ظريف زودتر از اروپايي‌ها متوجه رفتارهاي مخرب ترامپ شد
گروه ديپلماسي| تنها دو ماه پس از روي كار آمدن دولت دونالد ترامپ در ايالات متحده بود كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در نامه‌اي به فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا نسبت به رفتارهاي خطرناك وي در قبال توافق هسته‌اي ايران با 1+5 هشدار داد. به گزارش ميدل ايستاي، ظريف ضمن هشدار نسبت به اينكه رفتارهاي واشنگتن در قبال برجام كه مي‌تواند كل توافق هسته‌اي را بي‌معني كند، نوشته بود: در حالي كه يكي از شريكان كليدي برجام با بهانه‌جويي‌هاي نامربوط، نامعمول و بي‌پايه بر نقض نظام‌مند مفاد كليدي برجام اصرار مي‌ورزد، ايران نمي‌تواند به صورت يكجانبه به اجراي توافق هسته‌اي ادامه بدهد. به گزارش ميدل ايستاي، اين نامه ظريف در تقابل كامل با نامه‌اي بود كه حسن روحاني، رييس‌جمهور كشورمان به باراك اوباما، همتاي وقت خود در ايالات متحده پس از اجرايي شدن برجام در اوايل سال 2016 نوشته بود. تفاوت اين دو نامه به خوبي نشان مي‌دهد كه چگونه به قدرت رسيدن دونالد ترامپ در امريكا رابطه‌اي را كه ميان ايران و امريكا در نتيجه برجام شكل گرفته بود، به نقطه صفربازگرداند. نويسنده اين گزارش براي ميدل ايستاي همچنين به نقل از تحليلگران مسائل ايران و امريكا مي نويسد كه اين دو نامه نشان مي‌دهد كه ايراني‌ها تا چه اندازه مايل به پيشروي در رابطه ديپلماتيك با امريكا بوده‌اند اما اين دولت امريكا بود كه فرصت‌ها را از بين برد. يك تحليلگر مسائل ايران و امريكا در اين باره به ميدل ايست اي مي‌گويد: تهران پس از توافق هسته‌اي ايران با 1+5 كه نخستين تماس ديپلماتيك ايران با امريكا پس از انقلاب اسلامي بود براي رابطه با واشنگتن انعطاف بيشتري داشت و اين دقيقا همان نكته‌اي بود كه دونالد ترامپ و تيم وي درك نكردند. ترامپ مي‌توانست با توسل به ديپلماسي ثابت و متوازن با تهران مشكلات را حل و فصل كند اما اكنون پس از گذشت 9 ماه از حضور دولت وي در قدرت اين كار براي واشنگتن سخت‌تر شده است. در نامه حسن روحاني به باراك اوباما كه پس از اجرايي شدن توافق هسته‌اي در ژانويه 2016 نوشته شده بود، آمده است: «بسيار خرسندم كه با تلاش‌هاي ارزشمند وزراي امور خارجه و هيات‌هاي مذاكره‌كننده ايران و 1+5 و با تكميل اقدامات طرفين در اجراي تعهدات متقابل بر اساس برجام، و در پي بيانيه مشتركي كه از سوي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران و نماينده عالي اتحاديه اروپا و هماهنگ‌كننده 1+5 صادر شد، برنامه جامع اقدام مشترك رسما به مرحله اجرا درآمد. اجرايي شدن برجام، نويدبخش فصل جديدي در عرصه روابط بين‌الملل است. اين توافق كه محصول بيش از دو سال مذاكرات همه‌جانبه و شبانه‌روزي بود، و در پي شش ماه تلاش و جديت طرفين براي اجراي تعهدات خود محقق شد، اثبات كرد كه حتي پيچيده‌ترين مسائل جهاني را مي‌توان از طريق گفت‌وگو، مذاكره و تعامل حل و فصل كرد. رويكرد برد- برد حاكم بر برجام مي‌تواند الگوي مناسبي براي حل و فصل