کودکآزاری علل ژنتیک ندارد
در فرهنگ ما این آموزه هنوز هم تا حدی رایج است «جواب بزرگتر را پس نده»، در حالی كه یکی از چهار اصل پایهای کنوانسیون حقوق کودک این است که «کودکان حق دارند آزادانه عقاید و نظراتشان را ابراز کنند.»
بله، الان این حالت کمتر است. الان این آموزه ترویج میشود که تفکر منتقدانه بچه را باید تقویت کرد. برای رسیدن به این حالت، بچهها باید بتوانند انتقاد کنند. ضرورت این امر در سنین نوجوانی بیشتر است. نوجوانی که تفکر منتقدانه دارد، هر تبلیغ یا هر حرفی را نمیپذیرد. شرط تحقق این حالت این است که پدر و مادر هم بپذیرند که فرزندشان حق دارد از آنها انتقاد کند. حتی اگر حرف فرزندشان را نپذیرند، باید به او اجازه حرف زدن و انتقاد کردن بدهند.
درباره مواردی مثل قاتل آتنا چه نظری دارید؟
ما باید به این واقعیت فکر کنیم که شناسایی چنین افرادی در جامعه، آسان نیست. پس باید بچههای خودمان را آموزش دهیم. یعنی تمرکز اصلی ما باید روی آموزش کودک خودمان باشد نه کشف کسانی که مستعد کودکآزاریاند. ما باید به فرزندانمان راههای محافظت از خودشان، راههای محافظت از بدنشان را آموزش دهیم و همچنین نظارت خودمان را نیز بر فرزندمان افزایش دهیم. افرادی مثل قاتل آتنا در ایران و در همه جوامع جهان وجود دارند. ما که نمیتوانیم همه آنها را شناسایی و درمان کنیم.
الان این تلقی در ایران وجود دارد که وضع جامعه ما خیلی ناجور است و به همین دلیل افرادی مثل قاتل آتنا زیاد شدهاند در این جامعه.
واقعیت این است که چنین افرادی در پیشرفتهترین و مرفهترین کشورهای دنیا هم وجود دارند. از حیث درصد افراد مبتلا به انحرافات جنسی، فرق چندانی بین ایران و سایر کشورهای دنیا وجود ندارد. ما باید مراقب فرزندان خودمان باشیم. مثلا بدانیم در چه ساعاتی از روز نباید آنها را تنها بفرستیم بیرون. همچنین نباید فراموش کنیم که در بسیاری از موارد، کودکآزاری توسط فرد آشنا انجام میشود. کودک باید بداند که جز پدر و مادرش، هیچ کسی حق دست زدن به بدن او را ندارد. اعضای خصوصی بدنش را باید بشناسد و آنها را بپوشاند. بسیاری از بچههایی که مورد کودکآزاری قرار میگیرند، بیشفعالی دارند. یعنی به علت بیشفعال بودن، گاهی حواسشان سر جایش نیست و خطر را تشخیص نمیدهند. والدین باید بچه بیشفعال خودشان را درمان کنند تا بیشتر قابل کنترل و دور شدن از خطر باشند. در بسیاری از موارد، بچه بیشفعال دقیقا به علت بیشفعال بودنش، از خانه خارج میشود و مثلا ساعت 2 بعد از ظهر است و کوچه خلوت است و کسی از راه میرسد و کودک را آزار جنسی میدهد.
بعضی هم انتقاد کردهاند که چرا این قدر اخبار کودکآزاری در رسانهها مطرح میشود. یعنی معتقدند این کار به سلامت روانی جامعه لطمه میزند.
برعکس، نقشآفرینی رسانهها در این زمینه قطعا مفید است. همین که این اخبار در جامعه منتشر میشود، افراد مستعد کودکآزاری با احتیاط بیشتری رفتار میکنند. یعنی میفهمند نمیتوانند هر کاری که دلشان خواست انجام دهند و قسر در بروند. همچنین موجب میشود والدین بیش از پیش مراقب بچههایشان باشند. خبر این وقایع ممکن است تا حدی جامعه را وحشتزده کند ولی اطلاعرسانی در این زمینه، قطعا سودمند است. یعنی توامان به والدین و افراد مستعد کودکآزاری هشدار میدهد که مراقب کودکان و رفتارشان باشند.