پاسخ حميدرضا جلاييپور به حواشي پيرامون اظهاراتش در خصوص اربعين:
قصد تخفيف مراسم اربعين را نداشتم
يادداشتهاي اخير حميدرضا جلاييپور، عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت ايران در كانال تلگرامياش در خصوص مراسم راهپيمايي اربعين حسيني واكنشهايي را در پي داشت. از همين رو جلايي پور براي رفع ابهامات به وجود آمده درصدد پاسخگويي برآمد. در اين يادداشتها اين فعال سياسي اصلاحطلب تاكيد كرده بود كه «فرهنگ ملي ايران از سه لايه ايراني، اسلامي و مدرنيته تشكيل شده است و در ايران جمهوري اسلامي از فرهنگ ملي ايران به طور متوازن حمايت نميشود.» او ديروز در پاسخ به ابهامات به وجود آمده تاكيد كرده است كه «من درباره مراسم اربعين اولا از حيث ديني بحث نكردم بلكه به ابعاد جديد آن از حيث جامعهشناسي سياسي اشاره كردم و اتفاقا پاسخ كساني را دادم كه ساده با اين موضوع روبهرو ميشوند.» بخشي از پاسخ جلاييپور نسبت به حواشي شكل گرفته پيرامون اظهاراتش در زير آمده است:
من درباره؛ مراسم اربعين دو نوشته در كانال تلگراميام منتشر كردم، بعضي از دوستان و بعضي از منتقدين يك قسمت كوتاهي از اين متن را برداشتند و سعي كردند كه نتايج خودشان را بگيرند. لذا لازم شد توضيحاتي ارايه دهم و بگويم كه اين دوستان به منظور اصلي اين نوشته توجه نكردند.
من به هيچوجه قصد تخفيف مراسم اربعين را نداشتم، خود من مسلمان شيعه هستم و ميفهمم كه اربعين يعني چه، من در محلههايي بزرگ شدم كه آرزوي افراد هميشه اين بود كه روز اربعين در كربلا باشند و در مراسم پياده روي شركت كنند. پدرم هر زمان ياد اين روز و رخداد ميافتاد اشكش درميآمد. همين حس را از پدر و پدربزرگش نقل ميكردند. تازه اين حس و حال مربوط به قبل از انقلاب است. لذا حرف من همين بود كه رخداد اربعين اصلا مال 4 دهه جمهوري اسلامي نيست، شايد از چهلم شهادت امام حسين(ع) شروع شد تا امروز ادامه پيدا كرده است لذا از آن حرفهاي بيربط است كه ميگويند من قصد تخفيف اين مراسم را داشتم. اتفاقا يكي از انتقاداتي كه من به دوستان تيز و تند دارم اين است كه پاسپورت ما را گرفتند و نميگذارند به كربلا و به نجف برويم. نه يك سال و دو سال كه چند سال است، غيرقانوني اين كار را كردند.
گفتند من قصد تخفيف اقشار ضعيف را داشتم، اين قصد من نبود. من طرفدار اقشار و طبقه آسيبپذير و ضعيف هستم و اين طبقه را محترم ميشمارم و طرفدارشان هستم. من طرفدار اين ديدگاه اقتصادي نيستم كه ميگويد وقتي رونق اقتصادي شود وضع طبقه ضعيف هم خوب ميشود. خير اين طور نيست، چون بخشي از اقشار جامعه وضعي ندارند كه چنين امكاني پيدا كنند. من از حمايتهاي دولت نسبت به بخش سوم جامعه و اقشار آسيبپذير دفاع ميكنم و فحش هم ميخورم. بهشدت معتقدم از ويژگيهاي مثبت جمهوري اسلامي در 20 سال گذشته اين بود كه 30 درصد منابع را به اقشار ضعيف اختصاص ميدهد. پس اين از اتهامهاي بيربط به من است كه ميگويند خواستم طبقه ضعيف جامعه را تخفيف كنم.
دوستان به حرف اصلي من توجه نكردند، برچسب ميزنند، خوب بزنند ولي حرف اصلي من را نيز متوجه شوند. من گفتم به ابعاد مختلف مراسم اربعين توجه كنيم. اربعين بحث ديني و تاريخي است و براي امروز و چند دهه اخير نيست، خيلي هم به وضعيت فعلي خاورميانه ارتباط پيدا كرده است.
نظام و حكومت دوست دارد مراسم اربعين رونق پيدا كند و از چند سال اخير امكانات خود را بسيج ميكند كه من در آن نوشته دلايل را همدلانه ذكر كردم. اصلا سالهاي قبلش امكانش فراهم نبود. دولت فعلي عراق كه دولت همراه با شيعيان است و با شيعيان ضديت ندارد اما زمان صدام چنين وضعيتي وجود نداشت.