بحران‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي، به ويژه در خاورميانه پرآشوب كه متاسفانه شرايط آن هر روز وخيم‌تر مي‌شود، به شمار رود. ايران همواره براي تامين، حفظ و تقويت صلح، ثبات و آرامش در سطح بين‌المللي و به ويژه در منطقه و حوزه پيراموني خود تلاش كرده است. بي‌ترديد، ورود به مذاكرات هسته‌اي و پايبندي به نتايج توافقات به عمل آمده و نيز مقابله سرسختانه با تروريسم و فرقه‌گرايي از يك سو، و مدارا و خويشتنداري در برابر محاسبات نادرست و سياست‌هاي تحريك‌آميز و تفرقه‌آفرين برخي كشورهاي مشخص، بهترين گواه بر صحت سياست‌هاي اصولي ايران و روشن‌ترين نماد و عملكرد دولت من است.» در پايان اين نامه نيز روحاني از تلاش‌هاي اوباما در راه حصول اين توافق مهم سپاسگزاري كرده بود. جمهوري اسلامي ايران در جريان مذاكرات هسته‌اي نيز اعلام كرده بود كه اين مذاكرات و ميزان وفاي به عهد امريكا است كه مي‌تواند آينده روابط تهران و واشنگتن را به تصوير بكشد. مساله‌اي كه عملا با اجراي كج‌دار و مريز برجام توسط امريكا ره به جايي نبرد و امروز مي‌توان گفت كه ديوار بي‌اعتمادي ميان ايران و امريكا بالاتر از گذشته است. ميدل ايستاي در اين باره مي‌نويسد: نوعي اميدواري در طرف ايراني و البته دولت وقت امريكا به رهبري باراك اوباما وجود داشت مبني براينكه مي‌توانند ساير موضوعات مورد اختلاف را نيز با هم حل و فصل كنند. از سوي ديگر طرف ايراني و امريكايي نيز در طول مذاكرات هسته‌اي به خوبي نشان دادند كه احترام بسياري براي يكديگر قايل هستند. با اين وجود 15 ماه پس از اين نامه روحاني به اوباما بود كه محمدجواد ظريف در تاريخ 28 مارس 2017 در نامه‌اي به فدريكا موگريني، ايالات متحده را به نقض توافق هسته‌اي و برخورد خصومت‌آميز با آن متهم كرد. هرچند كه ايران به اجراي جزييات برجام توسط دولت اوباما نيز گلايه‌هايي داشت اما تنها دو ماه پس از روي كار آمدن ترامپ بود كه وزير خارجه ايران متوجه نشانه‌هايي شد كه گوياي برخورد هدفمند ترامپ با توافق هسته‌اي بود. ترامپ از همان ابتدا تلاش كرد مانع از عادي‌سازي رابطه تجاري ايران با جامعه جهاني شود. ظريف در بخش‌هاي ديگري از نامه خود تاكيد كرده بود كه تحريم‌هاي بيشتر عليه ايران يا بازبيني تحريم‌هاي غيرهسته‌اي كه وجود دارد نوعي فضاي ابهام و ترس را پيرامون نزديكي به ايران براي كمپاني‌هاي متعدد ايجاد كرده است. وزير امور خارجه ايران در بخش‌هاي پاياني اين نامه تاكيد كرده است كه ايران حق برداشتن گام‌هاي ضروري براي خود در پاسخ به رفتارهايي كه توازن تعهد طرفين به برجام را از بين ببرد، قايل است. ميدل ايستاي به نقل از دو كارشناس مسائل ايران و امريكا مي‌گويد: آنچه نامه ظريف به شما مي‌گويد اين است كه ايراني‌ها 6ماه قبل متوجه سناريويي شده بودند كه ترامپ در حال پيچيدن نسخه آن براي ايران بود. بنابراين مي‌توان گفت كه ايران از 6 ماه قبل آماده اين وضعيتي بوده كه امروز ترامپ براي جهان در مورد برجام درست كرده است. ايراني‌ها حتي بسيار زودتر از اروپايي‌ها متوجه اقدام‌هاي مخرب ترامپ در مسير برجام شدند.