چطور نقض مي‌شوند. درگير شدن در اين موضوع
يكي از طبيعي‌ترين كنش‌هاي هنرمندي مثل من است.
«مدّ انساني» نخستين فيلم مستند بلندت است. پيش از اين كارهاي هنري‌اي در مورد بحران پناهندگي انجام داده‌اي؛ به طور مثال، پرفورمنسي اجرا كردي و مثل كودكي كه امواج دريا جسدش را به ساحل تركيه رساند، روي ساحل شني جزيره لسبوس يونان دراز كشيدي. درباره چالش خلاقانه كار روي فيلمي كه چنين گستردگي‌اي دارد، بگوييد.
با قصد و نيت‌هاي جاه‌طلبانه كار را شروع نكرديم اما به تدريج بيشتر درگير آن شديم. ابتدا، فقط مي‌خواستيم آنچه را كه ديده‌ايم و تجربه‌كرده‌ايم، مستند كنيم. خيلي زود مشخص شد كه اين مستندسازي كافي نيست و بايد بيشتر از جغرافياي سياست و زمينه‌هاي تاريخي بحران پناهندگي بدانيم. اين تحقيق ما را به موقعيت گسترده‌تر جهاني هدايت كرد؛ در واقع نه فقط پناهنده‌هاي جنگ، بلكه پناهنده‌هايي كه عوامل اقتصادي و محيطي در جابه‌جايي آنها دخيل بوده است.