جمهوري اسلامي دارد روي قدرت نرم خودش در برابر عربستان كار ميكند. اين يك بحث جامعه شناسانه است، من قصد داشتم ويژگي جديد اين پديده را
بگويم.
در واقع براي پاسخ به كساني كه بحث مراسم اربعين را تخفيف ميدادند ميخواستم توضيح دهم چه تغييراتي در خاورميانه رخ داده كه شاهد اين وضعيت هستند.
اشكالي ندارد نظام سياسي از مراسم اربعين حمايت و امكاناتش را براي پررونق شدن اربعين بسيج ميكند اما به عنوان مسلمان ميگويم كه بايد توازن قوا را رعايت كند. دولت ميتواند بخش مذهبي جامعه مدني را تشويق و تبليغ كند تا آنها امكاناتشان را براي اربعين بسيج كنند مثل كاري كه براي ضريح امامان شيعه انجام داد. حكومت وقتي امكاناتش را براي امري بسيج و تشويق ميكند بايد توازن را رعايت كند.
همبستگي ملي به سه مولفه بستگي دارد. يكي از مولفههاي جدي، فربه و قوي مولفه اسلامي فرهنگ ملي ما است. كسي هم درباره آن بحث ندارد، بحث سر توازن است چون ما يك مولفه ايراني فرهنگ ملي را نيز داريم، فرهنگي كه مثل احترام به كوروش و نوروز قبل اسلام بود و بعد از اسلام تداوم يافت. يعني مردم به جاي گفتن محمدقاجار و شاه اسماعيل ميگويند كوروش. حالا بحث نميكنيم كه چقدر سند تاريخي دارد اما مشهور است كه كوروش اهل مدارا بود، اقليت ديني را سركوب نكرد. در دنيا وقتي بحث حقوق شهروندي ميشود، حرفي از كوروش نيز ياد ميكنند. اين هم از مولفههاي فرهنگي ما است.
حكومت نبايد در مولفه اسلامي فرهنگ ملي تمام همّ و غم خود را مصروف كند اما از طرفي نيز تلاش كند تا روز كوروش درست و حسابي برگزار نشود چون كسي كه ميخواهد آنجا برود و نميتواند؛ فكر نكنيم كه وقتي نرفت مساله تمام شد، خير او به خانه و تاكسي و محافل عمومي ميرود، اين مساله عاملي براي شقاق در جامعه ميشود. حاملان شايعه در ايران عامل خارجي نيستند همه داخلي هستند. حجم شايعه را نگاه كنيد؛ علتش عدمتوازن است. حال جامعه را نبايد گرفت. امكانات جامعه مدني براي خودش است، هر جا ميتواند آن را خرج كند.
توازن بين مولفه اسلامي- فرهنگ ملي، مولفه ايراني- فرهنگ ملي و مولفه جديد فرهنگ ملي بايد برقرار باشد. حالا اسم مولفه جديد را ميتوان فرهنگ مدرن، فرهنگ صنعتي يا فرهنگ مدرنيته گذاشت لذا يكي از مولفههاي فرهنگ ملي امروز همين است. همين دانشگاهها از مصاديقش هستند.
علوم تجربي، علوم طبيعي و علوم انساني داريم. علوم انساني خيلي مهم است وسيلهاي است كه مشكلات عملي جامعه را حل ميكند اما بخشي از حكومت امكاناتش را به كار ميگيرد تا براي علوم انساني ممانعت ايجاد كند مثل اتفاقي كه براي برگزار نشدن كنسرت ميافتد، اين عدم تعادل ميشود.
نوشته من روي عمل حكومت است. حكومت اگر از يك مولفه حمايت ميكند بايد بين مولفههاي فرهنگ ملي توازن ايجاد كند چون به همه جميعت برميگردد.
80 ميليون نفر بايد با هم همبستگي داشته باشند بنابراين عوامل شقاقزا را بايد رفع كرد. پس اصلا حرفم تخفيف اقشار ضعيف و مراسم ديني نبود كه روي اين تاكيد كردم كه نظام سياسي بايد متوازن عمل كند و امكانات را متوازن به كار گيرد.
موازنه را بايد رعايت كرد؛ همه اين سه مولفه مناسك خودش را دارد و مردم ايران با همه آنها زندگي ميكنند. فكر نكنيم جامعه دوقطبي است؛ همانها كه در اربعين شركت ميكنند در مراسم كنسرت و مراسمهاي ايراني هم شركت ميكنند. توجه به اين مساله به ويژه از نظر امنيت ملي خيلي مهم است.